Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 16 of 264
PDF/HTML Page 45 of 293

 

background image
16
] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
padArthAnA.n guNaparyAyayogapUrvakamastitva.n sAdhayanti. anumIyate cha dharmAdharmAkAshAnA.n pratyekamUrdhvA.a–
dhomadhyalokavibhAgarUpeN pariNamanAtkAyatvAkhya.n sAvayavatvam. jhaviAnAmapi
pratyekamUrdhvAdhomadhyalokavibhAgarUpeN pariNamanAllokapUraNAvasthAvyavasthitavyaktessadA sannihit–
shaktestadanumIyat eva. pudgalAnAmapyUrdhvAdhomadhyalokavibhAgarUpapariNatamahAskandhatvaprAptivyakti–
shaktiyogitvAttathAvidhA sAvayavatvasiddhirastyeveti.. 5..
-----------------------------------------------------------------------------
unakI jo tIn lokarUp niShpannatA [–rachanA] kahI vah bhI unakA astikAyapanA
[astipanA tathA kAyapanA] siddha karaneke sAdhan rUpase kahI hai. vah isaprakAr haiH–
[1] Urdhva–adho–madhya tIn lokake utpAd–vyay–dhrauvyavAle bhAv– ki jo tIn lokake
visheShasvarUp hai.n ve–bhavate hue [pariNamat hote hue] apane mUlapadArtho.nkA guNaparyAyayukta astitva siddha
karate hai.n. [tIn lokake bhAv sadaiv katha.nchit sadrash rahate hai.n aur katha.nchit badalate rahate hai.n ve aisA
siddha karate hai ki tIn lokake mUl padArtha katha.nchit sadrash rahate hai.n aur katha.nchit parivartit hote
rahate hai.n arthAt un mUl padArtho.nkA utpAd–vyay–dhauvyavAlA athavA guNaparyAyavAlA astitva hai.]
[2] punashcha, dharma, adharma aur AkAsh yah pratyek padArtha Urdhva–adho–madhya aise lokake
[tIn] 1vibhAgarUpase pariNamit honese unakee kAyatva nAmakA sAvayavapanA hai aisA anumAn kiyA jA
sakatA hai. pratyek jIvake bhI Urdhva–adho–madhya aise tIn lokake [tIn] vibhAgarUpase pariNamit
--------------------------------------------------------------------------

1. yadi lokake Urdhva, adhaH aur madhya aise tIn bhAg hai.n to phir ‘yah UrdhvalokakA AkAshabhAg hai, yah
adholokakA AkAshabhAg hai aur yah madhyalokakA AkAshabhAg haie’ – isaprakAr AkAshake bhI vibhAg kiye jA
sakate hai.n aur isaliye yah sAvayav arthAt kAyatvavAlA hai aisA siddha hotA hai. isIprakAr dharma aur adharma bhI
sAvayav arthAt kAyatvavAle hai.n.