കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] നവപദാര്ഥപൂര്വക–മോക്ഷമാര്ഗപ്രപംചവര്ണന
[
൨൨൧
ജോ സംവരേണ ജുത്തോ ണിജ്ജരമാണോധ സവ്വകമ്മാണി.
വവഗദവേദാഉസ്സോ മുയദി ഭവം തേണ സോ മോക്ഖോ.. ൧൫൩..
യഃ സംവരേണ യുക്തോ നിര്ജരന്നഥ സര്വകര്മാണി.
വ്യപഗതവേദ്യായുഷ്കോ മുഞ്ചതി ഭവം തേന സ മോക്ഷഃ.. ൧൫൩..
ദ്രവ്യമോക്ഷസ്വരൂപാഖ്യാനമേതത്.
അഥ ഖലു ഭഗവതഃ കേവലിനോ ഭാവമോക്ഷേ സതി പ്രസിദ്ധപരമസംവരസ്യോത്തരകര്മസന്തതൌ നിരുദ്ധായാം
പരമനിര്ജരാകാരണധ്യാനപ്രസിദ്ധൌ സത്യാം പൂര്വകര്മസംതതൌ കദാചിത്സ്വഭാവേനൈവ കദാ–ചിത്സമുദ്ധാത
വിധാനേനായുഃകര്മസമഭൂതസ്ഥിത്യാമായുഃകര്മാനുസാരേണൈവ നിര്ജീര്യമാണായാമ പുനര്ഭവായ തദ്ഭവത്യാഗസമയേ
വേദനീയായുര്നാമഗോത്രരൂപാണാം ജീവേന സഹാത്യന്തവിശ്ലേഷഃ കര്മപുദ്ഗലാനാം ദ്രവ്യമോക്ഷഃ.. ൧൫൩..
–ഇതി മോക്ഷപദാര്ഥവ്യാഖ്യാനം സമാപ്തമ്.
-----------------------------------------------------------------------------
ഗാഥാ ൧൫൩
അന്വയാര്ഥഃ– [യഃ സംവരേണ യുക്തഃ] ജോ സംവരസേയുക്ത ഹൈേ ഐസാ [കേവലജ്ഞാന പ്രാപ്ത] ജീവ [നിര്ജരന്
അഥ സര്വകര്മാണി] സര്വ കര്മോംകീ നിര്ജരാ കരതാ ഹുആ [വ്യപഗതവേദ്യായുഷ്കഃ] വേദനീയ ഔര ആയു രഹിത
ഹോകര [ഭവം മഞ്ചതി] ഭവകോ ഛോഡതാ ഹൈ; [തേന] ഇസലിയേ [ഇസ പ്രകാര സര്വ കര്മപുദ്ഗലോംകാ വിയോഗ
ഹോനേകേ കാരണ] [സഃ മോക്ഷഃ] വഹ മോക്ഷ ഹൈ.
വാസ്തവമേം ഭഗവാന കേവലീകോ, ഭാവമോക്ഷ ഹോനേ പര, പരമ സംവര സിദ്ധ ഹോനേകേ കാരണ ഉത്തര
കര്മസംതതി നിരോധകോ പ്രാപ്ത ഹോകര ഔര പരമ നിര്ജരാകേ കാരണഭൂത ധ്യാന സിദ്ധ ഹോനേകേ കാരണ
കര്മസംതതി– കി ജിസകീ സ്ഥിതി കദാചിത് സ്വഭാവസേ ഹീ ആയുകര്മകേ ജിതനീ ഹോതീ ഹൈ ഔര കദാചിത്
വഹ– ആയുകര്മകേ അനുസാര ഹീ നിര്ജരിത ഹോതീ
ഹുഈ,േ
ദനീയ–ആയു–നാമ–ഗോത്രരൂപ കര്മപുദ്ഗലോംകാ ജീവകേ സാഥ അത്യന്ത വിശ്ലേഷ [വിയോഗ] വഹ ദ്രവ്യമോക്ഷ ഹൈ.. ൧൫൩..
൧. ഉത്തര കര്മസംതതി=ബാദകാ കര്മപ്രവാഹ; ഭാവീ കര്മപരമ്പരാ.
ടീകാഃ– യഹ, ദ്രവ്യമോക്ഷകേ സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.
൧
൨പൂര്വ
൩സമുദ്ഘാതവിധാനസേ ആയുകര്മകേ ജിതനീ ഹോതീ ഹൈ
൪അപുനര്ഭവകേ ലിയേ വഹ ഭവ ഛൂടനേകേ സമയ ഹോനേവാലാ ജോ വ
ഇസ പ്രകാര മോക്ഷപദാര്ഥകാ വ്യാഖ്യാന സമാപ്ത ഹുആ.
-------------------------------------------------------------------------
൨. പൂര്വ=പഹലേകീ.
൩. കേവലീഭഗവാനകോ വേദനീയ, നാമ ഔര ഗോത്രകര്മകീ സ്ഥിതി കഭീ സ്വഭാവസേ ഹീ [അര്ഥാത് കേവലീസമുദ്ഘാതരൂപ
നിമിത്ത ഹുഏ ബിനാ ഹീ] ആയുകര്മകേ ജിതനീ ഹോതീ ഹൈ ഔര കഭീ വഹ തീന കര്മോംകീ സ്ഥിതി ആയുകര്മസേ അധിക ഹോനേ
പര ഭീ വഹ സ്ഥിതി ഘടകര ആയുകര്മ ജിതനീ ഹോനേമേം കേവലീസമുദ്ഘാത നിമിത്ത ബനതാ ഹൈ.
൪. അപുനര്ഭവ=ഫിരസേ ഭവ നഹീം ഹോനാ. [കേവലീഭഗവാനകോ ഫിരസേ ഭവ ഹുഏ ബിനാ ഹീ ഉസ ഭവകാ ത്യാഗ ഹോതാ ഹൈ;
ഇസലിയേ ഉനകേ ആത്മാസേ കര്മപുദ്ഗലോംകാ സദാകേ ലിഏ സര്വഥാ വിയോഗ ഹോതാ ഹൈ.]
സംവരസഹിത തേ ജീവ പൂര്ണ സമസ്ത കര്മോ നിര്ജരേ
നേ ആയുവേദ്യവിഹീന ഥഈ ഭവനേ തജേ; തേ മോക്ഷ ഛേ. ൧൫൩.