ਸੋ ਣੇਓ ਪਰਮਾਣੂ ਪਰਿਣਾਮਗੁਣੋ ਸਯਮਸਦ੍ਰੇ.. ੭੮..
ਆਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮੂਰ੍ਤ੍ਤਃ ਧਾਤੁਚਤੁਸ਼੍ਕਸ੍ਯ ਕਾਰਣਂ ਯਸ੍ਤੁ.
ਸ ਜ੍ਞੇਯਃ ਪਰਮਾਣੁਃ. ਪਰਿਣਾਮਗੁਣਃ ਸ੍ਵਯਮਸ਼ਬ੍ਦਃ.. ੭੮..
ਪਰਮਾਣੂਨਾਂ ਜਾਤ੍ਯਂਤਰਤ੍ਵਨਿਰਾਸੋਯਮ੍.
ਪਰਮਣੋਰ੍ਹਿ ਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਨਿਬਂਧਨਭੂਤਾਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰਸਂਗਧਵਰ੍ਣਾ ਆਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰੇਣੈਵ ਭਿਦ੍ਯਂਤੇ; ਵਸ੍ਤੁਵਸ੍ਤੁ ਯਥਾ ਤਸ੍ਯ ਸ ਏਵ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਦਿਃ ਸ ਏਵ ਮਧ੍ਯਂ, ਸ ਏਵਾਂਤਃ ਇਤਿ, ਏਵਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਯੋਰਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਾਤ੍ ਯ ਏਵ ਪਰਮਾਣੋਃ -----------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਃ ਤੁ] ਜੋ [ਆਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮੂਰ੍ਤਃ] ਆਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਸੇ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ. [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਮਾਤ੍ਰ ਭੇਦਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਵਾਲਾ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ] ਔਰ [ਧਾਤੁਚਤੁਸ਼੍ਕਸ੍ਯ ਕਾਰਣਂ] ਜੋ [ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ ਆਦਿ] ਚਾਰ ਧਾਤੁਓਂਕਾ ਕਾਰਣ ਹੈ [ਸਃ] ਵਹ [ਪਰਮਾਣੁਃ ਜ੍ਞੇਯਃ] ਪਰਮਾਣੁ ਜਾਨਨਾ – [ਪਰਿਣਾਮਗੁਣਃ] ਜੋ ਕਿ ਪਰਿਣਾਮਗੁਣਵਾਲਾ ਹੈ ਔਰ [ਸ੍ਵਯਮ੍ ਅਸ਼ਬ੍ਦਃ] ਸ੍ਵਯਂ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਪਰਮਾਣੁ ਭਿਨ੍ਨ ਭਿਨ੍ਨ ਜਾਤਿਕੇ ਹੋਨੇਕਾ ਯਹ ਖਣ੍ਡਨ ਹੈ.
ਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਕੇ ਕਾਰਣਭੂਤ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼–ਰਸ–ਗਂਧ–ਵਰ੍ਣਕਾ, ਪਰਮਾਣੁਸੇ ਆਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੀ ਭੇਦ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈੇ; ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਤੋ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਮਾਣੁਕਾ ਵਹੀ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਦਿ ਹੈ, ਵਹੀ ਮਧ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਵਹੀ ਅਨ੍ਤ ਹੈ; ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣਕੇ ਅਭਿਨ੍ਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੋਨੇਸੇ, ਜੋ ਪਰਮਾਣੁਕਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ, ਵਹੀ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕਾ ਹੈ, ਵਹੀ ਰਸਕਾ ਹੈ, ਵਹੀ ਗਂਧਕਾ ਹੈ, ਵਹੀ ਰੂਪਕਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਕਿਸੀ ਪਰਮਾਣੁਮੇਂ ਗਂਧਗੁਣ ਕਮ ਹੋ, ਕਿਸੀ ਪਰਮਾਣੁਮੇਂ ਗਂਧਗੁਣ ਔਰ ਰਸਗੁਣ ਕਮ ਹੋ, ਕਿਸੀ ਪਰਮਾਣੁਮੇਂ ਗਂਧਗੁਣ, ਰਸਗੁਣ ਔਰ ਰੂਪਗੁਣ ਕਮ ਹੋ, -------------------------------------------------------------------------- ਆਦੇਸ਼=ਕਥਨ [ਮਾਤ੍ਰ ਭੇਦਕਥਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੀ ਪਰਮਾਣੁਸੇ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼–ਰਸ–ਗਂਧ–ਵਰ੍ਣਕਾ ਭੇਦ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਪਰਮਾਰ੍ਥਤਃ ਤੋ
ਤੇ ਜਾਣਵੋ ਪਰਮਾਣੁ– ਜੇ ਪਰਿਣਾਮੀ, ਆਪ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਛੇ. ੭੮.
੧੨੪