੧੫੮
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਸ੍ਪਰਕਾਰ੍ਯਕਾਰਣੀਭੂਤਾਨਾਦਿਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਾਮਕਰ੍ਮਬਂਧਸਂਤਤਿ–ਸਮਾਰੋਪਿਤਸ੍ਵਰੂਪਵਿਕਾਰਂ
ਤਦਾਤ੍ਵੇਨੁਭੂਯਮਾਨਮਵਲੋਕ੍ਯ ਤਤ੍ਕਾਲੋਨ੍ਮੀਲਿਤਵਿਵੇਕਜ੍ਯੋਤਿਃ ਕਰ੍ਮਬਂਧਸਂਤਤਿ–ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਿਕਾਂ
ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਮਤ੍ਯਸ੍ਯਤਿ, ਸ ਖਲੁ ਜੀਰ੍ਯਮਾਣਸ੍ਨੇਹੋ ਜਘਨ੍ਯਸ੍ਨੇਹਗੁਣਾਭਿਮੁਖਪਰਮਾਣੁ–
ਬਦ੍ਭਾਵਿਬਂਧਪਰਾਙ੍ਮੁਖਃ ਪੂਰ੍ਵਬਂਧਾਤ੍ਪ੍ਰਚ੍ਯਵਮਾਨਃ ਸ਼ਿਖਿਤਪ੍ਤੋਦਕਦੌਸ੍ਥ੍ਯਾਨੁਕਾਰਿਣੋ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਪਰਿਮੋਕ੍ਸ਼ਂ ਵਿਗਾਹਤ
ਇਤਿ.. ੧੦੩..
-----------------------------------------------------------------------------
ਇਸੀਮੇਂ ਕਹੇ ਹੁਏ ਜੀਵਾਸ੍ਤਿਕਾਯਮੇਂ ੧ਅਨ੍ਤਰ੍ਗਤ ਸ੍ਥਿਤ ਅਪਨੇਕੋ [ਨਿਜ ਆਤ੍ਮਾਕੋ] ਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ
ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਵਾਲਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਕੇ ੨ਪਰਸ੍ਪਰ ਕਾਰ੍ਯਕਾਰਣਭੂਤ ਐਸੇ ਅਨਾਦਿ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਾਮ ਔਰ
ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਸੇ ਜਿਸਮੇਂ ੩ਸ੍ਵਰੂਪਵਿਕਾਰ ੪ਆਰੋਪਿਤ ਹੈ ਐਸਾ ਅਪਨੇਕੋ [ਨਿਜ ਆਤ੍ਮਾਕੋ] ਉਸ
ਕਾਲ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਆਤਾ ਦੇਖਕਰ, ਉਸ ਕਾਲ ਵਿਵੇਕਜ੍ਯੋਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਨੇਸੇ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ
ਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਕਾ ਔਰ ਵਿਕਾਰਕਾ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨ ਉਸੀ ਕਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਹੋਨੇਸੇ] ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਕਾ
ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਕੋ ਛੋੜਤਾ ਹੈ, ਵਹ ਪੁਰੁਸ਼, ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਜਿਸਕਾ ੫ਸ੍ਨੇਹ ਜੀਰ੍ਣ ਹੋਤਾ
ਜਾਤਾ ਹੈ ਐਸਾ, ਜਘਨ੍ਯ ੬ਸ੍ਨੇਹਗੁਣਕੇ ਸਨ੍ਮੁਖ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੁਏ ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਭਾਁਤਿ ਭਾਵੀ ਬਨ੍ਧਸੇ ਪਰਾਙ੍ਮੁਖ ਵਰ੍ਤਤਾ
ਹੁਆ, ਪੂਰ੍ਵ ਬਨ੍ਧਸੇ ਛੂਟਤਾ ਹੁਆ, ਅਗ੍ਨਿਤਪ੍ਤ ਜਲਕੀ ੭ਦੁਃਸ੍ਥਿਤਿ ਸਮਾਨ ਜੋ ਦੁਃਖ ਉਸਸੇ ਪਰਿਮੁਕ੍ਤ ਹੋਤਾ
ਹੈ.. ੧੦੩..
