੫੬
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਨੀਰੂਪਸ੍ਵਭਾਵਤ੍ਵਾਨ੍ਨ ਹਿ ਮੂਰ੍ਤਃ. ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਪੁਦ੍ਗਲ–ਪਰਿਣਾਮਾਨੁਰੂਪਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਾਮਾਤ੍ਮਭਿਃ, ਵ੍ਯਵਹਾਰੇਣ
ਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਾਮਾਨੁਰੂਪਪੁਦ੍ਗਲਪਰਿਣਾਮਾਤ੍ਮਭਿਃ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਸਂਯੁਕ੍ਤਤ੍ਵਾਤ੍ਕਰ੍ਮਸਂਯੁਕ੍ਤ ਇਤਿ.. ੨੭..
ਕਮ੍ਮਮਲਵਿਪ੍ਪਮੁਕ੍ਕੋ ਉਡ੍ਢਂ ਲੋਗਸ੍ਸ ਅਂਤਮਧਿਗਂਤਾ.
ਸੋ ਸਵ੍ਵਣਾਣਦਰਿਸੀ ਲਹਦਿ ਸੁਹਮਣਿਂਦਿਯਮਣਂਤਂ.. ੨੮..
ਕਰ੍ਮਮਲਵਿਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵਂ ਲੋਕਸ੍ਯਾਨ੍ਤਮਧਿਗਮ੍ਯ.
ਸ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ੀ ਲਭਤੇ ਸੁਖਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਨਂਤਮ੍.. ੨੮..
-----------------------------------------------------------------------------
ਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਸਾਥ ਸਂਯੁਕ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਕਰ੍ਮਸਂਯੁਕ੍ਤ’ ਹੈ, ਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ [ਅਸਦ੍ਭੂਤ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ] ਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਾਮਕੋ
ਅਨੁਰੂਪ ਪੁਦ੍ਗਲਪਰਿਣਾਮਾਤ੍ਮਕ ਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਸਾਥ ਸਂਯੁਕ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਕਰ੍ਮਸਂਯੁਕ੍ਤ’ ਹੈ.
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਪਹਲੀ ੨੬ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕਾ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਨਿਰੂਪਣ ਕਰਕੇ, ਅਬ ਇਸ
੨੭ਵੀਂ ਗਾਥਾਸੇ ਉਨਕਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਰੂਪਣ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਪ੍ਰਥਮ, ਜੀਵਕਾ [ਆਤ੍ਮਾਕਾ]
ਨਿਰੂਪਣ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਥਿਤ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜੀਵ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੀਵਤ੍ਵਵਾਲਾ], ਚੇਤਯਿਤਾ,
ਉਪਯੋਗਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲਾ, ਪ੍ਰਭੁ, ਕਰ੍ਤਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਕਹਾ ਹੈ. ਜੀਵਤ੍ਵ, ਚੇਤਯਿਤ੍ਰੁਤ੍ਵ, ਉਪਯੋਗ, ਪ੍ਰਭੁਤ੍ਵ, ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ,
ਇਤ੍ਯਾਦਿਕਾ ਵਿਵਰਣ ਅਗਲੀ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂ ਆਯੇਗਾ.. ੨੭..
ਗਾਥਾ ੨੮
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਕਰ੍ਮਮਲਵਿਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਃ] ਕਰ੍ਮਮਲਸੇ ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾ [ਊਰ੍ਧ੍ਵਂ] ਊਪਰ [ਲੋਕਸ੍ਯ ਅਨ੍ਤਮ੍]
ਲੋਕਕੇ ਅਨ੍ਤਕੋ [ਅਧਿਗਮ੍ਯ] ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ [ਸਃ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ੀ] ਵਹ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ–ਸਰ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ੀ [ਅਨਂਤਮ੍] ਅਨਨ੍ਤ
[ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍] ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ [ਸੁਖਮ੍] ਸੁਖਕਾ [ਲਭਤੇ] ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ.
--------------------------------------------------------------------------
ਸੌ ਕਰ੍ਮਮਲ਼ਥੀ ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾ ਪਾਮੀਨੇ ਲੋਕਾਗ੍ਰਨੇ,
ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਦਰ੍ਸ਼ੀ ਤੇ ਅਨਂਤ ਅਨਿਂਦ੍ਰਿ ਸੁਖਨੇ ਅਨੁਭਵੇ. ੨੮.