ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಯಥಾ ಹಿ ಜಲರಾಶೇರ್ಜಲರಾಶಿತ್ವೇನಾಸದುತ್ಪಾದಂ ಸದುಚ್ಛೇದಂ ಚಾನನುಭವತಶ್ಚತುರ್ಭ್ಯಃ ಕಕುಬ್ವಿಭಾಗೇಭ್ಯಃ ಕ್ರಮೇಣ ವಹಮಾನಾಃ ಪವಮಾನಾಃ ಕಲ್ಲೋಲಾನಾಮಸದುತ್ಪಾದಂ ಸದುಚ್ಛೇದಂ ಚ ಕುರ್ವನ್ತಿ, ತಥಾ ಜೀವಸ್ಯಾಪಿ ಜೀವತ್ವೇನ ಸದುಚ್ಛೇದಮಸದುತ್ಪತ್ತಿಂ ಚಾನನುಭವತಃ ಕ್ರಮೇಣೋದೀಯಮಾನಾಃ ನಾರಕತಿರ್ಯಙ್ಮನುಷ್ಯದೇವನಾಮಪ್ರಕೃತಯಃ ಸದುಚ್ಛೇದಮಸದುತ್ಪಾದಂ ಚ ಕುರ್ವಂತೀತಿ.. ೫೫..
ಜುತ್ತಾ ತೇ ಜೀವಗುಣಾ ಬಹುಸು ಯ ಅತ್ಥೇಸು ವಿಚ್ಛಿಣ್ಣಾ.. ೫೬..
ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಜೀವಗುಣಾ ಬಹುಷು ಚಾರ್ಥೇಷು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಃ.. ೫೬..
-----------------------------------------------------------------------------
ಟೀಕಾಃ– ಜೀವಕೋ ಸತ್ ಭಾವಕೇ ಉಚ್ಛೇದ ಔರ ಅಸತ್ ಭಾವಕೇ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಉಪಾಧಿಕಾ ಯಹ ಪ್ರತಿಪಾದನ ಹೈ.
ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಸಮುದ್ರರೂಪಸೇ ಅಸತ್ಕೇ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಸತ್ಕೇ ಉಚ್ಛೇದಕಾ ಅನುಭವ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಸಮುದ್ರಕೋ ಚಾರೋಂ ದಿಶಾಓಂಮೇಂಸೇ ಕ್ರಮಶಃ ಬಹತೀ ಹುಈ ಹವಾಏಂ ಕಲ್ಲೋಲೋಂಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಸತ್ಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ಕರತೀ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ಅವಿದ್ಯಮಾನ ತರಂಗಕೇ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ಔರ ವಿದ್ಯಮಾನ ತರಂಗಕೇ ನಾಶಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಬನತೀ ಹೈ], ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವರೂಪಸೇ ಸತ್ಕೇ ಉಚ್ಛೇದ ಔರ ಅಸತ್ಕೇ ಉತ್ಪಾದ ಅನುಭವ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಜೀವಕೋ ಕ್ರಮಶಃ ಉದಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇ ವಾಲೀ ನಾರಕ–ತಿರ್ಯಂಚ–ಮನುಷ್ಯ–ದೇವ ನಾಮಕೀ [ನಾಮಕರ್ಮಕೀ] ಪ್ರಕೃತಿಯಾಂ [ಭಾವೋಂಸಮ್ಬನ್ಧೀ, ಪರ್ಯಾಯೋಂಸಮ್ಬನ್ಧೀ] ಸತ್ಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತಥಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಕರತೀ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ವಿದ್ಯಮಾನ ಪರ್ಯಾಯಕೇ ನಾಶಮೇಂ ಔರ ಅವಿದ್ಯಮಾನ ಪರ್ಯಾಯಕೇ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಬನತೀ ಹೈಂ].. ೫೫..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಉದಯೇನ] ಉದಯಸೇ ಯುಕ್ತ, [ಉಪಶಮೇನ] ಉಪಶಮಸೇ ಯುಕ್ತ, [ಕ್ಷಯೇಣ] ಕ್ಷಯಸೇ ಯುಕ್ತ, [ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಮಿಶ್ರಿತಾಭ್ಯಾಂ] ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಯುಕ್ತ [ಚ] ಔರ [ಪರಿಣಾಮೇನ ಯುಕ್ತಾಃ] ಪರಿಣಾಮಸೇ ಯುಕ್ತ–[ತೇ] ಐಸೇ [ಜೀವಗುಣಾಃ] [ಪಾಂಚ] ಜೀವಗುಣ [–ಜೀವಕೇ ಭಾವ] ಹೈಂ; [ಚ] ಔರ [ಬಹುಷು ಅರ್ಥೇಷು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಃ] ಉನ್ಹೇಂ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರೋಂಮೇಂ ವಿಸ್ತೃತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ. --------------------------------------------------------------------------
ತೇ ಪಾಂಚ ಜೀವಗುಣ ಜಾಣವಾ; ಬಹು ಭೇದಮಾಂ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಛೇ. ೫೬.