ସଂଵରଣଂ ତସ୍ସ ତଦା ସୁହାସୁହକଦସ୍ସ
ସଂଵରଣଂ ତସ୍ଯ ତଦା ଶୁଭାଶୁଭକୃତସ୍ଯ କର୍ମଣଃ.. ୧୪୩..
ଵିଶେଷେଣ ସଂଵରସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍.
ଯସ୍ଯ ଯୋଗିନୋ ଵିରତସ୍ଯ ସର୍ଵତୋ ନିଵୃତ୍ତସ୍ଯ ଯୋଗେ ଵାଙ୍ମନଃକାଯକର୍ମଣି ଶୁଭପରିଣାମରୂପଂ ପୁଣ୍ଯମଶୁଭପରିଣାମରୂପଂ ପାପଞ୍ଚ ଯଦା ନ ଭଵତି ତସ୍ଯ ତଦା ଶୁଭାଶୁଭଭାଵକୃତସ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମଣଃ ସଂଵରଃ ସ୍ଵକାରଣାଭାଵାତ୍ପ୍ରସିଦ୍ଧଯତି. ତଦତ୍ର ଶୁଭାଶୁଭପରିଣାମନିରୋଧୋ ଭାଵପୁଣ୍ଯପାପସଂଵରୋ ଦ୍ରଵ୍ଯପୁଣ୍ଯପାପ–ସଂଵରସ୍ଯ ହେତୁଃ ପ୍ରଧାନୋଽଵଧାରଣୀଯ ଇତି.. ୧୪୩..
-----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଯସ୍ଯ] ଜିସେ [–ଜିସ ମୁନିକୋ], [ଵିରତସ୍ଯ] ଵିରତ ଵର୍ତତେ ହୁଏ [ଯୋଗେ] ଯୋଗମେଂ [ପୁଣ୍ଯଂ ପାପଂ ଚ] ପୁଣ୍ଯ ଔର ପାପ [ଯଦା] ଜବ [ଖଲୁ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ନ ଅସ୍ତି] ନହୀଂ ହୋତେ, [ତଦା] ତବ [ତସ୍ଯ] ଉସେ [ଶୁଭାଶୁଭକୃତସ୍ଯ କର୍ମଣାଃ] ଶୁଭାଶୁଭଭାଵକୃତ କର୍ମକା [ସଂଵରଣମ୍] ସଂଵର ହୋତା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ଵିଶେଷରୂପସେ ସଂଵରକା ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ.
ଜିସ ଯୋଗୀକୋ, ଵିରତ ଅର୍ଥାତ୍ ସର୍ଵଥା ନିଵୃତ୍ତ ଵର୍ତତେ ହୁଏ, ଯୋଗମେଂ–ଵଚନ, ମନ ଔର କାଯସମ୍ବନ୍ଧୀ କ୍ରିଯାମେଂଂ–ଶୁଭପରିଣାମରୂପ ପୁଣ୍ଯ ଔର ଅଶୁଭପରିଣାମରୂପ ପାପ ଜବ ନହୀଂ ହୋତେ, ତବ ଉସେ ଶୁଭାଶୁଭଭାଵକୃତ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମକା [–ଶୁଭାଶୁଭଭାଵ ଜିସକା ନିମିତ୍ତ ହୋତା ହୈ ଐସେ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମକା], ସ୍ଵକାରଣକେ ଅଭାଵକେ କାରଣ ସଂଵର ହୋତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଯହାଁ [ଇସ ଗାଥାମେଂ] ଶୁଭାଶୁଭ ପରିଣାମକା ନିରୋଧ–ଭାଵପୁଣ୍ଯପାପସଂଵର– ଦ୍ରଵ୍ଯପୁଣ୍ଯପାପସଂଵରକା ପ୍ରଧାନ ହେତୁ ଅଵଧାରନା [–ସମଝନା].. ୧୪୩..
ଇସ ପ୍ରକାର ସଂଵରପଦାର୍ଥକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ସମାପ୍ତ ହୁଆ. ------------------------------------------------------------------------- ପ୍ରଧାନ ହେତୁ = ମୁଖ୍ଯ ନିମିତ୍ତ. [ଦ୍ରଵ୍ଯସଂଵରମେଂ ‘ମୁଖ୍ଯ ନିମିତ୍ତ’ ଜୀଵକେ ଶୁଭାଶୁଭ ପରିଣାମକା ନିରୋଧ ହୈ. ଯୋଗକା ନିରୋଧ ନହୀଂ ହୈ. [ ଯହାଁ ଯହ ଧ୍ଯାନ ରଖନେ ଯୋଗ୍ଯ ହୈ କି ଦ୍ରଵ୍ଯସଂଵରକା ଉପାଦାନ କାରଣ– ନିଶ୍ଚଯ କାରଣ ତୋ ପୁଦ୍ଗଲ ସ୍ଵଯଂ ହୀ ହୈ.]
ତ୍ଯାରେ ଶୁଭାଶୁଭକୃତ କରମନୋ ଥାଯ ସଂଵର ତେହନେ. ୧୪୩.
୨୦୬