ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
[
੫੭
ਅਤ੍ਰ ਮੁਕ੍ਤਾਵਸ੍ਥਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਨਿਰੁਪਾਧਿਸ੍ਵਰੂਪਮੁਕ੍ਤਮ੍.
ਆਤ੍ਮਾ ਹਿ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵਾਤ੍ਕਰ੍ਮਰਜਸਾ ਸਾਕਲ੍ਯੇਨ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਨੇਵ ਕ੍ਸ਼ਣੇ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਤਸ੍ਮਿ–
ਨ੍ਨੇਵੋਰ੍ਧ੍ਵਗਮਨਸ੍ਵਭਾਵਤ੍ਵਾਲ੍ਲੋਕਾਂਤਮਧਿਗਮ੍ਯ ਪਰਤੋ ਗਤਿਹੇਤੋਰਭਾਵਾਦਵਸ੍ਥਿਤਃ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਾਭ੍ਯਾਂ
ਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤਤ੍ਵਾਦਮੁਕ੍ਤੋਨਂਤਮਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸੁਖਮਨੁਭਵਤਿ. ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਚਾਸ੍ਯ ਭਾਵਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਜੀਵਤ੍ਵਂ,
ਚਿਦ੍ਰੂਪਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਚੇਤਯਿਤ੍ਰੁਤ੍ਵਂ, ਚਿਤ੍ਪਰਿਣਾਮਲਕ੍ਸ਼ਣ ਉਪਯੋਗਃ, ਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤਿਤਸਮਸ੍ਤਾਧਿਕਾਰਸ਼ਕ੍ਤਿਮਾਤ੍ਰਂ ਪ੍ਰਭੁਤ੍ਵਂ,
ਸਮਸ੍ਤਵਸ੍ਤ੍ਵਸਾਧਾਰਣਸ੍ਵਰੂਪਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤਨਮਾਤ੍ਰਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਂ, ਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤਸ੍ਵਾਤਨ੍ਕ੍ਰ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਸੁਖੋਪਲਮ੍ਭ–ਰੂਪਂ
ਭੋਕ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਂ, ਅਤੀਤਾਨਂਤਰਸ਼ਰੀਰਪਰਿਮਾਣਾਵਗਾਹਪਰਿਣਾਮਰੂਪਂ ਦੇਹਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵਂ, ਉਪਾਧਿਸਂਬਂਧਵਿਵਿਕ੍ਤ–
ਮਾਤ੍ਯਨ੍ਤਿਕਮਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਮ੍. ਕਰ੍ਮਸਂਯੁਕ੍ਤਤ੍ਵਂ ਤੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਭਾਵਕਰ੍ਮਵਿਪ੍ਰਮੋਕ੍ਸ਼ਾਨ੍ਨ ਭਵਤ੍ਯੇਵ. ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਾਣਿ ਹਿ ਪੁਦ੍ਗਲਸ੍ਕਂਧਾ
ਭਾਵਕਰ੍ਮਾਣਿ ਤੁ
-----------------------------------------------------------------------------
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾਁ ਮੁਕ੍ਤਾਵਸ੍ਥਾਵਾਲੇ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਨਿਰੁਪਾਧਿ ਸ੍ਵਰੂਪ ਕਹਾ ਹੈ.
