ദ്രവ്യഗുണാനാമര്ഥാംതരഭൂതത്വേ ദോഷോയമ്.
ജ്ഞാനീ ജ്ഞാനാദ്യദ്യര്ഥാംതരഭൂതസ്തദാ സ്വകരണാംശമംതരേണ പരശുരഹിതദേവദത്തവത്കരണവ്യാപാരാ– സമര്ഥത്വാദചേതയമാനോചേതന ഏവ സ്യാത്. ജ്ഞാനഞ്ച യദി ജ്ഞാനിനോര്ഥാംതരഭൂതം തദാ തത്കര്ത്രംശമംതരേണ ദേവദത്തരഹിതപരശുവത്തത്കര്തൃത്വവ്യാപാരാസമര്ഥത്വാദചേതയമാനമചേതനമേവ സ്യാത്. ന ച ജ്ഞാനജ്ഞാനിനോ– ര്യുതസിദ്ധയോസ്സംയോഗേന ചേതനത്വം ദ്രവ്യസ്യ നിര്വിശേഷസ്യ ഗുണാനാം നിരാശ്രയാണാം ശൂന്യത്വാദിതി.. ൪൮..
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോംകോ അര്ഥാന്തരപനാ ഹോ തോ യഹ [നിമ്നാനുസാര] ദോഷ ആയേഗാ.
യദി ജ്ഞാനീ [–ആത്മാ] ജ്ഞാനസേ അര്ഥാന്തരഭൂത ഹോ തോ [ആത്മാ] അപനേ കരണ–അംശ ബിനാ, കുല്ഹാഡീ രഹിത ദേവദത്തകീ ഭാ തി, ൧കരണകാ വ്യാപാര കരനേമേം അസമര്ഥ ഹോനേസേ നഹീം ചേതതാ [–ജാനതാ] ഹുആ അചേതന ഹീ ഹോഗാ. ഔര യദി ജ്ഞാന ജ്ഞാനീസേ [–ആത്മാസേ] അര്ഥാന്തരഭൂത ഹോ തോ ജ്ഞാന അപനേ കര്തൃ–അംശകേ ബിനാ, ദേവദത്ത രഹിത കുല്ഹാഡീകീ ഭാ തി, അപനേ ൨കര്താകാ വ്യാപാര കരനേമേം അസമര്ഥ ഹോനേസേ നഹീം ചേതതാ [–ജാനതാ] ഹുആ അചേതന ഹീ ഹോഗാ. പുനശ്ച, ൩യുതസിദ്ധ ഐസേ ജ്ഞാന ഔര ജ്ഞാനീകോ [–ജ്ഞാന ഔര ആത്മാകോ] സംയോഗസേ ചേതനപനാ ഹോ ഐസാ ഭീ നഹീം ഹൈ, ക്യോംകി നിര്വിശേഷ ദ്രവ്യ ഔര നിരാശ്രയ ഗുണ ശൂന്യ ഹോതേ ഹൈം.. ൪൮.. --------------------------------------------------------------------------
ജ്ഞാനകേ സാഥ യുക്ത ഹോകര ആത്മാ ‘ജ്ഞാനവാലാ [–ജ്ഞാനീ]’ ഹോതാ ഹൈ ഐസാ ഭീ നഹീം ഹൈ. ലകഡീ ഔര മനുഷ്യകീ
ഭാ തി ജ്ഞാന ഔര ആത്മാ കഭീ പൃഥക് ഹോംഗേ ഹീ കൈസേ? വിശേഷരഹിത ദ്രവ്യ ഹോ ഹീ നഹീം സകതാ, ഇസലിയേ ജ്ഞാന രഹിത
ആത്മാ കൈസാ? ഔര ആശ്രയ ബിനാ ഗുണ ഹോ ഹീ നഹീം സകതാ, ഇസലിയേ ആത്മാകേ ബിനാ ജ്ഞാന കൈസാ? ഇസലിയേ
‘ലകഡീ’ ഔര ‘ലകഡീവാലേ’കീ ഭാ തി ‘ജ്ഞാന’ ഔര ‘ജ്ഞാനീ’കാ യുതസിദ്ധപനാ ഘടിത നഹീം ഹോതാ.]
൮൮
൧. കരണകാ വ്യാപാര = സാധനകാ കാര്യ. [ആത്മാ കര്താ ഹൈ ഔര ജ്ഞാന കരണ ഹൈ. യദി ആത്മാ ജ്ഞാനസേ ഭിന്ന ഹീ ഹോ തോ
ആത്മാ സാധനകാ വ്യാപാര അര്ഥാത് ജ്ഞാനകാ കാര്യ കരനേമേം അസമര്ഥ ഹോനേസേ ജാന നഹീം സകേഗാ ഇസലിയേ ആത്മാകോ
അചേതനത്വ ആ ജായേഗാ.]
൨. കര്താകാ വ്യാപാര = കര്താകാ കാര്യ. [ജ്ഞാന കരണ ഹൈേ ഔര ആത്മാ കര്താ ഹൈ. യദി ജ്ഞാന ആത്മാസേ ഭിന്ന ഹീ ഹോ തോ
ജ്ഞാന കര്താകാ വ്യാപാര അര്ഥാത് ആത്മാകാ കാര്യ കരനേമേം അസമര്ഥ ഹോനേസേ ജാന നഹീം സകേഗാ ഇസലിയേ ജ്ഞാനകോ
അചേതനപനാ ആ ജാവേഗാ.]
൩. യുതസിദ്ധ = ജുഡകര സിദ്ധ ഹുഏ; സമവായസേ–സംയോഗസേ സിദ്ധ ഹുഏ. [ജിസ പ്രകാര ലകഡീ ഔര മനുഷ്യ പൃഥക് ഹോനേ