ವಸ್ತೂನಾಂ ಭವತೀತ್ಯೇಕರೂಪತ್ವಂ ಸವಿಶ್ವರೂಪಾಯಾಃ ಪ್ರತಿಪರ್ಯಾಯನಿಯತಾಭಿರೇವ ಸತ್ತಾಭಿಃ
ಪ್ರತಿನಿಯತೈಕಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮಾನನ್ತ್ಯಂ ಭವತೀತ್ಯೇಕಪರ್ಯಾಯ–ತ್ವಮನನ್ತಪರ್ಯಾಯಾಯಾಃ. ಇತಿ ಸರ್ವಮನವದ್ಯಂ
ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಪ್ರರೂಪಣಪ್ರವಣನಯದ್ವಯಾಯತ್ತತ್ವಾತ್ತದ್ದೇಶನಾಯಾಃ.. ೮..
‘ಸರ್ವಪದಾರ್ಥಸ್ಥಿತ’ ಹೈ ವಹೀ ಯಹಾಂ ಕಹೀ ಹುಈ ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾರೂಪ ಭೀ ಹೋನೇಸೇ ‘ಏಕಪದಾರ್ಥಸ್ಥಿತ’ ಭೀ ಹೈ.] [೫]
ಪ್ರತಿನಿಶ್ಚಿತ ಏಕ–ಏಕ ರೂಪವಾಲೀ ಸತ್ತಾಓಂ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ವಸ್ತುಓಂಕಾ ಪ್ರತಿನಿಶ್ಚಿತ ಏಕ ಏಕರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ
ಸವಿಶ್ವರೂಪ [ಸತ್ತಾ] ಕೋ ಏಕರೂಪಪನಾ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾತ್ಮಕ ಸತ್ತಾ ಮಹಾಸತ್ತಾರೂಪ ಹೋನೇಸೇ
‘ಸವಿಶ್ವರೂಪ’ ಹೈ ವಹೀ ಯಹಾಂ ಕಹೀ ಹುಈ ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾರೂಪ ಭೀ ಹೋನೇಸೇ ‘ಏಕರೂಪ’ ಭೀ ಹೈ]. [೬] ಪ್ರತ್ಯೇಕ
ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಸ್ಥಿತ [ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಭಿನ್ನ–ಭಿನ್ನ] ಸತ್ತಾಓಂ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ಪ್ರತಿನಿಶ್ವಿತ ಏಕ–ಏಕ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಅನನ್ತಪನಾ
ಹೋತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಅನಂತಪರ್ಯಾಯಮಯ [ಸತ್ತಾ] ಕೋ ಏಕಪರ್ಯಾಯಮಯಪನಾ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾತ್ಮಕ
ಸತ್ತಾ ಮಹಾಸತ್ತಾರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ‘ಅನಂತಪರ್ಯಾಯಮಯ’ ಹೈ ವಹೀ ಯಹಾಂ ಕಹೀ ಹುಈ ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾರೂಪ ಭೀ ಹೋನೇಸೇ
‘ಏಕಪರ್ಯಾಯಮಯ’ ಭೀ ಹೈ].
ಓರ ಢಲತೇ ಹುಏ ದೋ ನಯೋಂಕೇ ಆಧೀನ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾತ್ಮಕ ಸತ್ತಾಕೇ ದೋ ಪಕ್ಷ ಹೈಂಃ–– ಏಕ ಪಕ್ಷ ವಹ ಮಹಾಸತ್ತಾ ಔರ ದೂಸರಾ ಪಕ್ಷ
ಅಸತ್ತಾ ಹೈೇ; ಇಸಲಿಯೇ ಯದಿ ಮಹಾಸತ್ತಾಕೋ ‘ಸತ್ತಾ’ ಕಹೇ ತೋ ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾಕೋ ‘ಅಸತ್ತಾ’ ಕಹಾ ಜಾಯಗಾ.
[೨] ಮಹಾಸತ್ತಾ ಉತ್ಪಾದ, ವ್ಯಯ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಐಸೇ ತೀನ ಲಕ್ಷಣವಾಲೀ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ‘ತ್ರಿಲಕ್ಷಣಾ’ ಹೈ. ವಸ್ತುಕೇ
ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೀ ಏಕ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ, ನಷ್ಟ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ವ್ಯಯ ಹೀ ಏಕ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ
ಔರ ಧ್ರುವ ರಹನೇವಾಲೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಧ್ರೌವ್ಯ ಹೀ ಏಕ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಉನ ತೀನ ಸ್ವರೂಪೋಂಮೇಂಸೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕಕೀ
ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾ ಏಕ ಹೀ ಲಕ್ಷಣವಾಲೀ ಹೋನೇಸೇ ‘ಅತ್ರಿಲಕ್ಷಣಾ’ ಹೈ. [೩] ಮಹಾಸತ್ತಾ ಸಮಸ್ತ ಪದಾರ್ಥಸಮೂಹಮೇಂ ‘ಸತ್,
ಸತ್, ಸತ್’ ಐಸಾ ಸಮಾನಪನಾ ದರ್ಶಾತೀ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಏಕ ಹೈೇ. ಏಕ ವಸ್ತುಕೀ ಸ್ವರೂಪಸತ್ತಾ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ವಸ್ತುಕೀ
ಸ್ವರೂಪಸತ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಜಿತನೀ ವಸ್ತುಏಂ ಉತನೀ ಸ್ವರೂಪಸತ್ತಾಏಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಐಸೀ ಸ್ವರೂಪಸತ್ತಾಏಂ ಅಥವಾ
ಅವಾನ್ತರಸತ್ತಾಏಂ ‘ಅನೇಕ’ ಹೈಂ.