൧൫൮
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
സ്പരകാര്യകാരണീഭൂതാനാദിരാഗദ്വേഷപരിണാമകര്മബംധസംതതി–സമാരോപിതസ്വരൂപവികാരം
തദാത്വേനുഭൂയമാനമവലോക്യ തത്കാലോന്മീലിതവിവേകജ്യോതിഃ കര്മബംധസംതതി–പ്രവര്തികാം
രാഗദ്വേഷപരിണതിമത്യസ്യതി, സ ഖലു ജീര്യമാണസ്നേഹോ ജഘന്യസ്നേഹഗുണാഭിമുഖപരമാണു–
ബദ്ഭാവിബംധപരാങ്മുഖഃ പൂര്വബംധാത്പ്രച്യവമാനഃ ശിഖിതപ്തോദകദൌസ്ഥ്യാനുകാരിണോ ദുഃഖസ്യ പരിമോക്ഷം വിഗാഹത
ഇതി.. ൧൦൩..
-----------------------------------------------------------------------------
ഇസീമേം കഹേ ഹുഏ ജീവാസ്തികായമേം ൧അന്തര്ഗത സ്ഥിത അപനേകോ [നിജ ആത്മാകോ] സ്വരൂപസേ അത്യന്ത
വിശുദ്ധ ചൈതന്യസ്വഭാവവാലാ നിശ്ചിത കരകേ ൨പരസ്പര കാര്യകാരണഭൂത ഐസേ അനാദി രാഗദ്വേഷപരിണാമ ഔര
കര്മബന്ധകീ പരമ്പരാസേ ജിസമേം ൩സ്വരൂപവികാര ൪ആരോപിത ഹൈ ഐസാ അപനേകോ [നിജ ആത്മാകോ] ഉസ
കാല അനുഭവമേം ആതാ ദേഖകര, ഉസ കാല വിവേകജ്യോതി പ്രഗട ഹോനേസേ [അര്ഥാത് അത്യന്ത വിശുദ്ധ
ചൈതന്യസ്വഭാവകാ ഔര വികാരകാ ഭേദജ്ഞാന ഉസീ കാല പ്രഗട പ്രവര്തമാന ഹോനേസേ] കര്മബന്ധകീ പരമ്പരാകാ
പ്രവര്തന കരനേവാലീ രാഗദ്വേഷപരിണതികോ ഛോഡതാ ഹൈ, വഹ പുരുഷ, വാസ്തവമേം ജിസകാ ൫സ്നേഹ ജീര്ണ ഹോതാ
ജാതാ ഹൈ ഐസാ, ജഘന്യ ൬സ്നേഹഗുണകേ സന്മുഖ വര്തതേ ഹുഏ പരമാണുകീ ഭാ
തി ഭാവീ ബന്ധസേ പരാങ്മുഖ വര്തതാ
ഹുആ, പൂര്വ ബന്ധസേ ഛൂടതാ ഹുആ, അഗ്നിതപ്ത ജലകീ ൭ദുഃസ്ഥിതി സമാന ജോ ദുഃഖ ഉസസേ പരിമുക്ത ഹോതാ
ഹൈ.. ൧൦൩..
--------------------------------------------------------------------------
൧. ജീവാസ്തികായമേം സ്വയം [നിജ ആത്മാ] സമാ ജാതാ ഹൈ, ഇസലിയേ ജൈസാ ജീവാസ്തികായകേ സ്വരൂപകാ വര്ണന കിയാ
ഗയാ ഹൈ വൈസാ ഹീ അപനാ സ്വരൂപ ഹൈ അര്ഥാത് സ്വയം ഭീ സ്വരൂപസേ അത്യന്ത വിശുദ്ധ ചൈതന്യസ്വഭാവവാലാ ഹൈ.
൨. രാഗദ്വേഷപരിണാമ ഔര കര്മബന്ധ അനാദി കാലസേ ഏക–ദൂസരേകോ കാര്യകാരണരൂപ ഹൈം.
൩. സ്വരൂപവികാര = സ്വരൂപകാ വികാര. [സ്വരൂപ ദോ പ്രകാരകാ ഹൈഃ [൧] ദ്രവ്യാര്ഥിക നയകേ വിഷയഭൂത സ്വരൂപ, ഔര
[൨] പര്യായാര്ഥിക നയകേ വിഷയഭൂത സ്വരൂപ. ജീവമേം ജോ വികാര ഹോതാ ഹൈ വഹ പര്യായാര്ഥിക നയകേ വിഷയഭൂത സ്വരൂപമേം
ഹോതാ ഹൈ, ദ്രവ്യാര്ഥിക നയകേ വിഷയഭൂത സ്വരൂപമേം നഹീം; വഹ [ദ്രവ്യാര്ഥിക നയകേ വിഷയഭൂത] സ്വരൂപ തോ സദൈവ അത്യന്ത
വിശുദ്ധ ചൈതന്യാത്മക ഹൈ.]
൪. ആരോപിത = [നയാ അര്ഥാത് ഔപാധികരൂപസേ] കിയാ ഗയാ. [സ്ഫടികമണിമേം ഔപാധികരൂപസേ ഹോനേവാലീ രംഗിത
ദശാകീ ഭാ
തി ജീവമേം ഔപാധികരൂപസേ വികാരപര്യായ ഹോതീ ഹുഈ കദാചിത് അനുഭവമേം ആതീ ഹൈ.]
൫. സ്നേഹ = രാഗാദിരൂപ ചികനാഹട.
൬. സ്നേഹ = സ്പര്ശഗുണകീ പര്യായരൂപ ചികനാഹട. [ജിസ പ്രകാര ജഘന്യ ചികനാഹടകേ സന്മുഖ വര്തതാ ഹുആ പരമാണു
ഭാവീ ബന്ധസേ പരാങ്മുഖ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ജിസകേ രാഗാദി ജീര്ണ ഹോതേ ജാതേ ഹൈം ഐസാ പുരുഷ ഭാവീ ബന്ധസേ പരാങ്മുഖ
ഹൈ.]
൭. ദുഃസ്ഥിതി = അശാംത സ്ഥിതി [അര്ഥാത് തലേ–ഉപര ഹോനാ, ഖദ്ബദ് ഹോനാ]ഃ അസ്ഥിരതാ; ഖരാബ–ബുരീ സ്ഥിതി. [ജിസ
പ്രകാര അഗ്നിതപ്ത ജല ഖദ്ബദ് ഹോതാ ഹൈ, തലേ–ഉപര ഹോതാ രഹതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ദുഃഖ ആകുലതാമയ ഹൈ.]