൭൮
വഹീ പൂര്വോക്ത ആത്മാ, ശ്രുതജ്ഞാനാവരണകാ ക്ഷയോപശമ ഹോനേ പര, മൂര്ത–അമൂര്ത വസ്തുകോ പരോക്ഷരൂപസേ ജോ ജാനതാ ഹൈ ഉസേ ജ്ഞാനീ ശ്രുതജ്ഞാന കഹതേ ഹൈം. വഹ ലബ്ധിരൂപ ഔര ഭാവനാരൂപ ഹൈേ തഥാ ഉപയോഗരൂപ ഔര നയരൂപ ഹൈ. ‘ഉപയോഗ’ ശബ്ദസേ യഹാ വസ്തുകോ ഗ്രഹണ കരനേവാലാ പ്രമാണ സമഝനാ ചാഹിയേ അര്ഥാത് സമ്പൂര്ണ വസ്തുകോ ജാനനേവാലാ ജ്ഞാന സമഝനാ ചാഹിയേ ഔര ‘നയ’ ശബ്ദസേ വസ്തുകേ [ഗുണപര്യായരൂപ] ഏക ദേശകോ ഗ്രഹണ കരനേവാലാ ഐസാ ജ്ഞാതാകാ അഭിപ്രായ സമഝനാ ചാഹിയേ. [യഹാ ഐസാ താത്പര്യ ഗ്രഹണ കരനാ ചാഹിയേ കി വിശുദ്ധജ്ഞാനദര്ശന ജിസകാ സ്വഭാവ ഹൈ ഐസേ ശുദ്ധ ആത്മതത്ത്വകേ സമ്യക് ശ്രദ്ധാന–ജ്ഞാന–അനുചരണരൂപ അഭേദരത്നത്രയാത്മക ജോ ഭാവശ്രുത വഹീ ഉപാദേയഭൂത പരമാത്മതത്ത്വകാ സാധക ഹോനേസേ നിശ്ചയസേ ഉപാദേയ ഹൈ കിന്തു ഉസകേ സാധനഭൂത ബഹിരംഗ ശ്രുതജ്ഞാന തോ വ്യവഹാരസേ ഉപാദേയ ഹൈ.]
യഹ ആത്മാ, അവധിജ്ഞാനാവരണകാ ക്ഷയോപശമ ഹോനേ പര, മൂര്ത വസ്തുകോ ജോ പ്രത്യക്ഷരൂപസേ ജാനതാ ഹൈ വഹ അവധിജ്ഞാന ഹൈ. വഹ അവധിജ്ഞാന ലബ്ധിരൂപ തഥാ ഉപയോഗരൂപ ഐസാ ദോ പ്രകാരകാ ജാനനാ. അഥവാ അവധിജ്ഞാന ദേശാവധി, പരമാവധി ഔര സര്വാവധി ഐസേ ഭേദോം ദ്വാരാ തീന പ്രകാരസേ ഹൈ. ഉസമേം, പരമാവധി ഔര സര്വാവധി ചൈതന്യകേ ഉഛലനേസേ ഭരപൂര ആനന്ദരൂപ പരമസുഖാമൃതകേ രസാസ്വാദരൂപ സമരസീഭാവസേ പരിണത ചരമദേഹീ തപോധനോംകോ ഹോതാ ഹൈ. തീനോം പ്രകാരകേ അവധിജ്ഞാന നിശ്ചയസേ വിശിഷ്ട സമ്യക്ത്വാദി ഗുണസേ ഹോതേ ഹൈം. ദേവോം ഔര നാരകോംകേ ഹോനേവാലേ ഭവപ്രത്യയീ ജോ അവധിജ്ഞാന വഹ നിയമസേ ദേശാവധി ഹീ ഹോതാ ഹൈ.
യഹ ആത്മാ, മനഃപര്യയജ്ഞാനാവരണകാ ക്ഷയോപശമ ഹോനേ പര, പരമനോഗത മൂര്ത വസ്തുകോ ജോ പ്രത്യക്ഷരൂപസേ ജാനതാ ഹൈ വഹ മനഃപര്യയജ്ഞാന ഹൈ. ഋജുമതി ഔര വിപുലമതി ഐസേ ഭേദോം ദ്വാരാ മനഃപര്യയജ്ഞാന ദോ പ്രകാരകാ ഹൈ. വഹാ , വിപുലമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന പരകേ മനവചനകായ സമ്ബന്ധീ പദാര്ഥോംകോ, വക്ര തഥാ അവക്ര ദോനോംകോ, ജാനതാ ഹൈ ഔര ഋജുമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന തോ ഋജുകോ [അവക്രകോ] ഹീ ജാനതാ ഹൈ. നിര്വികാര ആത്മാകീ ഉപലബ്ധി ഔര ഭാവനാ സഹിത ചരമദേഹീ മുനിയോംകോ വിപുലമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന ഹോതാ ഹൈ. യഹ ദോനോം മനഃപര്യയജ്ഞാന വീതരാഗ ആത്മതത്ത്വകേ സമ്യക് ശ്രദ്ധാന–ജ്ഞാന–അനുഷ്ഠാനകീ ഭാവനാ സഹിത, പന്ദ്രഹ പ്രമാദ രഹിത അപ്രമത്ത മുനികോ ഉപയോഗമേം–വിശുദ്ധ പരിണാമമേം–ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹൈം. യഹാ മനഃപര്യയജ്ഞാനകേ ഉത്പാദകാലമേം ഹീ അപ്രമത്തപനേകാ നിയമ ഹൈ, ഫിര പ്രമത്തപനേമേം ഭീ വഹ സംഭവിത ഹോതാ ഹൈ.