കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
പുദ്ഗലദ്രവ്യവികല്പാദേശോയമ്.
പുദ്ഗലദ്രവ്യാണി ഹി കദാചിത്സ്കംധപര്യായേണ, കദാചിത്സ്കംധദേശപര്യായേണ, കദാചിത്സ്കംധപ്രദേശപര്യായേണ, കദാചിത്പരമാണുത്വേനാത്ര തിഷ്ടന്തി. നാന്യാ ഗതിരസ്തി. ഇതി തേഷാം ചതുര്വികല്പത്വമിതി.. ൭൪..
അദ്ധദ്ധം ച പദേസോ പരമാണൂ ചേവ അവിഭാഗീ.. ൭൫..
അര്ധാര്ധ ച പ്രദേശഃ പരമാണുശ്ചൈവാവിഭാഗീ.. ൭൫..
-----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [തേ പുദ്ഗലകായാഃ] പുദ്ഗലകായകേ [ചതുര്വികല്പാഃ] ചാര ഭേദ [ജ്ഞാതവ്യാഃ] ജാനനാ; [സ്കംധാഃ ച] സ്കംധ, [സ്കംധദേശാഃ] സ്കംധദേശ [സ്കംധപ്രദേശാഃ] സ്കംധപ്രദേശ [ച] ഔര [പരമാണവഃ ഭവന്തി ഇതി] പരമാണുു.
ടീകാഃ– യഹ, പുദ്ഗലദ്രവ്യകേ ഭേദോംകാ കഥന ഹൈ.
പുദ്ഗലദ്രവ്യ കദാചിത് സ്കംധപര്യായസേ, കദാചിത് സ്കംധദേശരൂപ പര്യായസേ, കദാചിത് സ്കംധപ്രദേശരൂപ പര്യായസേ ഔര കദാചിത് പരമാണുരൂപസേ യഹാ [ലോകമേം] ഹോതേ ഹൈം; അന്യ കോഈ ഗതി നഹീം ഹൈ. ഇസ പ്രകാര ഉനകേ ചാര ഭേദ ഹൈം.. ൭൪..
അന്വയാര്ഥഃ– [സകലസമസ്തഃ] സകല–സമസ്ത [പുദ്ഗലപിണ്ഡാത്മക സമ്പൂര്ണ വസ്തു] വഹ [സ്കംധഃ] സ്കംധ ഹൈ. [തസ്യ അര്ധം തു] ഉസകേ അര്ധകോ [ദേശഃ ഇതി ഭണന്തി] ദേശ കഹതേ ഹൈം, [അര്ധാധം ച] അര്ധകാ അര്ധ വഹ [പ്രദേശഃ] പ്രദേശ ഹൈ [ച] ഔര [അവിഭാഗീ] അവിഭാഗീ വഹ [പരമാണുഃ ഏവ] സചമുച പരമാണു ഹൈ. ------------------------------------------------------------------------
അര്ധാര്ധ തേനും ‘പ്രദേശ’ നേ അവിഭാഗ തേ ‘പരമാണു’ ഛേ. ൭൫.