Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 36.

< Previous Page   Next Page >


Page 68 of 264
PDF/HTML Page 97 of 293

 

background image
68
] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
siddhAnA.n jIvatvadehamAtratvavyavastheyam.
siddhAnA.n hi.n dravyaprANadhAraNAtmako mukhyatven jIvasvabhAvo nAsti. na cha jIvasvabhAvasya
sarvathAbhAvo.asti bhAvaprANadhAraNAtmakasya jIvasvabhAvasya mukhyatven sadbhAvAt. na cha teShA.n sharIreN sah
nIrakShIrayorivaikyen vR^ittiH, yataste tatsa.nparkahetubhUtakaShAyayogaviprayogAdatI–
tAna.ntarasharIramAtrAvagAhapariNatatve.apyatya.ntabhinnadehAH. vAchA.n gocharamatItashcha tanmahimA, yataste
laukikaprANadhAraNama.ntareN sharIrasa.nba.ndhama.ntareN cha pariprAptanirupAdhisvarUpAH satata.n prat–pa.ntIti..35..
Na kudochi vi uppaNNo jamhA kajja.n Na teN so siddho.
uppAdedi Na ki.nchi vi kAraNamavi teN Na sa hodi.. 36..
-----------------------------------------------------------------------------
TIkAH– yah siddho.nke [siddhabhagavanto.nke] jIvatva aur dehapramANatvakI vyavasthA hai.
siddho.nko vAstavame.n dravyaprANake dhAraNasvarUp jIvasvabhAv mukhyarUpase nahI.n hai; [unhe.n]
jIvasvabhAvakA sarvathA abhAv bhI nahI.n hai, kyo.nki bhAvaprANake dhAraNasvarUp jIvasvabhAvakA mukhyarUpase
sadbhAv hai. aur unhe.n sharIrake sAth, nIrakShIrakI bhA.Nti, ekarUp
1vR^itti nahI.n hai; kyo.nki
sharIrasa.nyogase hetubhUt kaShAy aur yogakA viyog huA hai isaliye ve 2atIt anantar sharIrapramAN
avagAharUp pariNat hone par bhI atya.nt deharahit hai.n. aur 3vachanagocharAtIt unakI mahimA hai; kyo.nki
laukik prANake dhAraN binA aur sharIrake sambandha binA, sa.npUrNarUpase prApta kiye hue nirupAdhi svarUp
dvArA ve satat pratapate hai.n [–pratApavanta vartate hai.n].. 35..
--------------------------------------------------------------------------
1. vR^itti = vartan; astitva.

2. atIt anantar = bhUt kAlakA sabase antim; charama. [siddhabhagavanto.nkI avagAhanA charamasharIrapramAN hone ke
kAraN us antim sharIrakI apekShA lekar unhe.n ‘dehapramANapanA’ kahA jA sakatA hai tathApi, vAstavame.n ve
atyanta deharahit hai.n.]

3. vachanagocharAtIt = vachanagocharatAko atikrAnta ; vachanaviShayAtIt; vachan–agochara.

Upaje nahI.n ko kAraNe te siddha tethI na kArya Che,
upajAvatA nathI kA.nI paN tethI na kAraN paN Thare. 36.