ಜೀವಾ ಹಿ ಸಹಜಚೈತನ್ಯಲಕ್ಷಣಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವೇನಾನಾದಿನಿಧನಾಃ. ತ ಏವೌದಯಿಕ– ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕೌಪಶಮಿಕಭಾವೈಃ ಸಾದಿಸನಿಧನಾಃ. ತ ಏವ ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವೇನ ಸಾದ್ಯನಿಧನಾಃ. ನ ಚ ಸಾದಿ– ತ್ವಾತ್ಸನಿಧನತ್ವಂ ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಸ್ಯಾಶಙ್ಕಯಮ್. ಸ ಖಲೂಪಾಧಿನಿವೃತ್ತೌ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಃ ಸಿದ್ಧಭಾವ ಇವ ಸದ್ಭಾವ ಏವ ಜೀವಸ್ಯ; ಸದ್ಭಾವೇನ ಚಾನಂತಾ ಏವ ಜೀವಾಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಂತೇ. ನ ಚ ತೇಷಾಮನಾದಿನಿಧನಸಹಜಚೈತನ್ಯ–ಲಕ್ಷಣೈಕಭಾವಾನಾಂ ಸಾದಿಸನಿಧನಾನಿ ಸಾದ್ಯನಿಧನಾನಿ ಭಾವಾಂತರಾಣಿ ನೋಪಪದ್ಯಂತ ಇತಿ ವಕ್ತವ್ಯಮ್; ತೇ ಖಲ್ವನಾದಿಕರ್ಮಮಲೀಮಸಾಃ ಪಂಕಸಂಪೃಕ್ತತೋಯವತ್ತದಾಕಾರೇಣ ಪರಿಣತತ್ವಾತ್ಪಞ್ಚಪ್ರಧಾನಗುಣಪ್ರಧಾನತ್ವೇನೈವಾನುಭೂಯಂತ ಇತಿ.. ೫೩.. -----------------------------------------------------------------------------
ಜೀವ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಹಜಚೈತನ್ಯಲಕ್ಷಣ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಸೇ ಅನಾದಿ–ಅನನ್ತ ಹೈ. ವೇ ಹೀ ಔದಯಿಕ, ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ ಔರ ಔಪಶಮಿಕ ಭಾವೋಂಸೇ ಸಾದಿ–ಸಾನ್ತ ಹೈಂ. ವೇ ಹೀ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವಸೇ ಸಾದಿ–ಅನನ್ತ ಹೈಂ.
‘ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವ ಸಾದಿ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಸಾಂತ ಹೋಗಾ’ ಐಸೀ ಆಶಂಕಾ ಕರನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ. [ಕಾರಣ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಃ–] ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಉಪಾಧಿಕೀ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೋನೇ ಪರ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹುಆ, ಸಿದ್ಧಭಾವಕೀ ಭಾಂತಿ, ಜೀವಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೀ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮೋಪಾಧಿಕೇ ಕ್ಷಯಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವ ಜೀವಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೀ ಹೈ]; ಔರ ಸದ್ಭಾವಸೇ ತೋ ಜೀವ ಅನನ್ತ ಹೀ ಸ್ವೀಕಾರ ಕಿಯೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ. [ಇಸಲಿಯೇ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವಸೇ ಜೀವ ಅನನ್ತ ಹೀ ಅರ್ಥಾತ್ ವಿನಾಶರಹಿತ ಹೀ ಹೈ.]
ಪುನಶ್ಚ, ‘ಅನಾದಿ–ಅನನ್ತ ಸಹಜಚೈತನ್ಯಲಕ್ಷಣ ಏಕ ಭಾವವಾಲೇ ಉನ್ಹೇಂ ಸಾದಿ–ಸಾಂತ ಔರ ಸಾದಿ–ಅನನ್ತ ಭಾವಾನ್ತರ ಘಟಿತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಜೀವೋಂಕೋ ಏಕ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಭಾವ ಘಟಿತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ]’ ಐಸಾ ಕಹನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ; [ಕ್ಯೋಂಕಿ] ವೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನಾದಿ ಕರ್ಮಸೇ ಮಲಿನ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಕಾದವಸೇ ಅನುಭವಮೇಂ ಆತೇ ಹೈಂ.. ೫೩.. -------------------------------------------------------------------------- ಜೀವಕೇ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವರೂಪ ಸಹಜ–ಚೈತನ್ಯ ಹೈ. ಯಹ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವ ಅನಾದಿ ಅನನ್ತ
೯೪
೧ಸಂಪೃಕ್ತ ಜಲಕೀ ಭಾಂತಿ ತದಾಕಾರರೂಪ ಪರಿಣತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ, ಪಾಂಚ ಪ್ರಧಾನ ೨ಗುಣೋಂಸೇ ಪ್ರಧಾನತಾವಾಲೇ ಹೀ
೧. ಕಾದವಸೇ ಸಂಪೃಕ್ತ = ಕಾದವಕಾ ಸಮ್ಪರ್ಕ ಪ್ರಾಪ್ತ; ಕಾದವಕೇ ಸಂಸರ್ಗವಾಲಾ. [ಯದ್ಯಪಿ ಜೀವ ದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ ತಥಾಪಿ
ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಅನಾದಿ ಕರ್ಮಬಂಧನಕೇ ವಶ, ಕಾದವವಾಲೇ ಜಲಕೀ ಭಾಂತಿ, ಔದಯಿಕ ಆದಿ ಭಾವರೂಪ ಪರಿಣತ ಹೈಂ.]
೨. ಔದಯಿಕ, ಔಪಶಮಿಕ, ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ, ಕ್ಷಾಯಿಕ ಔರ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಇನ ಪಾಂಚ ಭಾವೋಂಕೋ ಜೀವಕೇ ಪಾಂಚ ಪ್ರಧಾನ ಗುಣ
ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ.