୨୧୮
ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମମୋକ୍ଷହେତୁପରମସଂଵରରୂପେଣ ଭାଵମୋକ୍ଷସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍. ଆସ୍ରଵହେତୁର୍ହି ଜୀଵସ୍ଯ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷରୂପୋ ଭାଵଃ. ତଦଭାଵୋ ଭଵତି ଜ୍ଞାନିନଃ. ତଦଭାଵେ ଭଵତ୍ଯାସ୍ରଵଭାଵାଭାଵଃ. ଆସ୍ରଵଭାଵାଭାଵେ ଭଵତି କର୍ମାଭାଵଃ. କର୍ମାଭାଵେନ ଭଵତି ସାର୍ଵଜ୍ଞଂ ସର୍ଵ– ଦର୍ଶିତ୍ଵମଵ୍ଯାବାଧମିନ୍ଦ୍ରିଯଵ୍ଯାପାରାତୀତମନନ୍ତସୁଖତ୍ଵଞ୍ଚେତି. ସ ଏଷ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତିନାମା ଭାଵମୋକ୍ଷଃ. କଥମିତି ଚେତ୍. ଭାଵଃ ଖଲ୍ଵତ୍ର ଵିଵକ୍ଷିତଃ କର୍ମାଵୃତ୍ତଚୈତନ୍ଯସ୍ଯ କ୍ରମପ୍ରଵର୍ତମାନଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପଃ. ସ ଖଲୁ ସଂସାରିଣୋଽନାଦିମୋହନୀଯକର୍ମୋଦଯାନୁଵୃତ୍ତିଵଶାଦଶୁଦ୍ଧୋ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମାସ୍ରଵହେତୁଃ. ସ ତୁ ଜ୍ଞାନିନୋ ମୋହରାଗ– ଦ୍ଵେଷାନୁଵୃତ୍ତିରୂପେଣ ପ୍ରହୀଯତେ. ତତୋଽସ୍ଯ ଆସ୍ରଵଭାଵୋ ନିରୁଧ୍ଯତେ. ତତୋ ନିରୁଦ୍ଧାସ୍ରଵଭାଵସ୍ଯାସ୍ଯ ମୋହକ୍ଷଯେଣାତ୍ଯନ୍ତନିର୍ଵିକାରମନାଦିମୁଦ୍ରିତାନନ୍ତଚୈତନ୍ଯଵୀର୍ଯସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପେଣାନ୍ତର୍ମୁହୂର୍ତ– ମତିଵାହ୍ଯ ଯୁଗପଞ୍ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନାଵରଣାନ୍ତରାଯକ୍ଷେଯଣ କଥଞ୍ଚିଚ୍ କୂଟସ୍ଥଜ୍ଞାନତ୍ଵମଵାପ୍ଯ ଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପେ କ୍ରମପ୍ରଵୃତ୍ତ୍ଯଭାଵାଦ୍ଭାଵକର୍ମ ଵିନଶ୍ଯତି. -----------------------------------------------------------------------------
ଆସ୍ରଵକା ହେତୁ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଜୀଵକା ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷରୂପ ଭାଵ ହୈ. ଜ୍ଞାନୀକୋ ଉସକା ଅଭାଵ ହୋତା ହୈ. ଉସକା ଅଭାଵ ହୋନେ ପର ଆସ୍ରଵଭାଵକା ଅଭାଵ ହୋତା ହୈ. ଆସ୍ରଵଭାଵକା ଅଭାଵ ହୋନେ ପର କର୍ମକା ଅଭାଵ ହୋତା ହୈ. କର୍ମକା ଅଭାଵ ହୋନେ ପର ସର୍ଵଜ୍ଞତା, ସର୍ଵଦର୍ଶିତା ଔର ଅଵ୍ଯାବାଧ, ୧ଇନ୍ଦ୍ରିଯଵ୍ଯାପାରାତୀତ, ଅନନ୍ତ ସୁଖ ହୋତା ହୈ. ଯହ ନିମ୍ନାନୁସାର ପ୍ରକାର ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ହୈେଃ–
ଯହାଁ ଜୋ ‘ଭାଵ’ ୩ଵିଵକ୍ଷିତ ହୈ ଵହ କର୍ମାଵୃତ [କର୍ମସେ ଆଵୃତ ହୁଏ] ଚୈତନ୍ଯକୀ କ୍ରମାନୁସାର ପ୍ରଵର୍ତତୀ ଜ୍ଞାପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପ ହୈ. ଵହ [କ୍ରମାନୁସାର ପ୍ରଵର୍ତତୀ ଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପ ଭାଵ] ଵାସ୍ତଵମେଂ ସଂସାରୀକୋ ଅନାଦି କାଲସେ ମୋହନୀଯକର୍ମକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରତୀ ହୁଈ ପରିଣତିକେ କାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧ ହୈ, ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମାସ୍ରଵକା ହେତୁ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଵହ [କ୍ରମାନୁସାର ପ୍ରଵର୍ତତୀ ଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପ ଭାଵ] ଜ୍ଞାନୀକୋ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷଵାଲୀ ପରିଣତିରୂପସେ ହାନିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ ଇସଲିଯେ ଉସେ ଆସ୍ରଵଭାଵକୋ ନିରୋଧ ହୋତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଜିସେ ଆସ୍ରଵଭାଵକା ନିରୋଧ ହୁଆ ହୈ ଐସେ ଉସ ଜ୍ଞାନୀକୋ ମୋହକେ କ୍ଷଯ ଦ୍ଵାରା ଅତ୍ଯନ୍ତ ନିର୍ଵିକାରପନା ହୋନେସେ, ଜିସେ ଅନାଦି କାଲସେ ଅନନ୍ତ ଚୈତନ୍ଯ ଔର [ଅନନ୍ତ] ଵୀର୍ଯ ମୁଂଦ ଗଯା ହୈ ଐସା ଵହ ଜ୍ଞାନୀ [କ୍ଷୀଣମୋହ ଗୁଣସ୍ଥାନମେଂ] ଶୁଦ୍ଧ ଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାରୂପସେ ଅଂତର୍ମୁହୂର୍ତ ଵ୍ଯତୀତ କରକେ ଯୁଗପଦ୍ ଜ୍ଞାନାଵରଣ, ଦର୍ଶନାଵରଣ ଔର ଅନ୍ତରାଯକା କ୍ଷଯ ହୋନେସେ କଥଂଚିତ୍ ୧କୂଟସ୍ଥ ଜ୍ଞାନକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କରତା ହୈ ଔର ଇସ ପ୍ରକାର ଉସେ ଜ୍ଞପ୍ତିକ୍ରିଯାକେ ରୂପମେଂ କ୍ରମପ୍ରଵୃତ୍ତିକା ଅଭାଵ ହୋନେସେ ଭାଵକର୍ମକା ଵିନାଶ ହୋତା ହୈ. ------------------------------------------------------------------------- ୧. ଇନ୍ଦ୍ରିଯଵ୍ଯାପାରାତୀତ=ଇନ୍ଦ୍ରିଯଵ୍ଯାପାର ରହିତ. ୨. ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତି = ଜୀଵିତ ରହତେ ହୁଏ ମୁକ୍ତି; ଦେହ ହୋନେ ପର ଭୀ ମୁକ୍ତି. ୩. ଵିଵକ୍ଷିତ=କଥନ କରନା ହୈ.