158
sparakāryakāraṇībhūtānādirāgadveṣapariṇāmakarmabaṁdhasaṁtati–samāropitasvarūpavikāraṁ tadātve‘nubhūyamānamavalokya tatkālonmīlitavivekajyotiḥ karmabaṁdhasaṁtati–pravartikāṁ rāgadveṣapariṇatimatyasyati, sa khalu jīryamāṇasneho jaghanyasnehaguṇābhimukhaparamāṇu– badbhāvibaṁdhaparāṅmukhaḥ pūrvabaṁdhātpracyavamānaḥ śikhitaptodakadausthyānukāriṇo duḥkhasya parimokṣaṁ vigāhat iti.. 103.. -----------------------------------------------------------------------------
isīmeṁ kahe hue jīvāstikāyameṁ 1antargat sthit apaneko [nij ātmāko] svarūpase atyanta viśuddha caitanyasvabhāvavālā niścit karake 2paraspar kāryakāraṇabhūt aise anādi rāgadveṣapariṇām aur karmabandhakī paramparāse jisameṁ 3svarūpavikār 4āropit hai aisā apaneko [nij ātmāko] us kāl anubhavameṁ ātā dekhakar, us kāl vivekajyoti pragaṭ honese [arthāt atyanta viśuddha caitanyasvabhāvakā aur vikārakā bhedajñān usī kāl pragaṭ pravartamān honese] karmabandhakī paramparākā pravartan karanevālī rāgadveṣapariṇatiko choṛatā hai, vah puruṣ, vāstavameṁ jisakā 5sneh jīrṇa hotā jātā hai aisā, jaghanya 6snehaguṇake sanmukh vartate hue paramāṇukī bhān̐ti bhāvī bandhase parāṅmukh vartatā huā, pūrva bandhase chūṭatā huā, agnitapta jalakī 7duḥsthiti samān jo duḥkh usase parimukta hotā hai.. 103.. -------------------------------------------------------------------------- 1. jīvāstikāyameṁ svayaṁ [nij ātmā] samā jātā hai, isaliye jaisā jīvāstikāyake svarūpakā varṇan kiyā
2. rāgadveṣapariṇām aur karmabandha anādi kālase ek–dūsareko kāryakāraṇarūp haiṁ. 3. svarūpavikār = svarūpakā vikāra. [svarūp do prakārakā haiḥ [1] dravyārthik nayake viṣayabhūt svarūp, aur
hotā hai, dravyārthik nayake viṣayabhūt svarūpameṁ nahīṁ; vah [dravyārthik nayake viṣayabhūt] svarūp to sadaiv atyanta
viśuddha caitanyātmak hai.]
4. āropit = [nayā arthāt aupādhikarūpase] kiyā gayā. [sphaṭikamaṇimeṁ aupādhikarūpase honevālī raṁgit
5. sneh = rāgādirūp cikanāhaṭa. 6. sneh = sparśaguṇakī paryāyarūp cikanāhaṭa. [jis prakār jaghanya cikanāhaṭake sanmukh vartatā huā paramāṇu
hai.]
7. duḥsthiti = aśāṁt sthiti [arthāt tale–upar honā, khadbad honā]ḥ asthiratā; kharāb–burī sthiti. [jis