ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
[
੩੧
ਦੁਗ੍ਧਦਧਿਨਵਨੀਤਧ੍ਰੁਤਾਦਿਵਿਯੁਤਗੋਰਸਵਤ੍ਪਰ੍ਯਾਯਵਿਯੁਤਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਨਾਸ੍ਤਿ. ਗੋਰਸਵਿਯੁਕ੍ਤਦੁਗ੍ਧਦਧਿ–
ਨਵਨੀਤਧ੍ਰੁਤਾਦਿਵਦ੍ਰ੍ਰਵ੍ਯਵਿਯੁਕ੍ਤਾਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਞ੍ਚਾਦੇਸ਼ਵਸ਼ਾਤ੍ਕਥਂਚਿਦ੍ਭੇਦੇ–
ਪ੍ਪੇਕਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਨਿਯਤਤ੍ਵਾਦਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਜਹਦ੍ਵ੍ਰੁਤ੍ਤੀਨਾਂ ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵੇਨਾਭੇਦ ਇਤਿ.. ੧੨..
ਦੇਵ੍ਵੇਣ ਵਿਣਾ ਣ ਗੁਣਾ ਗੁਣਹਿਂ ਦਵ੍ਵਂ ਵਿਣਾ ਣ ਸਂਭਵਦਿ.
ਅਵ੍ਵਦਿਰਿਤ੍ਤੋ ਭਾਵੋ ਦਵ੍ਵਗੁਣਾਣਂ ਹਵਦਿ ਤਮ੍ਹਾ.. ੧੩..
ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਵਿਨਾ ਨ ਗੁਣਾ ਗੁਣੈਰ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਵਿਨਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.
ਅਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤੋ ਭਾਵੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਾਨਾਂ ਭਵਤਿ ਤਸ੍ਮਾਤ੍.. ੧੩..
ਅਤ੍ਰਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਾਨਾਮਭੇਦੋ ਨਿਰ੍ਦਸ਼੍ਟਃ.
ਪੁਦ੍ਗਲਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭੂਤਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰਸਗਨ੍ਧਵਰ੍ਣਵਦ੍ਰ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਵਿਨਾ ਨ ਗੁਣਾਃ ਸਂਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰਸ–
-----------------------------------------------------------------------------
ਜਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਦੂਧ, ਦਹੀ, ਮਕ੍ਖਣ, ਘੀ ਇਤ੍ਯਾਦਿਸੇ ਰਹਿਤ ਗੋਰਸ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਸੇ
ਰਹਿਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; ਜਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਗੋਰਸਸੇ ਰਹਿਤ ਦੂਧ, ਦਹੀ, ਮਕ੍ਖਣ, ਘੀ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ
ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਰਹਿਤ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਇਸਲਿਯੇ ਯਦ੍ਯਪਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਆਦੇਸ਼ਵਸ਼ਾਤ੍ [–
ਕਥਨਕੇ ਵਸ਼] ਕਥਂਚਿਤ ਭੇਦ ਹੈ ਤਥਾਪਿ, ਵੇ ਏਕ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਮੇਂ ਨਿਯਤ [–ਦ੍ਰਢਰੂਪਸੇ ਸ੍ਥਿਤ] ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਨਹੀਂ ਛੋੜਤੇ ਇਸਲਿਏ ਵਸ੍ਤੁਰੂਪਸੇ ਉਨਕਾ ਅਭੇਦ ਹੈ.. ੧੨..
ਗਾਥਾ ੧੩
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਵਿਨਾ] ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਬਿਨਾ [ਗੁਣਃ ਨ] ਗੁਣ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, [ਗੁਣੈਃ ਵਿਨਾ] ਗੁਣੋਂ ਬਿਨਾ
[ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ] ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; [ਤਸ੍ਮਾਤ੍] ਇਸਲਿਯੇ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਾਨਾਮ੍] ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣੋਂਕਾ
[ਅਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤਃ ਭਾਵਃ] ਅਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤਭਾਵ [–ਅਭਿਨ੍ਨਪਣੁਂ] [ਭਵਤਿ] ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾਁ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣੋਂਕਾ ਅਭੇਦ ਦਰ੍ਸ਼ਾਯਾ ਹੈ .
ਜਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਪੁਦ੍ਗਲਸੇ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼–ਰਸ–ਗਂਧ–ਵਰ੍ਣ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਬਿਨਾ ਗੁਣ ਨਹੀਂ
ਹੋਤੇ; ਜਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼–ਰਸ–ਗਂਧ–ਵਰ੍ਣਸੇ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ਪੁਦ੍ਗਲ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਗੁਣੋਂਕੇ ਬਿਨਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ
--------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ=ਏਕ–ਦੂਸਰੇਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਸੇ ਨਿਰ੍ਵਾਹ ਕਰਨਾ; ਏਕ–ਦੂਸਰੇਕੇ ਆਧਾਰਸੇ ਸ੍ਥਿਤ ਰਹਨਾ; ਏਕ–ਦੂਸਰੇਕੇ ਬਨਾ
ਰਹਨਾ.
ਨਹਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਿਣ ਗੁਣ ਹੋਯ, ਗੁਣ ਵਿਣ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਣ ਨਹਿ ਹੋਯ ਛੇ;
ਤੇਥੀ ਗੁਣੋ ਨੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਕੇਰੀ ਅਭਿਨ੍ਨਤਾ ਨਿਰ੍ਦਿਸ਼੍ਟ ਛੇ. ੧੩.