Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 242 of 264
PDF/HTML Page 271 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

242

sUkShmaparasamayasvarUpAkhyAnametat.

arhadAdiShu bhagavatsu siddhisAdhanIbhUteShu bhaktibhAvAnura~njitA chittavR^ittiratra shuddhasa.nprayogaH. ath khalvaj~nAnalavAveshAdyadi yAvat j~nAnavAnapi tataH shuddhasa.nprayogAnmokSho bhavatI– tyabhiprAyeN khidyamAnastatra pravartate tadA tAvatso.api rAgalavasadbhAvAtparasamayarat ityupagIyate. ath na ki.n punarnira~N.hkusharAgakalikala~N.hkitAntara~N.hgavR^ittiritaro jan iti.. 165.. -----------------------------------------------------------------------------

TIkAH– yah, sUkShma parasamayake svarUpakA kathan hai.
1

siddhike sAdhanabhUt aise arha.ntAdi bhagavanto.nke prati bhaktibhAvase anura.njit chittavR^itti vah yahA.N ‘shuddhasamprayog’ hai. ab, 2aj~nAnalavake Aveshase yadi j~nAnavAn bhI ‘us shuddhasamprayogase mokSha hotA hai ’ aise abhiprAy dvArA khed prApta karatA huA usame.n [shuddhasamprayogame.n] pravarte, to tab tak vah bhI 3rAgalavake sadbhAvake kAraN 4‘parasamayarat’ kahalAtA hai. to phir nira.nkush rAgarUp kleshase kala.nkit aisI a.ntara.ng vR^ittivAlA itar jan kyA parasamayarat nahI.n kahalAegA? [avashya kahalAegA hI]

5 .. 165..

------------------------------------------------------------------------- 1. anura.njit = anurakta; rAgavAlI; sarAga. 2. aj~nAnalav = kinchit aj~nAn; alpa aj~nAna. 3. rAgalav = kinchit rAg; alpa rAga. 4. parasamayarat = parasamayame.n rat; parasamayasthit; parasamayakI or jhukAvavAlA; parasamayame.n Asakta. 5. is gAthAkI shrI jayasenAchAryadevakR^it TIkAme.n is prakAr vivaraN haiH–

koI puruSh nirvikAr–shuddhAtmabhAvanAsvarUp paramopekShAsa.nyamame.n sthit rahanA chAhatA hai, parantu usame.n sthit
rahaneko ashakta vartatA huA kAmakrodhAdi ashubh pariNAmake va.nchanArtha athavA sa.nsArasthitike ChedanArtha jab
pa.nchaparameShThIke prati guNastavanAdi bhakti karatA hai, tab vah sUkShma parasamayarUpase pariNat vartatA huA sarAg
samyagdraShTi haie; aur yadi vah puruSh shuddhAtmabhAvanAme.n samartha hone par bhI use [shuddhAtmabhAvanAko] Cho.Dkar
‘shubhopayogase hI mokSha hotA hai aisA ekAnta mAne, to vah sthUl parasamayarUp pariNAm dvArA aj~nAnI mithyAdraShTi
hotA hai.