ਆਤ੍ਮਾ [ਕਰ੍ਮਰਜਕੇ] ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਕਰ੍ਮਰਜਸੇ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣਰੂਪਸੇ ਜਿਸ ਕ੍ਸ਼ਣ ਛੂਟਤਾ ਹੈ [–ਮੁਕ੍ਤ
ਹੋਤਾ ਹੈ], ਉਸੀ ਕ੍ਸ਼ਣ [ਅਪਨੇ] ਊਰ੍ਧ੍ਵਗਮਨਸ੍ਵਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਲੋਕਕੇ ਅਨ੍ਤਕੋ ਪਾਕਰ ਆਗੇ ਗਤਿਹੇਤੁਕਾ
ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ [ਵਹਾਁ] ਸ੍ਥਿਰ ਰਹਤਾ ਹੁਆ, ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਕੇਵਲਦਰ੍ਸ਼ਨ [ਨਿਜ] ਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤ ਹੋਨੇਕੇ
ਕਾਰਣ ਉਨਸੇ ਨ ਛੂਟਤਾ ਹੁਆ ਅਨਨ੍ਤ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਸੁਖਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਉਸ ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾਕੋ,
ਭਾਵਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ [–ਸ੍ਵਰੂਪ] ਹੈ ਐਸਾ ‘ਜੀਵਤ੍ਵ’ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਚਿਦ੍ਰੂਪ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ [–
ਸ੍ਵਰੂਪ] ਹੈ ਐਸਾ ‘ਚੇਤਯਿਤ੍ਰੁਤ੍ਵ’ ਹੋਤਾ ਹੈ ; ਚਿਤ੍ਪਰਿਣਾਮ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ [–ਸ੍ਵਰੂਪ] ਹੈ ਐਸਾ ‘ਉਪਯੋਗ’
ਹੋਤਾ ਹੈ; ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯੇ ਹੁਏ ਸਮਸ੍ਤ [ਆਤ੍ਮਿਕ] ਅਧਿਕਾਰੋਂਕੀ ੧ਸ਼ਕ੍ਤਿਮਾਤ੍ਰਰੂਪ ‘ਪ੍ਰਭੁਤ੍ਵ’ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਸਮਸ੍ਤ
ਵਸ੍ਤੁਓਂਸੇ ਅਸਾਧਾਰਣ ਐਸੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕੀ ਨਿਸ਼੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਤ੍ਰਰੂਪ [–ਨਿਜ ਸ੍ਵਰੂਪਕੋ ਰਚਨੇਰੂਪ] ‘ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ’ ਹੋਤਾ ਹੈ;
ਸ੍ਵਰੂਪਭੂਤ ਸ੍ਵਾਤਂਕ੍ਰ੍ਯ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ [–ਸ੍ਵਰੂਪ] ਹੈ ਐਸੇ ਸੁਖਕੀ ਉਪਲਬ੍ਧਿਰੂਪ ‘ਭੋਕ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ’ ਹੋਤਾ ਹੈ;
ਅਤੀਤ ਅਨਨ੍ਤਰ [–ਅਨ੍ਤਿਮ] ਸ਼ਰੀਰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਅਵਗਾਹਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ‘੨ਦੇਹਪ੍ਰਮਾਣਪਨਾ’ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਔਰ
ਉਪਾਧਿਕੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸੇ ੩ਵਿਵਿਕ੍ਤ ਐਸਾ ਆਤ੍ਯਂਤਿਕ [ਸਰ੍ਵਥਾ] ‘ਅਮੂਰ੍ਤਪਨਾ’ ਹੋਤਾ ਹੈ. [ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾਕੋ]
--------------------------------------------------------------------------
੧. ਸ਼ਕ੍ਤਿ = ਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯ; ਈਸ਼ਤ੍ਵ. [ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾ ਸਮਸ੍ਤ ਆਤ੍ਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰੋਂਕੋ ਭੋਗਨੇਮੇਂ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਨਕਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨੇਮੇਂ
ਸ੍ਵਯਂ ਸਮਰ੍ਥ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਪ੍ਰਭੁ ਹੈ.]
੨. ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਅਵਗਾਹਨਾ ਚਰਮਸ਼ਰੀਰਪ੍ਰਮਾਣ ਹੋਤੀ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸ ਅਨ੍ਤਿਮ ਸ਼ਰੀਰਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਲੇਕਰ ਉਨਕੋ
‘ਦੇਹਪ੍ਰਮਾਣਪਨਾ’ ਕਹਾ ਜਾ ਸਕਤਾ ਹੈ.
੩. ਵਿਵਿਕ੍ਤ = ਭਿਨ੍ਨ; ਰਹਿਤ.