ಮೂರ್ತಕರ್ಮಸಮರ್ಥನಮೇತತ್.

ಯತೋ ಹಿ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಭೂತಃ ಸುಖದುಃಖಹೇತುವಿಷಯೋ ಮೂರ್ತೋ ಮೂರ್ತೈರಿನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಜೀವೇನ ನಿಯತಂ ಭುಜ್ಯತೇ, ತತಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಮೂರ್ತತ್ವಮನುಮೀಯತೇ. ತಥಾ ಹಿ–ಮೂರ್ತಂ ಕರ್ಮ, ಮೂರ್ತಸಂಬಂಧೇನಾನುಭೂಯಮಾನಮೂರ್ತಫಲತ್ವಾದಾಖು–ವಿಷವದಿತಿ.. ೧೩೩.. -----------------------------------------------------------------------------

ಭಾವಾರ್ಥಃ– ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಜೀವಕೇ ಅಮೂರ್ತ ಶುಭಾಶುಭಪರಿಣಾಮರೂಪ ಭಾವಪುಣ್ಯಪಾಪ ಜೀವಕಾ ಕರ್ಮ ಹೈ. ಶುಭಾಶುಭಪರಿಣಾಮ ದ್ರವ್ಯಪುಣ್ಯಪಾಪಕಾ ನಿಮಿತ್ತಕಾರಣ ಹೋನಕೇ ಕಾರಣ ಮೂರ್ತ ಐಸೇ ವೇ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮರೂಪ [ಸಾತಾ– ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಾದಿ] ದ್ರವ್ಯಪುಣ್ಯಪಾಪ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಜೀವಕಾ ಕರ್ಮ ಕಹೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ.. ೧೩೨..

ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಯಸ್ಮಾತ್] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ] ಕರ್ಮಕಾ ಫಲ [ವಿಷಯಃ] ಜೋ [ಮೂರ್ತ] ವಿಷಯ ವೇ [ನಿಯತಮ್] ನಿಯಮಸೇ [ಸ್ಪರ್ಶೈಃ] [ಮೂರ್ತ ಐಸೀ] ಸ್ಪರ್ಶನಾದಿ–ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂ ದ್ವಾರಾ [ಜೀವೇನ] ಜೀವಸೇ [ಸುಖಂ ದುಃಖಂ] ಸುಖರೂಪಸೇ ಅಥವಾ ದುಃಖರೂಪಸೇ [ಭುಜ್ಯತೇ] ಭೋಗೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ, [ತಸ್ಮಾತ್] ಇಸಲಿಯೇ [ಕರ್ಮಾಣಿ] ಕರ್ಮ [ಮೂರ್ತಾನಿ] ಮೂರ್ತ ಹೈಂ.

ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಮೂರ್ತ ಕರ್ಮಕಾ ಸಮರ್ಥನ ಹೈ.

ಕರ್ಮಕಾ ಫಲ ಜೋ ಸುಖ–ದುಃಖಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಮೂರ್ತ ವಿಷಯ ವೇ ನಿಯಮಸೇ ಮೂರ್ತ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಂ ದ್ವಾರಾ ಜೀವಸೇ ಭೋಗೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಕೇ ಮೂರ್ತಪನೇಕಾ ಅನುಮಾನ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ. ವಹ ಇಸ ಪ್ರಕಾರಃ– ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಮೂಷಕವಿಷ ಮೂರ್ತ ಹೈ ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ಮ ಮೂರ್ತ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಮೂಷಕವಿಷಕೇ ಫಲಕೀ ಭಾಂತಿ] ಮೂರ್ತಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧ ದ್ವಾರಾ ಅನುಭವಮೇಂ ಆನೇವಾಲಾ ಐಸಾ ಮೂರ್ತ ಉಸಕಾ ಫಲ ಹೈ. [ಚೂಹೇಕೇ ವಿಷಕಾ ಫಲ (–ಶರೀರಮೇಂ ಸೂಜನ ಆನಾ, ಬುಖಾರ ಆನಾ ಆದಿ) ಮೂರ್ತ ಹೈೇ ಔರ ಮೂರ್ತ ಶರೀರಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧ ದ್ವಾರಾ ಅನುಭವಮೇಂ ಆತಾ ಹೈ–ಭೋಗಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅನುಮಾನ ಹೋ --------------------------------------------------------------------------

೧೯೪