കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
[
൭
സമണമുഹുഗ്ഗദമട്ഠം ചദുഗ്ഗദിണിവാരണം സണിവ്വാണം.
ഏസോ പണമിയ സിരസാ സമയമിയം സണഹ വോച്ഛാമി.. ൨..
ശ്രമണമുഖോദ്ഗതാര്ഥം ചതുര്ഗതിനിവാരണം സനിര്വാണമ്.
ഏഷ പ്രണമ്യ ശിരസാ സമയമിമം ശൃണുത വക്ഷ്യാമി.. ൨..
സമയോ ഹ്യാഗമഃ. തസ്യ പ്രണാമപൂര്വകമാത്മനാഭിധാനമത്ര പ്രതിജ്ഞാതമ്. യുജ്യതേ ഹി സ പ്രണന്തുമഭിധാതും
ചാപ്തോപദിഷ്ഠത്വേ സതി സഫലത്വാത്. തത്രാപ്തോപദിഷ്ടത്വമസ്യ ശ്രമണമുഖോദ്ഗതാര്ഥത്ത്വാത്. ശ്രമണാ ഹി മഹാശ്രമണാഃ
സര്വജ്ഞവീതരാഗാഃ. അര്ഥഃ പുനരനേകശബ്ദസംബന്ധേനാഭിധീയമാനോ വസ്തുതയൈകോഭിധേയ. സഫലത്വം തു ചതസൃണാം
---------------------------------------------------------------------------------------------
ഗാഥാ ൨
അന്വയാര്ഥഃ– [ശ്രമണമുഖോദ്ഗതാര്ഥേ] ശ്രമണകേ മുഖസേ നികലേ ഹുഏ അര്ഥമയ [–സര്വജ്ഞ മഹാമുനികേ
മുഖസേ കഹേ ഗയേ പദാര്ഥോംകാ കഥന കരനേവാലേ], [ചതുര്ഗതിനിവാരണം] ചാര ഗതികാ നിവാരണ കരനേവാലേ
ഔര [സനിര്വാണമ്] നിര്വാണ സഹിത [–നിര്വാണകേ കാരണഭൂത] – [ഇമം സമയം] ഐസേ ഇസ സമയകോ
[ശിരസാ പ്രണമ്യ] ശിരസാ നമന കരകേ [ഏഷവക്ഷ്യാമി] മൈം ഉസകാ കഥന കരതാ ഹൂ
; [ശ്രൃണുത] വഹ
ശ്രവണ കരോ.
ടീകാഃ– സമയ അര്ഥാത ആഗമ; ഉസേ പ്രണാമ കരകേ സ്വയം ഉസകാ കഥന കരേംഗേ ഐസീ യഹാ
[ശ്രീമദ്ഭഗവത്കുന്ദകുന്ദാചാര്യദേവനേ] പ്രതിജ്ഞാ കീ ഹൈ. വഹ [സമയ] പ്രണാമ കരനേ ഏവം കഥന കരനേ യോഗ്യ
ഹൈ, ക്യോംകി വഹ ആപ്ത ദ്വാരാ ഉപദിഷ്ട ഹോനേസേ സഫല ഹൈ. വഹാ
, ഉസകാ ആപ്ത ദ്വാരാ ഉപദിഷ്ടപനാ ഇസലിഏ
ഹൈ കി ജിസസേ വഹ ‘ശ്രമണകേ മുഖസേ നികലാ ഹുആ അര്ഥമയ’ ഹൈ. ‘ശ്രമണ’ അര്ഥാത് മഹാശ്രമണ–
സര്വജ്ഞവീതരാഗദേവ; ഔര ‘അര്ഥ’ അര്ഥാത് അനേക ശബ്ദോംകേ സമ്ബന്ധസേ കഹാ ജാനേവാലാ, വസ്തുരൂപസേ ഏക ഐസാ
പദാര്ഥ. പുനശ്ച ഉസകീ [–സമയകീ] സഫലതാ ഇസലിഏ ഹൈ കി ജിസസേ വഹ സമയ
--------------------------------------------------------------------------
ആപ്ത = വിശ്വാസപാത്ര; പ്രമാണഭൂത; യഥാര്ഥ വക്താ. [സര്വജ്ഞദേവ സമസ്ത വിശ്വകോ പ്രതി സമയ സംപൂര്ണരൂപസേ ജാന രഹേ
ഹൈം ഔര വേ വീതരാഗ [മോഹരാഗദ്വേഷരഹിത] ഹോനേകേ കാരണ ഉന്ഹേം അസത്യ കഹനേകാ ലേശമാത്ര പ്രയോജന നഹീം രഹാ ഹൈ;
ഇസലിഏ വീതരാഗ–സര്വജ്ഞദേവ സചമുച ആപ്ത ഹൈം. ഐസേ ആപ്ത ദ്വാരാ ആഗമ ഉപദിഷ്ട ഹോനേസേ വഹ [ആഗമ] സഫല
ഹൈം.]
ആ സമയനേ ശിരനമനപൂര്വക ഭാഖും ഛും സൂണജോ തമേ;
ജിനവദനനിര്ഗത–അര്ഥമയ, ചഉഗതിഹരണ, ശിവഹേതു ഛേ. ൨.