ଇସ ପ୍ରକାର ଯହାଁ [ଐସା କହା କି], ପୁଦ୍ଗଲପରିଣାମ ଜିନକା ନିମିତ୍ତ ହୈ ଐସେ ଜୀଵପରିଣାମ ଔର ଜୀଵପରିଣାମ ଜିନକା ନିମିତ୍ତ ହୈ ଐସେ ପୁଦ୍ଗଲପରିଣାମ ଅବ ଆଗେ କହେ ଜାନେଵାଲେ [ପୁଣ୍ଯାଦି ସାତ] ପଦାର୍ଥୋଂକେ ବୀଜରୂପ ଅଵଧାରନା.
ଭାଵାର୍ଥଃ– ଜୀଵ ଔର ପୁଦ୍ଗଲକୋ ପରସ୍ପର ନିମିତ୍ତ–ନୈମିତ୍ତିକରୂପସେ ପରିଣାମ ହୋତା ହୈ. ଉସ ପରିଣାମକେ କାରଣ ପୁଣ୍ଯାଦି ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତେ ହୈଂ, ଜିନକା ଵର୍ଣନ ଅଗଲୀ ଗାଥାଓଂମେଂ କିଯା ଜାଏଗା.
ପ୍ରଶ୍ନଃ– ପୁଣ୍ଯାଦି ସାତ ପଦାର୍ଥୋଂକା ପ୍ରଯୋଜନ ଜୀଵ ଔର ଅଜୀଵ ଇନ ଦୋ ସେ ହୀ ପୂରା ହୋ ଜାତା ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଵେ ଜୀଵ ଔର ଅଜୀଵକୀ ହୀ ପର୍ଯାଯେଂ ହୈଂ. ତୋ ଫିର ଵେ ସାତ ପଦାର୍ଥ କିସଲିଏ କହେ ଜା ରହେ ହୈଂ?
ଉତ୍ତରଃ– ଭଵ୍ଯୋଂକୋ ହେଯ ତତ୍ତ୍ଵ ଔର ଉପାଦେଯ ତତ୍ତ୍ଵ [ଅର୍ଥାତ୍ ହେଯ ଔର ଉପାଦେଯ ତତ୍ତ୍ଵୋଂକା ସ୍ଵରୂପ ତଥା ଉନକେ କାରଣ] ଦର୍ଶାନେକେ ହେତୁ ଉନକା କଥନ ହୈ. ଦୁଃଖ ଵହ ହେଯ ତତ୍ତ୍ଵ ହୈ, ଉନକା କାରଣ ସଂସାର ହୈ, ସଂସାରକା କାରଣ ଆସ୍ରଵ ଔର ବନ୍ଧ ଦୋ ହୈଂ [ଅଥଵା ଵିସ୍ତାରପୂର୍ଵକ କହେ ତୋ ପୁଣ୍ଯ, ପାପ, ଆସ୍ରଵ ଔର ବନ୍ଧ ଚାର ହୈଂ] ଔର ଉନକା କାରଣ ମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନ–ଜ୍ଞାନ–ଚାରିତ୍ର ହୈ. ସୁଖ ଵହ ଉପାଦେଯ ତତ୍ତ୍ଵ ହୈ, ଉସକା କାରଣ ମୋକ୍ଷ ହୈ, ମୋକ୍ଷକା କାରଣ ସଂଵର ଔର ନିର୍ଜରା ହୈ ଔର ଉନକା କାରଣ ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ–ଜ୍ଞାନ–ଚାରିତ୍ର ହୈ. ଯହ ପ୍ରଯୋଜନଭୂତ ବାତ ଭଵ୍ଯ ଜୀଵୋଂକୋ ପ୍ରଗଟରୂପସେ ଦର୍ଶାନେକେ ହେତୁ ପୁଣ୍ଯାଦି ୧ସାତ ପଦାର୍ଥୋଂକା କଥନ ହୈ.. ୧୨୮– --------------------------------------------------------------------------
ଅଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵ ନିର୍ଵିକାର ସ୍ଵସଂଵେଦନକେ ଅଭାଵକେ କାରଣ ପାପପଦାର୍ଥକା ତଥା ଆସ୍ରଵ–ବଂଧପଦାର୍ଥୋଂକା କର୍ତା ହୋତା
ଦ୍ଵାରା, ଭଵିଷ୍ଯକାଲମେଂ ପାପକା ଅନୁବନ୍ଧ କରନେଵାଲେ ପୁଣ୍ଯପଦାର୍ଥକା ଭୀ କର୍ତା ହୋତା ହୈ. ଜୋ ଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵ ହୈ ଵହ,
ନିର୍ଵିକାର–ଆତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଵିଷଯକ ରୁଚି, ତଦ୍ଵିଷଯକ ଜ୍ଞପ୍ତି ଔର ତଦ୍ଵିଷଯକ ନିଶ୍ଚଲ ଅନୁଭୂତିରୂପ ଅଭେଦରତ୍ନତ୍ରଯପରିଣାମ
ଦ୍ଵାରା, ସଂଵର–ନିର୍ଜରା–ମୋକ୍ଷପଦାର୍ଥୋଂକା କର୍ତା ହୋତା ହୈ; ଔର ଜୀଵ ଜବ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ନିଶ୍ଚଯରତ୍ନତ୍ରଯମେଂ ସ୍ଥିର ନହୀଂ ରହ
ସକତା ତବ ନିର୍ଦୋଷପରମାତ୍ମସ୍ଵରୂପ ଅର୍ହଂତ–ସିଦ୍ଧୋଂକୀ ତଥା ଉନକା [ନିର୍ଦୋଷ ପରମାତ୍ମାକା] ଆରାଧନ କରନେଵାଲେ
ଆଚାର୍ଯ–ଉପାଧ୍ଯାଯ–ସାଧୁଓଂକୀ ନିର୍ଭର ଅସାଧାରଣ ଭକ୍ତିରୂପ ଐସା ଜୋ ସଂସାରଵିଚ୍ଛେଦକେ କାରଣଭୂତ, ପରମ୍ପରାସେ
ମୁକ୍ତିକାରଣଭୂତ, ତୀର୍ଥଂକରପ୍ରକୃତି ଆଦି ପୁଣ୍ଯକା ଅନୁବନ୍ଧ କରନେଵାଲା ଵିଶିଷ୍ଟ ପୁଣ୍ଯ ଉସେ ଅନୀହିତଵୃତ୍ତିସେ ନିଦାନରହିତ
ପରିଣାମସେ କରତା ହୈ. ଇସ ପ୍ରକାର ଅଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵ ପାପାଦି ଚାର ପଦାର୍ଥୋଂକା କର୍ତା ହୈ ଔର ଜ୍ଞାନୀ ସଂଵରାଦି ତୀନ
ପଦାର୍ଥୋଂକା କର୍ତା ହୈେ.
୧୯୦
୧୩୦..
୧. ଅଜ୍ଞାନୀ ଔର ଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵ ପୁଣ୍ଯାଦି ସାତ ପଦାର୍ଥୋଂମେସେଂ କିନ–କିନ ପଦାର୍ଥୋଂକେ କର୍ତା ହୈଂ ତତ୍ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଆଚାର୍ଯଵର ଶ୍ରୀ