kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan
bhavanti. yadA tu samastapar–samayapravR^ittinivR^ittirUpayA svasamayapravR^ittyA sa~N.hgachCha.nte, tadA nivR^ittakR^ishAnusa.nvalanAnIv ghR^itAni viruddhakAryakAraNabhAvAbhAvAtsAkShAnmokShakAraNAnyev bhavanti. tataH svasamayapravR^ittinAmno jIvasvabhAvaniyatacharitasya sAkShAnmokShamArgatvamupapanna–miti..164..
bhavatIti duHkhamokShaH parasamayarato bhavati jIvaH.. 165..
----------------------------------------------------------------------------- [darshan–j~nAn–chAritra], samasta parasamayapravR^ittise nivR^ittirUp aisI svasamayapravR^ittike sAth sa.nyukta hote hai.n tab, jise agnike sAthakA militapanA nivR^itta huA hai aise ghR^itakI bhA.Nti, viruddha kAryakA kAraNabhAv nivR^itta ho gayA honese sAkShAt mokShakA kAraN hI hai. isaliye ‘svasamayapravR^itti’ nAmakA jo jIvasvabhAvame.n niyat chAritra use sAkShAt mokShamArgapanA ghaTit hotA hai .. 164.. 1
hotA hai [iti] aisA [yadi] yadi [aj~nAnAt] aj~nAnake kAraN [j~nAnI] j~nAnI [manyate] mAne, to vah [parasamayarataH jIvaH] parasamayarat jIv [bhavati] hai. [‘arha.ntAdike prati bhakti–anurAgavAlI ma.ndashuddhise bhI kramashaH mokSha hotA hai’ is prakAr yadi aj~nAnake kAraN [–shuddhAtmasa.nvedanake abhAvake kAraN, rAgA.nshakee kAraN] j~nAnIko bhI [ma.nd puruShArthavAlA] jhukAv varte, to tab tak vah bhI sUkShma parasamayame.n rat hai.]
-------------------------------------------------------------------------
shAstrome.n AnevAle aise bhinnabhinna paddhatinake kathano.nko sulajhAte hue yah sArabhUt vAstavikatA dhyAname.n rakhanI
chAhiye ki –j~nAnIko jab shuddhAshuddharUp mishraparyAy vartatI hai tab vah mishraparyAy ekA.ntase sa.nvar–nirjarA–mokShake
kAraNabhUt nahI.n hotI , athavA ekA.ntase Asrav–ba.ndhake kAraNabhUt nahI.n hotI, parantu us mishraparyAyakA shuddha
a.nsh sa.nvar–nirjarA–mokShake kAraNabhUt hotA hai aur ashuddha a.nsh Asrav–ba.ndhake kAraNabhUt hotA hai.]
1. is nirUpaNake sAth tulanA karaneke liye shrI pravachanasArakI 11 vI.n gAthA aur usakI tattvapradIpikA TIkA
2. mAnanA = jhukAv karanA; Ashay rakhanA; AshA rakhanA; ichChA karanA; abhiprAy karanA.