Panchastikay Sangrah-Hindi (Punjabi transliteration). Gatha: 169.

< Previous Page   Next Page >


Page 246 of 264
PDF/HTML Page 275 of 293

 

] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ

੨੪੬

ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਰਸਰੇ ਚ ਸਤਿ ਸ਼ੁਭਸ੍ਯਾਸ਼ੁਭਸ੍ਯ ਵਾ ਕਰ੍ਮਣੋ ਨ ਨਿਰੋਧੋਸ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਗਕਲਿਵਿਲਾਸਮੂਲ ਏਵਾਯਮਨਰ੍ਥਸਨ੍ਤਾਨ ਇਤਿ.. ੧੬੮..

ਤਮ੍ਹਾ ਣਿਵ੍ਵੁਦਿਕਾਮੋ ਣਿਸ੍ਸਂਗੋ ਣਿਮ੍ਮਮੋ ਯ ਹਵਿਯ ਪੁਣੋ.
ਸਿਦ੍ਧੇਸੁ ਕੁਣਦਿ ਭਤ੍ਤਿਂ ਣਿਵ੍ਵਾਣਂ ਤੇਣ ਪਪ੍ਪੋਦਿ.. ੧੬੯..
ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਮੋ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗੋ ਨਿਰ੍ਮਮਸ਼੍ਚ ਭੂਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃ.
ਸਿਦ੍ਧੇਸ਼ੁ ਕਰੋਤਿ ਭਕ੍ਤਿਂ ਨਿਰ੍ਵਾਣਂ ਤੇਨ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ.. ੧੬੯..

ਰਾਗਕਲਿਨਿਃਸ਼ੇਸ਼ੀਕਰਣਸ੍ਯ ਕਰਣੀਯਤ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ----------------------------------------------------------------------------- ਔਰ ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਰਸਾਰ ਹੋਨੇ ਪਰ [–ਚਿਤ੍ਤਕਾ ਭ੍ਰਮਣ ਹੋਨੇ ਪਰ], ਸ਼ੁਭ ਤਥਾ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮਕਾ ਨਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ. ਇਸਲਿਏ, ਇਸ ਅਨਰ੍ਥਸਂਤਤਿਕਾ ਮੂਲ ਰਾਗਰੂਪ ਕ੍ਲੇਸ਼ਕਾ ਵਿਲਾਸ ਹੀ ਹੈ.

ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਅਰ੍ਹਂਤਾਦਿਕੀ ਭਕ੍ਤਿ ਭੀ ਰਾਗ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਰਾਗਸੇ ਚਿਤ੍ਤਕਾ ਭ੍ਰਮਣ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਚਿਤ੍ਤਕੇ ਭ੍ਰਮਣਸੇ ਕਰ੍ਮਬਂਧ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਏ ਇਨ ਅਨਰ੍ਥੋਂਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਕਾ ਮੂਲ ਕਾਰਣ ਰਾਗ ਹੀ ਹੈ.. ੧੬੮..

ਗਾਥਾ ੧੬੯

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਤਸ੍ਮਾਤ੍] ਇਸਲਿਏ [ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਮਃ] ਮੋਕ੍ਸ਼ਾਰ੍ਥੀ ਜੀਵ [ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਃ] ਨਿਃਸਂਗ [ਚ] ਔਰ [ਨਿਰ੍ਮਮਃ] ਨਿਰ੍ਮਮ [ਭੂਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃ] ਹੋਕਰ [ਸਿਦ੍ਧੇਸ਼ੁ ਭਕ੍ਤਿ] ਸਿਦ੍ਧੋਂਕੀ ਭਕ੍ਤਿ [–ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਸ੍ਥਿਰਤਾਰੂਪ ਪਾਰਮਾਰ੍ਥਿਕ ਸਿਦ੍ਧਭਕ੍ਤਿ] [ਕਰੋਤਿ] ਕਰਤਾ ਹੈ, [ਤੇਨ] ਇਸਲਿਏ ਵਹ [ਨਿਰ੍ਵਾਣਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ] ਨਿਰ੍ਵਾਣਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਰਾਗਰੂਪ ਕ੍ਲੇਸ਼ਕਾ ਨਿਃਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਸ਼ ਕਰਨੇਯੋਗ੍ਯ ਹੋਨੇਕਾ ਨਿਰੂਪਣ ਹੈ. ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਰਸਾਰ = ਵਿਕਲ੍ਪੋਂਕਾ ਵਿਸ੍ਤਾਰ; ਚਿਤ੍ਤਕਾ ਭ੍ਰਮਣ; ਮਨਕਾ ਭਟਕਨਾ; ਮਨਕੀ ਚਂਚਲਤਾ. ੨. ਇਸ ਗਾਥਾਕੀ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਵਿਰਚਿਤ ਟੀਕਾਮੇਂ ਨਿਮ੍ਨਾਨੁਸਾਰ ਵਿਵਰਣ ਦਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈਃ–ਮਾਤ੍ਰ ਨਿਤ੍ਯਾਨਂਦ ਜਿਸਕਾ

ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ ਐਸੇ ਨਿਜ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜੋ ਜੀਵ ਨਹੀਂ ਭਾਤਾ, ਉਸ ਜੀਵਕੋ ਮਾਯਾ–ਮਿਥ੍ਯਾ–ਨਿਦਾਨਸ਼ਲ੍ਯਤ੍ਰਯਾਦਿਕ
ਸਮਸ੍ਤਵਿਭਾਵਰੂਪ ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਰਸਾਰ ਰੋਕਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਤਾ ਔਰ ਯਹ ਨਹੀਂ ਰੁਕਨੇਸੇ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਰਸਾਰਕਾ ਨਿਰੋਧ ਨਹੀਂ
ਹੋਨੇਸੇ] ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮਕਾ ਸਂਵਰ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; ਇਸਲਿਏ ਐਸਾ ਸਿਦ੍ਧ ਹੁਆ ਕਿ ਸਮਸ੍ਤ ਅਨਰ੍ਥਪਰਮ੍ਪਰਾਓਂਕਾ
ਰਾਗਾਦਿਵਿਕਲ੍ਪ ਹੀ ਮੂਲ ਹੈ.

੩. ਨਿਃਸ਼ੇਸ਼ = ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ; ਕਿਂਚਿਤ੍ ਸ਼ੇਸ਼ ਨ ਰਹੇ ਐਸਾ.


ਤੇ ਕਾਰਣੇ ਮੋਕ੍ਸ਼ੇਚ੍ਛੁ ਜੀਵ ਅਸਂਗ ਨੇ ਨਿਰ੍ਮਮ ਬਨੀ
ਸਿਦ੍ਧੋ ਤਣੀ ਭਕ੍ਤਿ ਕਰੇ, ਉਪਲਬ੍ਧਿ ਜੇਥੀ ਮੋਕ੍ਸ਼ਨੀ. ੧੬੯.