--------------------------------------------------------------------------
੧. ਜੀਵਾਸ੍ਤਿਕਾਯਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂ [ਨਿਜ ਆਤ੍ਮਾ] ਸਮਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਜੈਸਾ ਜੀਵਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਵਰ੍ਣਨ ਕਿਯਾ
ਗਯਾ ਹੈ ਵੈਸਾ ਹੀ ਅਪਨਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ੍ਵਯਂ ਭੀ ਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਵਾਲਾ ਹੈ.
੨. ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਾਮ ਔਰ ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧ ਅਨਾਦਿ ਕਾਲਸੇ ਏਕ–ਦੂਸਰੇਕੋ ਕਾਰ੍ਯਕਾਰਣਰੂਪ ਹੈਂ.
੩. ਸ੍ਵਰੂਪਵਿਕਾਰ = ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਵਿਕਾਰ. [ਸ੍ਵਰੂਪ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਹੈਃ [੧] ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਭੂਤ ਸ੍ਵਰੂਪ, ਔਰ
[੨] ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਭੂਤ ਸ੍ਵਰੂਪ. ਜੀਵਮੇਂ ਜੋ ਵਿਕਾਰ ਹੋਤਾ ਹੈ ਵਹ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਭੂਤ ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ
ਹੋਤਾ ਹੈ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਭੂਤ ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਨਹੀਂ; ਵਹ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਭੂਤ] ਸ੍ਵਰੂਪ ਤੋ ਸਦੈਵ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ
ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਚੈਤਨ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਹੈ.]
੪. ਆਰੋਪਿਤ = [ਨਯਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਔਪਾਧਿਕਰੂਪਸੇ] ਕਿਯਾ ਗਯਾ. [ਸ੍ਫਟਿਕਮਣਿਮੇਂ ਔਪਾਧਿਕਰੂਪਸੇ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਰਂਗਿਤ
ਦਸ਼ਾਕੀ ਭਾਁਤਿ ਜੀਵਮੇਂ ਔਪਾਧਿਕਰੂਪਸੇ ਵਿਕਾਰਪਰ੍ਯਾਯ ਹੋਤੀ ਹੁਈ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਆਤੀ ਹੈ.]
੫. ਸ੍ਨੇਹ = ਰਾਗਾਦਿਰੂਪ ਚਿਕਨਾਹਟ.
੬. ਸ੍ਨੇਹ = ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਗੁਣਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਚਿਕਨਾਹਟ. [ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਘਨ੍ਯ ਚਿਕਨਾਹਟਕੇ ਸਨ੍ਮੁਖ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਪਰਮਾਣੁ
ਭਾਵੀ ਬਨ੍ਧਸੇ ਪਰਾਙ੍ਮੁਖ ਹੈ, ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਸਕੇ ਰਾਗਾਦਿ ਜੀਰ੍ਣ ਹੋਤੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਐਸਾ ਪੁਰੁਸ਼ ਭਾਵੀ ਬਨ੍ਧਸੇ ਪਰਾਙ੍ਮੁਖ
ਹੈ.]
੭. ਦੁਃਸ੍ਥਿਤਿ = ਅਸ਼ਾਂਤ ਸ੍ਥਿਤਿ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਤਲੇ–ਉਪਰ ਹੋਨਾ, ਖਦ੍ਬਦ੍ ਹੋਨਾ]ਃ ਅਸ੍ਥਿਰਤਾ; ਖਰਾਬ–ਬੁਰੀ ਸ੍ਥਿਤਿ. [ਜਿਸ
ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਗ੍ਨਿਤਪ੍ਤ ਜਲ ਖਦ੍ਬਦ੍ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਤਲੇ–ਉਪਰ ਹੋਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੁਃਖ ਆਕੁਲਤਾਮਯ ਹੈ.]