കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
പസമിയരാഗദ്ദോസോ ഹവദി ഹദപരാപരോ ജീവോ.. ൧൦൪..
പ്രശമിതരാഗദ്വേഷോ ഭവതി ഹതപരാപരോ ജീവഃ.. ൧൦൪..
ദുഃഖവിമോക്ഷകരണക്രമാഖ്യാനമേതത്.
ഏതസ്യ ശാസ്ത്രസ്യാര്ഥഭൂതം ശുദ്ധചൈതന്യസ്വഭാവ മാത്മാനം കശ്ചിജ്ജീവസ്താവജ്ജാനീതേ. തതസ്തമേ– വാനുഗംതുമുദ്യമതേ. തതോസ്യ ക്ഷീയതേ ദ്രഷ്ടിമോഹഃ. തതഃ സ്വരൂപപരിചയാദുന്മജ്ജതി ജ്ഞാനജ്യോതിഃ. തതോ രാഗദ്വേഷൌ പ്രശാമ്യതഃ. തതഃ ഉത്തരഃ പൂര്വശ്ച ബംധോ വിനശ്യതി. തതഃ പുനര്ബംധഹേതുത്വാഭാവാത് സ്വരൂപസ്ഥോ നിത്യം പ്രതപതീതി.. ൧൦൪..
ഇതി സമയവ്യാഖ്യായാമംതര്നീതഷഡ്ദ്രവ്യപഞ്ചാസ്തികായവര്ണനഃ പ്രഥമഃ ശ്രുതസ്കംധഃ സമാപ്തഃ.. ൧.. -----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [ജീവഃ] ജീവ [ഏതദ് അര്ഥം ജ്ഞാത്വാ] ഇസ അര്ഥകോ ജാനകര [–ഇസ ശാസ്ത്രകേ അര്ഥംഭൂത ശുദ്ധാത്മാകോ ജാനകര], [തദനുഗമനോദ്യതഃ] ഉസകേ അനുസരണകാ ഉദ്യമ കരതാ ഹുആ [നിഹതമോഹഃ] ഹതമോഹ ഹോകര [–ജിസേ ദര്ശനമോഹകാ ക്ഷയ ഹുആ ഹോ ഐസാ ഹോകര], [പ്രശമിതരാഗദ്വേഷഃ] രാഗദ്വേഷകോ പ്രശമിത [നിവൃത്ത] കരകേ, [ഹതപരാപരഃ ഭവതി] ഉത്തര ഔര പൂര്വ ബന്ധകാ ജിസേ നാശ ഹുആ ഹൈ ഐസാ ഹോതാ ഹൈ .
ടീകാഃ– ഇസ, ദുഃഖസേ വിമുക്ത ഹോനേകേ ക്രമകാ കഥന ഹൈ.
പ്രഥമ, കോഈ ജീവ ഇസ ശാസ്ത്രകേ അര്ഥഭൂത ശുദ്ധചൈതന്യസ്വഭാവവാലേ [നിജ] ആത്മാകോ ജാനതാ ഹൈ; അതഃ [ഫിര] ഉസീകേ അനുസരണകാ ഉദ്യമ കരതാ ഹൈ; അതഃ ഉസേ ദ്രഷ്ടിമോഹകാ ക്ഷയ ഹോതാ ഹൈ; അതഃ സ്വരൂപകേ പരിചയകേ കാരണ ജ്ഞാനജ്യോതി പ്രഗട ഹോതീ ഹൈ; അതഃ രാഗദ്വേഷ പ്രശമിത ഹോതേ ഹൈം – നിവൃത്ത ഹോതേ ഹൈം; അതഃ ഉത്തര ഔര പൂര്വ [–പീഛേകാ ഔര പഹലേകാ] ബന്ധ വിനഷ്ട ഹോതാ ഹൈ; അതഃ പുനഃ ബന്ധ ഹോനേകേ ഹേതുത്വകാ അഭാവ ഹോനേസേ സ്വരൂപസ്ഥരൂപസേ സദൈവ തപതാ ഹൈ––പ്രതാപവന്ത വര്തതാ ഹൈ [അര്ഥാത് വഹ ജീവ സദൈവ സ്വരൂപസ്ഥിത രഹകര പരമാനന്ദജ്ഞാനാദിരൂപ പരിണമിത ഹൈ].. ൧൦൪.. --------------------------------------------------------------------------
പ്രശമാവീ രാഗദ്വേഷ, ജീവ ഉത്തര–പൂരവ വിരഹിത ബനേ. ൧൦൪.