କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
ଅଣିଧଣମଣଂତଵିସଯଂ କେଵଲିଯଂ ଚାଵି ପଣ୍ଣତ୍ତଂ.. ୪୨..
-----------------------------------------------------------------------------
ଜୋ ଜ୍ଞାନ ଘଟପଟାଦି ଜ୍ଞେଯ ପଦାର୍ଥୋଂକା ଅଵଲମ୍ବନ ଲେକର ଉତ୍ପନ୍ନ ନହୀଂ ହୋତା ଵହ କେଵଲଜ୍ଞାନ ହୈ. ଵହ ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପ ଭୀ ନହୀଂ ହୈ. ଯଦ୍ଯପି ଦିଵ୍ଯଧ୍ଵନିକାଲମେଂ ଉସକେ ଆଧାରସେ ଗଣଧରଦେଵ ଆଦିକୋ ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ପରିଣମିତ ହୋତା ହୈ ତଥାପି ଵହ ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ଗଣଧରଦେଵ ଆଦିକୋ ହୀ ହୋତା ହୈ, କେଵଲୀଭଗଵନ୍ତୋଂକୋ ତୋ କେଵଲଜ୍ଞାନ ହୀ ହୋତା ହୈ. ପୁନଶ୍ଚ, କେଵଲୀଭଗଵନ୍ତୋଂକୋ ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ନହୀଂ ହୈ ଇତନା ହୀ ନହୀଂ, କିନ୍ତୁ ଉନ୍ହେଂ ଜ୍ଞାନ–ଅଜ୍ଞାନ ଭୀ ନହୀଂ ହୈ ଅର୍ଥାତ୍ ଉନ୍ହେଂ କିସୀ ଵିଷଯକା ଜ୍ଞାନ ତଥା କିସୀ ଵିଷଯକା ଅଜ୍ଞାନ ହୋ ଐସା ଭୀ ନହୀଂ ହୈ – ସର୍ଵ ଵିଷଯୋଂକା ଜ୍ଞାନ ହୀ ହୋତା ହୈ; ଅଥଵା, ଉନ୍ହେଂ ମତି–ଜ୍ଞାନାଦି ଅନେକ ଭେଦଵାଲା ଜ୍ଞାନ ନହୀଂ ହୈ – ଏକ କେଵଲଜ୍ଞାନ ହୀ ହୈ.
ଯହାଁ ଜୋ ପାଁଚ ଜ୍ଞାନୋଂକା ଵର୍ଣନ କିଯା ଗଯା ହୈ ଵହ ଵ୍ଯଵହାରସେ କିଯା ଗଯା ହୈ. ନିଶ୍ଚଯସେ ତୋ ବାଦଲ ରହିତ ସୂର୍ଯକୀ ଭାଁତି ଆତ୍ମା ଅଖଣ୍ଡ–ଏକ–ଜ୍ଞାନ–ପ୍ରତିଭାସମଯ ହୀ ହୈ.
ଅବ ଅଜ୍ଞାନତ୍ରଯକେ ସମ୍ବନ୍ଧମେଂ କହତେ ହୈଂଃ–
ମିଥ୍ଯାତ୍ଵ ଦ୍ଵାରା ଅର୍ଥାତ୍ ଭାଵ–ଆଵରଣ ଦ୍ଵାରା ଅଜ୍ଞାନ [–କୁମତିଜ୍ଞାନ, କୁଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ତଥା ଵିଭଂଗଜ୍ଞାନ] ଔର ଅଵିରତିଭାଵ ହୋତା ହୈ ତଥା ଜ୍ଞେଯକା ଅଵଲମ୍ବନ ଲେନେସେ [–ଜ୍ଞେଯ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଵିଚାର ଅଥଵା ଜ୍ଞାନ କରନେସେ] ଉସ–ଉସ କାଲ ଦୁଃନଯ ଔର ଦୁଃପ୍ରମାଣ ହୋତେ ହୈଂ. [ମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନକେ ସଦ୍ଭାଵମେଂ ଵର୍ତତା ହୁଆ ମତିଜ୍ଞାନ ଵହ କୁମତିଜ୍ଞାନ ହୈ, ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ଵହ କୁଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ହୈ, ଅଵଧିଜ୍ଞାନ ଵହ ଵିଭଂଗଜ୍ଞାନ ହୈ; ଉସକେ ସଦ୍ଭାଵମେଂ ଵର୍ତତେ ହୁଏ ନଯ ଵେ ଦୁଃନଯ ହୈଂ ଔର ପ୍ରମାଣ ଵହ ଦୁଃପ୍ରମାଣ ହୈ.] ଇସଲିଯେ ଐସା ଭାଵାର୍ଥ ସମଝନା ଚାହିଯେ କି ନିର୍ଵିକାର ଶୁଦ୍ଧ ଆତ୍ମାକୀ ଅନୁଭୂତିସ୍ଵରୂପ ନିଶ୍ଚଯ ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵ ଉପାଦେଯହୈ.
ଇସ ପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନୋପଯୋଗକା ଵର୍ଣନ କିଯା ଗଯା.. ୪୧.. --------------------------------------------------------------------------
ନିଃସୀମଵିଷଯ ଅନିଧନ କେଵଳରୂପ ଭେଦ କହେଲ ଛେ. ୪୨.