୧୫୮
] ପଂଚାସ୍ତିକାଯସଂଗ୍ରହ
[ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁନ୍ଦକୁନ୍ଦ
ସ୍ପରକାର୍ଯକାରଣୀଭୂତାନାଦିରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣାମକର୍ମବଂଧସଂତତି–ସମାରୋପିତସ୍ଵରୂପଵିକାରଂ
ତଦାତ୍ଵେଽନୁଭୂଯମାନମଵଲୋକ୍ଯ ତତ୍କାଲୋନ୍ମୀଲିତଵିଵେକଜ୍ଯୋତିଃ କର୍ମବଂଧସଂତତି–ପ୍ରଵର୍ତିକାଂ
ରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣତିମତ୍ଯସ୍ଯତି, ସ ଖଲୁ ଜୀର୍ଯମାଣସ୍ନେହୋ ଜଘନ୍ଯସ୍ନେହଗୁଣାଭିମୁଖପରମାଣୁ–
ବଦ୍ଭାଵିବଂଧପରାଙ୍ମୁଖଃ ପୂର୍ଵବଂଧାତ୍ପ୍ରଚ୍ଯଵମାନଃ ଶିଖିତପ୍ତୋଦକଦୌସ୍ଥ୍ଯାନୁକାରିଣୋ ଦୁଃଖସ୍ଯ ପରିମୋକ୍ଷଂ ଵିଗାହତ
ଇତି.. ୧୦୩..
-----------------------------------------------------------------------------
ଇସୀମେଂ କହେ ହୁଏ ଜୀଵାସ୍ତିକାଯମେଂ ୧ଅନ୍ତର୍ଗତ ସ୍ଥିତ ଅପନେକୋ [ନିଜ ଆତ୍ମାକୋ] ସ୍ଵରୂପସେ ଅତ୍ଯନ୍ତ
ଵିଶୁଦ୍ଧ ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵଵାଲା ନିଶ୍ଚିତ କରକେ ୨ପରସ୍ପର କାର୍ଯକାରଣଭୂତ ଐସେ ଅନାଦି ରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣାମ ଔର
କର୍ମବନ୍ଧକୀ ପରମ୍ପରାସେ ଜିସମେଂ ୩ସ୍ଵରୂପଵିକାର ୪ଆରୋପିତ ହୈ ଐସା ଅପନେକୋ [ନିଜ ଆତ୍ମାକୋ] ଉସ
କାଲ ଅନୁଭଵମେଂ ଆତା ଦେଖକର, ଉସ କାଲ ଵିଵେକଜ୍ଯୋତି ପ୍ରଗଟ ହୋନେସେ [ଅର୍ଥାତ୍ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵିଶୁଦ୍ଧ
ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵକା ଔର ଵିକାରକା ଭେଦଜ୍ଞାନ ଉସୀ କାଲ ପ୍ରଗଟ ପ୍ରଵର୍ତମାନ ହୋନେସେ] କର୍ମବନ୍ଧକୀ ପରମ୍ପରାକା
ପ୍ରଵର୍ତନ କରନେଵାଲୀ ରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣତିକୋ ଛୋଡ଼ତା ହୈ, ଵହ ପୁରୁଷ, ଵାସ୍ତଵମେଂ ଜିସକା ୫ସ୍ନେହ ଜୀର୍ଣ ହୋତା
ଜାତା ହୈ ଐସା, ଜଘନ୍ଯ ୬ସ୍ନେହଗୁଣକେ ସନ୍ମୁଖ ଵର୍ତତେ ହୁଏ ପରମାଣୁକୀ ଭାଁତି ଭାଵୀ ବନ୍ଧସେ ପରାଙ୍ମୁଖ ଵର୍ତତା
ହୁଆ, ପୂର୍ଵ ବନ୍ଧସେ ଛୂଟତା ହୁଆ, ଅଗ୍ନିତପ୍ତ ଜଲକୀ ୭ଦୁଃସ୍ଥିତି ସମାନ ଜୋ ଦୁଃଖ ଉସସେ ପରିମୁକ୍ତ ହୋତା
ହୈ.. ୧୦୩..
--------------------------------------------------------------------------
୧. ଜୀଵାସ୍ତିକାଯମେଂ ସ୍ଵଯଂ [ନିଜ ଆତ୍ମା] ସମା ଜାତା ହୈ, ଇସଲିଯେ ଜୈସା ଜୀଵାସ୍ତିକାଯକେ ସ୍ଵରୂପକା ଵର୍ଣନ କିଯା
ଗଯା ହୈ ଵୈସା ହୀ ଅପନା ସ୍ଵରୂପ ହୈ ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ଵଯଂ ଭୀ ସ୍ଵରୂପସେ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵିଶୁଦ୍ଧ ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵଵାଲା ହୈ.
୨. ରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣାମ ଔର କର୍ମବନ୍ଧ ଅନାଦି କାଲସେ ଏକ–ଦୂସରେକୋ କାର୍ଯକାରଣରୂପ ହୈଂ.
୩. ସ୍ଵରୂପଵିକାର = ସ୍ଵରୂପକା ଵିକାର. [ସ୍ଵରୂପ ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈଃ [୧] ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ନଯକେ ଵିଷଯଭୂତ ସ୍ଵରୂପ, ଔର
[୨] ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ନଯକେ ଵିଷଯଭୂତ ସ୍ଵରୂପ. ଜୀଵମେଂ ଜୋ ଵିକାର ହୋତା ହୈ ଵହ ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ନଯକେ ଵିଷଯଭୂତ ସ୍ଵରୂପମେଂ
ହୋତା ହୈ, ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ନଯକେ ଵିଷଯଭୂତ ସ୍ଵରୂପମେଂ ନହୀଂ; ଵହ [ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ନଯକେ ଵିଷଯଭୂତ] ସ୍ଵରୂପ ତୋ ସଦୈଵ ଅତ୍ଯନ୍ତ
ଵିଶୁଦ୍ଧ ଚୈତନ୍ଯାତ୍ମକ ହୈ.]
୪. ଆରୋପିତ = [ନଯା ଅର୍ଥାତ୍ ଔପାଧିକରୂପସେ] କିଯା ଗଯା. [ସ୍ଫଟିକମଣିମେଂ ଔପାଧିକରୂପସେ ହୋନେଵାଲୀ ରଂଗିତ
ଦଶାକୀ ଭାଁତି ଜୀଵମେଂ ଔପାଧିକରୂପସେ ଵିକାରପର୍ଯାଯ ହୋତୀ ହୁଈ କଦାଚିତ୍ ଅନୁଭଵମେଂ ଆତୀ ହୈ.]
୫. ସ୍ନେହ = ରାଗାଦିରୂପ ଚିକନାହଟ.
୬. ସ୍ନେହ = ସ୍ପର୍ଶଗୁଣକୀ ପର୍ଯାଯରୂପ ଚିକନାହଟ. [ଜିସ ପ୍ରକାର ଜଘନ୍ଯ ଚିକନାହଟକେ ସନ୍ମୁଖ ଵର୍ତତା ହୁଆ ପରମାଣୁ
ଭାଵୀ ବନ୍ଧସେ ପରାଙ୍ମୁଖ ହୈ, ଉସୀ ପ୍ରକାର ଜିସକେ ରାଗାଦି ଜୀର୍ଣ ହୋତେ ଜାତେ ହୈଂ ଐସା ପୁରୁଷ ଭାଵୀ ବନ୍ଧସେ ପରାଙ୍ମୁଖ
ହୈ.]
୭. ଦୁଃସ୍ଥିତି = ଅଶାଂତ ସ୍ଥିତି [ଅର୍ଥାତ୍ ତଲେ–ଉପର ହୋନା, ଖଦ୍ବଦ୍ ହୋନା]ଃ ଅସ୍ଥିରତା; ଖରାବ–ବୁରୀ ସ୍ଥିତି. [ଜିସ
ପ୍ରକାର ଅଗ୍ନିତପ୍ତ ଜଲ ଖଦ୍ବଦ୍ ହୋତା ହୈ, ତଲେ–ଉପର ହୋତା ରହତା ହୈ, ଉସୀ ପ୍ରକାର ଦୁଃଖ ଆକୁଲତାମଯ ହୈ.]