੨੬੨
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਭਾਵਨਾਰ੍ਥਂ ਪ੍ਰਵਚਨਭਕ੍ਤਿਪ੍ਰਚੋਦਿਤੇਨ ਮਯਾ.
ਭਣਿਤਂ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਂ ਪਞ੍ਚਾਸ੍ਤਿਕਸਂਗ੍ਰਹਂ ਸੂਤ੍ਰਮ੍.. ੧੭੩..
ਕਰ੍ਤੁਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਿਰ੍ਵ੍ਯੂਢਿਸੂਚਿਕਾ ਸਮਾਪਨੇਯਮ੍ . ਮਾਰ੍ਗੋ ਹਿ ਪਰਮਵੈਰਾਗ੍ਯਕਰਣਪ੍ਰਵਣਾ ਪਾਰਮੇਸ਼੍ਵਰੀ
ਪਰਮਾਜ੍ਞਾ; ਤਸ੍ਯਾ ਪ੍ਰਭਾਵਨਂ ਪ੍ਰਖ੍ਯਾਪਨਦ੍ਵਾਰੇਣ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟਪਰਿਣਤਿਦ੍ਵਾਰੇਣ ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਯੋਤਨਮ੍; ਤਦਰ੍ਥਮੇਵ
ਪਰਮਾਗਮਾਨੁਰਾਗਵੇਗਪ੍ਰਚਲਿਤਮਨਸਾ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਤਃ ਸਮਸ੍ਤਵਸ੍ਤੁਤਤ੍ਤ੍ਵਸੂਚਕਤ੍ਵਾਦਤਿਵਿਸ੍ਤ੍ਰੁਤਸ੍ਯਾਪਿ
-----------------------------------------------------------------------------
ਗਾਥਾ ੧੭੩
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਪ੍ਰਵਚਨਭਕ੍ਤਿਪ੍ਰਚੋਦਿਤੇਨ ਮਯਾ] ਪ੍ਰਵਚਨਕੀ ਭਕ੍ਤਿਸੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਐਸੇ ਮੈਨੇ [ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਭਾਵਨਾਰ੍ਥਂ]
ਮਾਰ੍ਗਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵਕੇ ਹੇਤੁ [ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਂ] ਪ੍ਰਵਚਨਕੇ ਸਾਰਭੂਤ [ਪਞ੍ਚਾਸ੍ਤਿਕਸਂਗ੍ਰਹਂ ਸੂਤ੍ਰਮ੍] ‘ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ’
ਸੂਤ੍ਰ [ਭਣਿਤਮ੍] ਕਹਾ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਕਰ੍ਤਾਕੀ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਕੀ ਪੂਰ੍ਣਤਾ ਸੂਚਿਤਵਾਲੀ ਸਮਾਪ੍ਤਿ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਯਹਾਁ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਰ੍ਤਾ
ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਅਪਨੀ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਕੀ ਪੂਰ੍ਣਤਾ ਸੂਚਿਤ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਸਮਾਪ੍ਤਿ ਕਰਤੇ ਹੈਂ].
ਮਾਰ੍ਗ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪਰਮ ਵੈਰਾਗ੍ਯ ਕੀ ਓਰ ਢਲਤੀ ਹੁਈ ਪਾਰਮੇਸ਼੍ਵਰੀ ਪਰਮ ਆਜ੍ਞਾ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪਰਮ ਵੈਰਾਗ੍ਯ
ਕਰਨੇਕੀ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰਕੀ ਪਰਮ ਆਜ੍ਞਾ]; ਉਸਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵਨਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪ੍ਰਖ੍ਯਾਪਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਥਵਾ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਪਰਿਣਤਿ ਦ੍ਵਾਰਾ
ਉਸਕਾ ਸਮੁਦ੍ਯੋਤ ਕਰਨਾ; [ਪਰਮ ਵੈਰਾਗ੍ਯ ਕਰਨੇਕੀ ਜਿਨਭਗਵਾਨਕੀ ਪਰਮ ਆਜ੍ਞਾਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵਨਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ [੧]
ਉਸਕੀ ਪ੍ਰਖ੍ਯਾਤਿ–ਵਿਜ੍ਞਾਪਨ–ਕਰਨੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਥਵਾ [੨] ਪਰਮਵੈਰਾਗ੍ਯਮਯ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਪਰਿਣਮਨ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਉਸਕਾ
ਸਮ੍ਯਕ੍ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਉਦ੍ਯੋਤ ਕਰਨਾ;] ਉਸਕੇ ਹੇਤੁ ਹੀ [–ਮਾਰ੍ਗਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵਨਾਕੇ ਲਿਯੇ ਹੀ], ਪਰਮਾਗਮਕੀ ਓਰਕੇ
ਅਨੁਰਾਗਕੇ ਵੇਗਸੇ ਜਿਸਕਾ ਮਨ ਅਤਿ ਚਲਿਤ ਹੋਤਾ ਥਾ ਐਸੇ ਮੈਂਨੇ ਯਹ ‘ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ’ ਨਾਮਕਾ ਸੂਤ੍ਰ
ਕਹਾ–ਜੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਪਜ੍ਞ ਹੋਨੇਸੇ [–ਵੀਤਰਾਗ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਜਿਨਭਗਵਾਨਨੇ ਸ੍ਵਯਂ ਜਾਨਕਰ
ਪ੍ਰਣੀਤ ਕਿਯਾ ਹੋਨੇਸੇ] ‘ਸੂਤ੍ਰ’ ਹੈ, ਔਰ ਜੋ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਸੇ ਸਮਸ੍ਤਵਸ੍ਤੁਤਤ੍ਤ੍ਵਕਾ [ਸਰ੍ਵ ਵਸ੍ਤੁਓਂਕੇ ਯਥਾਰ੍ਥ
ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ] ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨ ਕਰਤਾ ਹੋਨੇਸੇ, ਅਤਿ ਵਿਸ੍ਤ੍ਰੁਤ ਐਸੇ ਭੀ ਪ੍ਰਵਚਨਕੇ ਸਾਰਭੂਤ ਹੈਂ [–ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਂਗਰੂਪਸੇ
ਵਿਸ੍ਤੀਰ੍ਣ ਐਸੇ ਭੀ ਜਿਨਪ੍ਰਵਚਨਕੇ ਸਾਰਭੂਤ ਹੈਂ].