ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਣਿ ਵਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਮ੍. ਏਕਜਾਤ੍ਯਵਿਰੋਧਿਨਿ ਕ੍ਰਮਭੁਵਾਂ ਭਾਵਾਨਾਂ ਸਂਤਾਨੇ ਪੂਰ੍ਵਭਾਵਵਿਨਾਸ਼ਃ ਸੁਮਚ੍ਛੇਦਃ, ਉਤ੍ਤਰਭਾਵਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਸ਼੍ਚ ਸਮੁਤ੍ਪਾਦਃ, ਪੂਰ੍ਵੋਤਰਭਾਵੋਚ੍ਛੇਦੋਤ੍ਪਾਦਯੋਰਪਿ ਸ੍ਵਜਾਤੇਰਪਰਿਤ੍ਯਾਗੋ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਮ੍. ਤਾਨਿ ਸਾਮਾਨ੍ਯਾਦੇਸ਼ਾਦ–ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਦੇਸ਼ਾਦ੍ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ ਯੁਗਪਦ੍ਭਾਵੀਨਿ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤਾਨਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾ ਵਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਮ੍. ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਕਸ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਨੋਨ੍ਵਯਿਨੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾ ਗੁਣਾ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਿਣਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਯੌਗਪਦ੍ਯੇਨ ਕ੍ਰਮੇਣ ਚ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨਾਃ ਕਥਞ੍ਚਿਦ੍ਭਿਨ੍ਨਾਃ ਕਥਞ੍ਚਿਦਭਿਨ੍ਨਾਃ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤਾਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਤਾਮਾ– ----------------------------------------------------------------------------- ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ. ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ–– ਯਦਿ ਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਭਿਨ੍ਨ ਹੈ – ਸਤ੍ਤਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੀ ਹੈ, ਤੋ ‘ਸਤ੍ਤਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯ ਹੈ’ – ਐਸਾ ਵਿਭਾਗ ਕਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਘਟਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ? ਉਤ੍ਤਰਃ–– ਅਨੇਕਾਨ੍ਤਾਤ੍ਮਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਅਨਨ੍ਤ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈੇਂ, ਉਨਮੇਂਸੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭੀ ਉਸਕਾ ਏਕ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਅਨਨ੍ਤਸ੍ਵਰੂਪਵਾਲਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਉਸਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ – ਐਸਾ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਵਿਭਾਗ ਅਵਸ਼੍ਯ ਘਟਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਬਾਧਿਤਰੂਪਸੇ ਸਤ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ.]
ਅਥਵਾ, ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ. ੧ਏਕ ਜਾਤਿਕਾ ਅਵਿਰੋਧਕ ਐਸਾ ਜੋ ਕ੍ਰਮਭਾਵੀ
ਭਾਵੋਂਕਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਉਸਮੇਂ ਪੂਰ੍ਵ ਭਾਵਕਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਸੋ ਵ੍ਯਯ ਹੈ, ਉਤ੍ਤਰ ਭਾਵਕਾ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵ [–ਬਾਦਕੇ ਭਾਵਕੀ ਅਰ੍ਥਾਤ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਭਾਵਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ] ਸੋ ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ ਔਰ ਪੂਰ੍ਵ–ਉਤ੍ਤਰ ਭਾਵੋਂਕੇ ਵ੍ਯਯ–ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਸ੍ਵਜਾਤਿਕਾ ਅਤ੍ਯਾਗ ਸੋ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਹੈ. ਵੇ ਉਤ੍ਪਾਦ–ਵ੍ਯਯ–ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ –– ਜੋ–ਕਿ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਆਦੇਸ਼ਸੇ ਅਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਕਥਨਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਅਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ], ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਦੇਸ਼ਸੇ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ] ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ, ਯੁਗਪਦ੍ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈੇਂ ਔਰ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਹੈਂ ਵੇ – ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈਂ.
ਵ੍ਯਤਿਰੇਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੇ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ. ਵੇ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੇਂ [ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ] – ਜੋ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਏਕ ਹੀ ਸਾਥ ਤਥਾ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈਂ, [ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ] ਕਥਂਚਿਤ ਭਿਨ੍ਨ ਔਰ ਕਥਂਚਿਤ ਅਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ ਤਥਾ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਹੈਂ ਵੇ – ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈਂ.
--------------------------------------------------------------------------
੧. ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਕ੍ਰਮਭਾਵੀ ਭਾਵੋਂਕਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਏਕ ਜਾਤਿਕੋ ਖਂਡਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ–ਤੋੜਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜਾਤਿ–ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਸਦੈਵ ਏਕਤ੍ਵ ਹੀ ਰਖਤਾ ਹੈ.
੨. ਅਨ੍ਵਯ ਔਰ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਕੇ ਲਿਯੇ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਠ ੧੪ ਪਰ ਟਿਪ੍ਪਣੀ ਦੇਖਿਯੇ.