കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
കര്മജീവയോരന്യോന്യാകര്തൃത്വേന്യദത്തഫലാന്യോപഭോഗലക്ഷണദൂഷണപുരഃസരഃ പൂര്വപക്ഷോയമ്..൬൩.. അഥ സിദ്ധാംതസുത്രാണി–
-----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [യദി] യദി [കര്മ] കര്മ [കര്മ കരോതി] കര്മകോ കരേ ഔര [സഃ ആത്മാ] ആത്മാ [ആത്മാനമ് കരോതി] ആത്മാകോ കരേ തോ [കര്മ] കര്മ [ഫലമ് കഥം ദദാതി] ആത്മാകോ ഫല ക്യോം ദേഗാ [ച] ഔര [ആത്മാ] ആത്മാ [തസ്യ ഫലം ഭുഡ്ക്തേ] ഉസകാ ഫല ക്യോം ഭോഗേഗാ?
ടീകാഃ– യദി കര്മ ഔര ജീവകോ അന്യോന്യ അകര്താപനാ ഹോ, തോ ‘അന്യകാ ദിയാ ഹുആ ഫല അന്യ ഭോഗേ’ ഐസാ പ്രസംഗ ആയേഗാ; – ഐസാ ദോഷ ബതലാകര യഹാ പൂര്വപക്ഷ ഉപസ്ഥിത കിയാ ഗയാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ– ശാസ്ത്രോംമേം കഹാ ഹൈ കി [പൌദ്ഗലിക] കര്മ ജീവകോ ഫല ദേതേ ഹൈം ഔര ജീവ [പൌദ്ഗലിക] കര്മകാ ഫല ഭോഗതാ ഹൈ. അബ യദി ജീവ കര്മകോ കരതാ ഹീ ന ഹോ തോ ജീവസേ നഹീം കിയാ ഗയാ കര്മ ജീവകോ ഫല ക്യോം ദേഗാ ഔര ജീവ അപനേസേ നഹീം കിയേ ഗയേ കര്മകേ ഫലകോേ ക്യോം ഭോഗേഗാ? ജീവസേ നഹീം കിയാ കര്മ ജീവകോ ഫല ദേ ഔര ജീവ ഉസ ഫലകോ ഭോഗേ യഹ കിസീ പ്രകാര ന്യായയുക്ത നഹീം ഹൈ.
-------------------------------------------------------------------------- ശ്രീ പ്രവചനസാരമേം ൧൬൮ വീം ഗാഥാ ഇസ ഗാഥാസേ മിലതീ ഹൈ.
അവഗാഢ ഗാഢ ഭരേല ഛേ സര്വത്ര പുദ്ഗലകായഥീ
ആ ലോക ബാദര–സുക്ഷ്മഥീ, വിധവിധ അനംതാനംതഥീ. ൬൪.