ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ
[
੨੨੩
ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.
ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਨਿਯਤਂ ਚਰਿਤਂ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਃ. ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵੋ ਹਿ ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਅਨਨ੍ਯਮਯਤ੍ਵਾਤ੍. ਅਨਨ੍ਯਮਯਤ੍ਵਂ
ਚ ਤਯੋਰ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਸਾਮਾਨ੍ਯਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਜੀਵਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਤ੍ਵਾਤ੍. ਅਥ ਤਯੋਰ੍ਜੀਵਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤਯੋ–
ਰ੍ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਯੋਰ੍ਯਨ੍ਨਿਯਤਮਵਸ੍ਥਿਤਮੁਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਰੂਪਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਮਯਮਸ੍ਤਿਤ੍ਵਂ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਤ੍ਯਭਾਵਾਦਨਿਨ੍ਦਿਤਂ
ਤਚ੍ਚਰਿਤਂ; ਤਦੇਵ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਇਤਿ. ਦ੍ਵਿਵਿਧਂ ਹਿ ਕਿਲ ਸਂਸਾਰਿਸ਼ੁ ਚਰਿਤਂ– ਸ੍ਵਚਰਿਤਂ ਪਰਚਰਿਤਂ ਚ;
ਸ੍ਵਸਮਯਪਰਸਮਯਾਵਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ. ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਵਭਾਵਾਵਸ੍ਥਿਤਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਂ ਸ੍ਵਚਰਿਤਂ, ਪਰਭਾਵਾਵਸ੍ਥਿਤਾਸ੍ਤਿ–
ਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਂ ਪਰਚਰਿਤਮ੍. ਤਤ੍ਰ ਯਤ੍ਸ੍ਵ–
-----------------------------------------------------------------------------
ਗਾਥਾ ੧੫੪
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਂ] ਜੀਵਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ [ਜ੍ਞਾਨਮ੍] ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ [ਅਪ੍ਰਤਿਹਤ–ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍]
ਅਪ੍ਰਤਿਹਤ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈੇ– [ਅਨਨ੍ਯਮਯਮ੍] ਜੋ ਕਿ [ਜੀਵਸੇ] ਅਨਨ੍ਯਮਯ ਹੈ. [ਤਯੋਃ] ਉਨ ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ
[ਨਿਯਤਮ੍] ਨਿਯਤ [ਅਸ੍ਤਿਵਮ੍] ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ– [ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਂ] ਜੋ ਕਿ ਅਨਿਂਦਿਤ ਹੈ– [ਚਾਰਿਤ੍ਰਂ ਚ ਭਣਿਤਮ੍]
ਉਸੇ [ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰੋਂਨੇ] ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਕਹਾ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.
ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਨਿਯਤ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਵਹ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਹੈ. ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਜ੍ਞਾਨ–ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵੇ
[ਜੀਵਸੇ] ਅਨਨ੍ਯਮਯ ਹੈਂ. ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਕਾ [ਜੀਵਸੇ] ਅਨਨ੍ਯਮਯਪਨਾ ਹੋਨੇਕਾ ਕਾਰਣ ਯਹ ਹੈ ਕਿ
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਚੈਤਨ੍ਯ ਔਰ ਸਾਮਾਨ੍ਯਚੈਤਨ੍ਯ ਜਿਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ ਐਸੇ ਜੀਵਸੇ ਵੇ ਨਿਸ਼੍ਪਨ੍ਨ ਹੈਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੀਵ ਦ੍ਵਾਰਾ
ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨ ਰਚੇ ਗਯੇ ਹੈਂ]. ਅਬ ਜੀਵਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤ ਐਸੇ ਉਨ ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ ਨਿਯਤ–ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਐਸਾ ਜੋ
ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਰੂਪ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਮਯ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ– ਜੋ ਕਿ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਾਮਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਅਨਿਂਦਿਤ ਹੈ – ਵਹ
ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ; ਵਹੀ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਹੈ.
੧
੨
੩
ਸਂਸਾਰੀਯੋਂਮੇਂ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਹੈਃ– [੧] ਸ੍ਵਚਾਰਿਤ੍ਰ ਔਰ [੨] ਪਰਚਾਰਿਤ੍ਰ;
[੧]ਸ੍ਵਸਮਯ ਔਰ [੨] ਪਰਸਮਯ ਐਸਾ ਅਰ੍ਥ ਹੈ. ਵਹਾਁ, ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ [ਚਾਰਿਤ੍ਰ]
ਵਹ ਸ੍ਵਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ ਔਰ ਪਰਭਾਵਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ [ਚਾਰਿਤ੍ਰ] ਵਹ ਪਰਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ. ਉਸਮੇਂਸੇ
-------------------------------------------------------------------------
੧. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਚੈਤਨ੍ਯ ਵਹ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈੇ ਔਰ ਸਾਮਾਨ੍ਯਚੈਤਨ੍ਯ ਵਹ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈ.
੨. ਨਿਯਤ=ਅਵਸ੍ਥਿਤ; ਸ੍ਥਿਤ; ਸ੍ਥਿਰ; ਦ੍ਰਢਰੂਪ ਸ੍ਥਿਤ.
੩. ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ=ਵਰ੍ਤਨਾ; ਹੋਨਾ. [ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਰੂਪ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਵਹ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ ਹੈ.]