ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ
ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਿਤਵਿਵਿਤ੍ਰਵਿਕਲ੍ਪਰੂਪੈਃ, ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯੇਨ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਸਂਪਾਦਿਤਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਤ੍ਵਾਤ੍ਕਦਾਚਿਦਸ਼ੁਦ੍ਧੈਃ ਕਦਾਚਿਤ੍ਤਦਭਾਵਾਚ੍ਛੁਦ੍ਧੈਸ਼੍ਚੈਤਨ੍ਯਵਿਵਰ੍ਤਗ੍ਰਨ੍ਥਿਰੂਪੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਪਰ੍ਯਾਯੈਃ ਜੀਵਮਧਿਗਚ੍ਛੇਤ੍. ਅਧਿਗਮ੍ਯ ਚੈਵਮਚੈਤਨ੍ਯ– ਸ੍ਵਭਾਵਤ੍ਵਾਤ੍ ਜ੍ਞਾਨਾਦਰ੍ਥਾਂਤਰਭੂਤੈਰਿਤਃ ਪ੍ਰਪਂਚ੍ਯਮਾਨੈਰ੍ਲਿਙ੍ਗੈਰ੍ਜੀਵਸਂਬਦ੍ਧਮਸਂਬਦ੍ਧਂ ਵਾ ਸ੍ਵਤੋ ਭੇਦਬੁਦ੍ਧਿ–ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਯ ਰ੍ਥਮਜੀਵਮਧਿਗਚ੍ਛੇਦਿਤਿ.. ੧੨੩..
-----------------------------------------------------------------------------
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਇਸ ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ਕੇ ਅਨੁਸਾਰ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਪਰ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਸਮਝਾਯੇ ਅਨੁਸਾਰ], [੧] ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਤਥਾ [੨] ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਮੋਹਰਾਗ–ਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਸਂਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ੩ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਤਾਕੇ ਕਾਰਣ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ [ਐਸੀ] ਔਰ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਉਸਕੇ [–ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਕੇ] ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਐਸੀ ਕਾਰਣ, ੫ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਰ੍ਥਾਂਤਰਭੂਤ ਐਸੇ, ਯਹਾਁਸੇ [ਅਬਕੀ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ] ਕਹੇ ਜਾਨੇਵਾਲੇ ਲਿਂਗੋਂਂ ਦ੍ਵਾਰਾ, ੬ਜੀਵ– ਸਮ੍ਬਦ੍ਧ ਯਾ ਜੀਵ–ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧ ਅਜੀਵਕੋ, ਅਪਨੇਸੇ ਭੇਦਬੁਦ੍ਧਿਕੀ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਿਕੇ ਲਿਯੇ ਜਾਨੋ.. ੧੨੩..
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ. --------------------------------------------------------------------------
੧ਕਰ੍ਮਗ੍ਰਂਥਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤ ਜੀਵਸ੍ਥਾਨ–ਗੁਣਸ੍ਥਾਨ–ਮਾਰ੍ਗਣਾਸ੍ਥਾਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਦ੍ਵਾਰਾ ੨ਪ੍ਰਪਂਚਿਤ ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਭੇਦਰੂਪ ਬਹੁ
੪ਚੈਤਨ੍ਯਵਿਵਰ੍ਤਗ੍ਰਨ੍ਥਿਰੂਪ ਬਹੁ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਜੀਵਕੋ ਜਾਨੋ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕੋ ਜਾਨਕਰ, ਅਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਕੇ
੧. ਕਰ੍ਮਗ੍ਰਂਥਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤ = ਗੋਮ੍ਮਟਸਾਰਾਦਿ ਕਰ੍ਮਪਦ੍ਧਤਿਕੇ ਗ੍ਰਨ੍ਥੋਮੇਂ ਪ੍ਰਰੂਪਿਤ –ਨਿਰੂਪਿਤ .
੨. ਪ੍ਰਪਂਚਿਤ = ਵਿਸ੍ਤਾਰਪੂਰ੍ਵਕ ਕਹੀ ਗਈ.
੩. ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਿਕੇ ਕਾਰਣਾ ਜੀਵਕੋ ਵਿਸ਼੍ਵਰੂਪਤਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਅਨੇਕਰੂਪਤਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤੀ ਹੈ.
੪. ਗ੍ਰਨ੍ਥਿ = ਗਾਁਠ. [ਜੀਵਕੀ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਔਰ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਐਸੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਚੈਤਨ੍ਯਵਿਵਰ੍ਤਕੀ–ਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਮਨਕੀ–
ਗ੍ਰਨ੍ਥਿਯਾਁ ਹੈਂ; ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜੀਵਕੋ ਜਾਨੋ.]
੫. ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਰ੍ਥਾਂਨ੍ਤਰਭੂਤ = ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਨ੍ਯਵਸ੍ਤੁਭੂਤ; ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਨ੍ਯ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੜ਼਼. [ਅਜੀਵਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਅਚੈਤਨ੍ਯ ਹੋਨੇਕੇ
ਕਾਰਣ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਨ੍ਯ ਐਸੇ ਜੜ ਚਿਹ੍ਨੋਂਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਵਹ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ.]
੬. ਜੀਵਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧ ਯਾ ਜੀਵ ਸਾਥ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧ ਐਸੇ ਅਜੀਵਕੋ ਜਾਨਨੇਕਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਯਹ ਹੈ ਕਿ ਸਮਸ੍ਤ ਅਜੀਵ
ਅਪਨੇਸੇ [ਸ੍ਵਜੀਵਸੇ] ਬਿਲਕੁਲ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ ਐਸੀ ਬੁਦ੍ਧਿ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋ.