ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਪਸਮਿਯਰਾਗਦ੍ਦੋਸੋ ਹਵਦਿ ਹਦਪਰਾਪਰੋ ਜੀਵੋ.. ੧੦੪..
ਪ੍ਰਸ਼ਮਿਤਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ੋ ਭਵਤਿ ਹਤਪਰਾਪਰੋ ਜੀਵਃ.. ੧੦੪..
ਦੁਃਖਵਿਮੋਕ੍ਸ਼ਕਰਣਕ੍ਰਮਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.
ਏਤਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਸ੍ਯਾਰ੍ਥਭੂਤਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵ ਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਕਸ਼੍ਚਿਜ੍ਜੀਵਸ੍ਤਾਵਜ੍ਜਾਨੀਤੇ. ਤਤਸ੍ਤਮੇ– ਵਾਨੁਗਂਤੁਮੁਦ੍ਯਮਤੇ. ਤਤੋਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼ੀਯਤੇ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਿਮੋਹਃ. ਤਤਃ ਸ੍ਵਰੂਪਪਰਿਚਯਾਦੁਨ੍ਮਜ੍ਜਤਿ ਜ੍ਞਾਨਜ੍ਯੋਤਿਃ. ਤਤੋ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ੌ ਪ੍ਰਸ਼ਾਮ੍ਯਤਃ. ਤਤਃ ਉਤ੍ਤਰਃ ਪੂਰ੍ਵਸ਼੍ਚ ਬਂਧੋ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ. ਤਤਃ ਪੁਨਰ੍ਬਂਧਹੇਤੁਤ੍ਵਾਭਾਵਾਤ੍ ਸ੍ਵਰੂਪਸ੍ਥੋ ਨਿਤ੍ਯਂ ਪ੍ਰਤਪਤੀਤਿ.. ੧੦੪..
ਇਤਿ ਸਮਯਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯਾਮਂਤਰ੍ਨੀਤਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਞ੍ਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨਃ ਪ੍ਰਥਮਃ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧਃ ਸਮਾਪ੍ਤਃ.. ੧.. -----------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਜੀਵਃ] ਜੀਵ [ਏਤਦ੍ ਅਰ੍ਥਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ] ਇਸ ਅਰ੍ਥਕੋ ਜਾਨਕਰ [–ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਅਰ੍ਥਂਭੂਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਕੋ ਜਾਨਕਰ], [ਤਦਨੁਗਮਨੋਦ੍ਯਤਃ] ਉਸਕੇ ਅਨੁਸਰਣਕਾ ਉਦ੍ਯਮ ਕਰਤਾ ਹੁਆ [ਨਿਹਤਮੋਹਃ] ਹਤਮੋਹ ਹੋਕਰ [–ਜਿਸੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੋਹਕਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਹੁਆ ਹੋ ਐਸਾ ਹੋਕਰ], [ਪ੍ਰਸ਼ਮਿਤਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਃ] ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਸ਼ਮਿਤ [ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤ] ਕਰਕੇ, [ਹਤਪਰਾਪਰਃ ਭਵਤਿ] ਉਤ੍ਤਰ ਔਰ ਪੂਰ੍ਵ ਬਨ੍ਧਕਾ ਜਿਸੇ ਨਾਸ਼ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸਾ ਹੋਤਾ ਹੈ .
ਟੀਕਾਃ– ਇਸ, ਦੁਃਖਸੇ ਵਿਮੁਕ੍ਤ ਹੋਨੇਕੇ ਕ੍ਰਮਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.
ਪ੍ਰਥਮ, ਕੋਈ ਜੀਵ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਅਰ੍ਥਭੂਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਵਾਲੇ [ਨਿਜ] ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੈ; ਅਤਃ [ਫਿਰ] ਉਸੀਕੇ ਅਨੁਸਰਣਕਾ ਉਦ੍ਯਮ ਕਰਤਾ ਹੈ; ਅਤਃ ਉਸੇ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਿਮੋਹਕਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਅਤਃ ਸ੍ਵਰੂਪਕੇ ਪਰਿਚਯਕੇ ਕਾਰਣ ਜ੍ਞਾਨਜ੍ਯੋਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ; ਅਤਃ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ – ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ; ਅਤਃ ਉਤ੍ਤਰ ਔਰ ਪੂਰ੍ਵ [–ਪੀਛੇਕਾ ਔਰ ਪਹਲੇਕਾ] ਬਨ੍ਧ ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਅਤਃ ਪੁਨਃ ਬਨ੍ਧ ਹੋਨੇਕੇ ਹੇਤੁਤ੍ਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਵਰੂਪਸ੍ਥਰੂਪਸੇ ਸਦੈਵ ਤਪਤਾ ਹੈ––ਪ੍ਰਤਾਪਵਨ੍ਤ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵਹ ਜੀਵ ਸਦੈਵ ਸ੍ਵਰੂਪਸ੍ਥਿਤ ਰਹਕਰ ਪਰਮਾਨਨ੍ਦਜ੍ਞਾਨਾਦਿਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੈ].. ੧੦੪.. --------------------------------------------------------------------------
ਪ੍ਰਸ਼ਮਾਵੀ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼, ਜੀਵ ਉਤ੍ਤਰ–ਪੂਰਵ ਵਿਰਹਿਤ ਬਨੇ. ੧੦੪.