ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಇದಿ ಜಿಣವರೇಹಿಂ ಭಣಿದಂ ಅಣ್ಣೋಣ್ಣವಿರುದ್ಧಮವಿರುದ್ಧಂ.. ೫೪..
ಏವಂ ಸತೋ ವಿನಾಶೋಽಸತೋ ಜೀವಸ್ಯ ಭವತ್ಯುತ್ಪಾದಃ.
ಇತಿ ಜಿನವರೈರ್ಭಣಿತಮನ್ಯೋಽನ್ಯವಿರುದ್ಧಮವಿರುದ್ಧಮ್.. ೫೪..
ಏವಂ ಹಿ ಪಞ್ಚಭಿರ್ಭಾವೈಃ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮಮಾನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಜೀವಸ್ಯ ಕದಾಚಿದೌದಯಿಕೇನೈಕೇನ ಮನುಷ್ಯತ್ವಾದಿಲಕ್ಷಣೇನ ಭಾವೇನ ಸತೋ ವಿನಾಶಸ್ತಥಾಪರೇಣೌದಯಿಕೇನೈವ ದೇವತ್ವಾದಿಲಕ್ಷಣೇನ ಭಾವೇನ ಅಸತ ಉತ್ಪಾದೋ ಭವತ್ಯೇವ. ಏತಚ್ಚ ‘ನ ಸತೋ ವಿನಾಶೋ ನಾಸತ ಉತ್ಪಾದ’ ಇತಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಸೂತ್ರೇಣ ಸಹ ವಿರುದ್ಧಮಪಿ ನ ವಿರುದ್ಧಮ್; ಯತೋ ಜೀವಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಾದೇಶೇನ ನ ಸತ್ಪ್ರಣಾಶೋ ನಾಸದುತ್ಪಾದಃ, ತಸ್ಯೈವ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಾದೇಶೇನ ಸತ್ಪ್ರಣಾಶೋಽಸದುತ್ಪಾದಶ್ಚ. ನ ಚೈತದನುಪಪನ್ನಮ್, ನಿತ್ಯೇ ಜಲೇ ಕಲ್ಲೋಲಾನಾಮ–ನಿತ್ಯತ್ವದರ್ಶನಾದಿತಿ.. ೫೪.. -----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಏವಂ] ಇಸ ಪ್ರಕಾರ [ಜೀವಸ್ಯ] ಜೀವಕೋ [ಸತಃ ವಿನಾಶಃ] ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ಔರ [ಅಸತಃ ಉತ್ಪಾದಃ] ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ [ಭವತಿ] ಹೋತಾ ಹೈ– [ಇತಿ] ಐಸಾ [ಜಿನವರೈಃ ಭಣಿತಮ್] ಜಿನವರೋಂನೇ ಕಹಾ ಹೈ, [ಅನ್ಯೋನ್ಯವಿರುದ್ಧಮ್] ಜೋ ಕಿ ಅನ್ಯೋನ್ಯ ವಿರುದ್ಧ [೧೯ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೇ ಕಥನಕೇ ಸಾಥ ವಿರೋಧವಾಲಾ] ತಥಾಪಿ [ಅವಿರುದ್ಧಮ್] ಅವಿರುದ್ಧ ಹೈ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಜೀವಕೋ ಭಾವವಶಾತ್ [ಔದಯಿಕ ಆದಿ ಭಾವೋಂಕೇ ಕಾರಣ] ಸಾದಿ–ಸಾಂತಪನಾ ಔರ ಅನಾದಿ–ಅನನ್ತಪನಾ ಹೋನೇಮೇಂ ವಿರೋಧಕಾ ಪರಿಹಾರ ಹೈ.
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪಾಂಚ ಭಾವರೂಪಸೇ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇವಾಲೇ ಇಸ ಜೀವಕೋ ಕದಾಚಿತ್ ಔದಯಿಕ ಐಸೇ ಏಕ ಮನುಷ್ಯತ್ವಾದಿಸ್ವರೂಪ ಭಾವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ಔರ ಔದಯಿಕ ಹೀ ಐಸೇ ದೂಸರೇ ದೇವತ್ವಾದಿಸ್ವರೂಪ ಭಾವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ. ಔರ ಯಹ [ಕಥನ] ‘ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಸೂತ್ರಕೇ [–೧೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೇ] ಸಾಥ ವಿರೋಧವಾಲಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ [ವಾಸ್ತವಮೇಂ] ವಿರೋಧವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೀವಕೋ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ಸತ್ಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಉಸೀಕೋ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ಸತ್ಕಾ ನಾಶ ಹೈ ಔರ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೈ. ಔರ ಯಹ ೧ಅನುಪಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿತ್ಯ ಐಸೇ ಜಲಮೇಂ ಕಲ್ಲೋಲೋಂಕಾ ಅನಿತ್ಯಪನಾ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ. -------------------------------------------------------------------------- ಯಹಾಂ ‘ಸಾದಿ’ಕೇ ಬದಲೇ ‘ಅನಾದಿ’ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಐಸಾ ಲಗತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಗುಜರಾತೀಮೇಂ ‘ಅನಾದಿ’ ಐಸಾ ಅನುವಾದ
–ಭಾಖ್ಯುಂ ಜಿನೇ, ಜೇ ಪೂರ್ವ–ಅಪರ ವಿರುದ್ಧ ಪಣ ಅವಿರುದ್ಧ ಛೇ. ೫೪.
೧.ಅನುಪಪನ್ನ = ಅಯುಕ್ತ; ಅಸಂಗತ; ಅಘಟಿತ; ನ ಹೋ ಸಕೇ ಐಸಾ.