கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
[
௭௫
ஆத்மநஶ்சைதந்யாநுவிதாயீ பரிணாம உபயோகஃ. ஸோபி த்விவிதஃ–ஜ்ஞாநோபயோகோ தர்ஶநோ–பயோகஶ்ச. தத்ர
விஶேஷக்ராஹி ஜ்ஞாநஂ, ஸாமாந்யக்ராஹி தர்ஶநம். உபயோகஶ்ச ஸர்வதா ஜீவாதப்ருதக்பூத ஏவ,
ஏகாஸ்தித்வநிர்வ்ருத்தத்வாதிதி.. ௪௦..
ஆபிணிஸுதோதிமணகேவலாணி ணாணாணி பஂசபேயாணி.
குமதிஸுதவிபஂகாணி ய திண்ணி வி ணாணேஹிஂ ஸஂஜுத்தே.. ௪௧..
ஆபிநிபோதிகஶ்ருதாவதிமநஃபர்யயகேவலாநி ஜ்ஞாநாநி பஞ்சபேதாநி.
குமதிஶ்ருதவிபங்காநி ச த்ரீண்யபி ஜ்ஞாநைஃ ஸஂயுக்தாநி.. ௪௧..
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௪௦
அந்வயார்தஃ– [ஜ்ஞாநேந ச தர்ஶநேந ஸஂயுக்தஃ] ஜ்ஞாந ஔர தர்ஶநஸே ஸஂயுக்த ஐஸா [கலு த்விவிதஃ]
வாஸ்தவமேஂ தோ ப்ரகாரகா [உபயோகஃ] உபயோக [ஜீவஸ்ய] ஜீவகோ [ஸர்வகாலம்] ஸர்வ கால [அநந்யபூதஂ]
அநந்யரூபஸே [விஜாநீஹி] ஜாநோ.
டீகாஃ– ஆத்மகா சைதந்ய–அநுவிதாயீ [அர்தாத் சைதந்யகா அநுஸரண கரநேவாலா] பரிணாம ஸோ
உபயோக ஹை. வஹ பீ தோே ப்ரகாரகா ஹை–ஜ்ஞாநோபயோக ஔர தர்ஶநோபயோக. வஹா, விஶேஷகோ க்ரஹண கரநேவாலா
ஜ்ஞாந ஹை ஔர ஸாமாந்யகோ க்ரஹண கரநேவாலா தர்ஶந ஹை [அர்தாத் விஶேஷ ஜிஸமேஂ ப்ரதிபாஸித ஹோ வஹ ஜ்ஞாந
ஹை ஔர ஸாமாந்ய ஜிஸமேஂ ப்ரதிபாஸித ஹோ வஹ தர்ஶந ஹை]. ஔர உபயோக ஸர்வதா ஜீவஸே அப்ருதக்பூத ஹீ
ஹை, க்யோஂகி ஏக அஸ்தித்வஸே ரசித ஹை.. ௪௦..
காதா ௪௧
அந்வயார்தஃ– [ஆபிநிபோதிகஶ்ருதாவதிமநஃபர்யயகேவலாநி] ஆபிநிபோதிக [–மதி], ஶ்ருத, அவதி,
மநஃபர்யய ஔர கேவல–[ஜ்ஞாநாநி பஞ்சபேதாநி] இஸ ப்ரகார ஜ்ஞாநகே பாச பேத ஹைஂ; [குமதிஶ்ருதவிபங்காநி ச]
ஔர குமதி, குஶ்ருத ஔர விபஂக–[த்ரீணி அபி] யஹ தீந [அஜ்ஞாந] பீ [ஜ்ஞாநைஃ] [பாச] ஜ்ஞாநகே ஸாத
[ஸஂயுக்தாநி] ஸஂயுக்த கியே கயே ஹைஂ. [இஸ ப்ரகார ஜ்ஞாநோபயோககே ஆட பேத ஹைஂ.]
--------------------------------------------------------------------------
அப்ருதக்பூத = அபிந்ந. [உபயோக ஸதைவ ஜீவஸே அபிந்ந ஹீ ஹை, க்யோஂகி வே ஏக அஸ்தித்வஸே நிஷ்பந்ந ஹை.
மதி, ஶ்ருத, அவதி, மநஃ, கேவல–பாஂச பேதோ ஜ்ஞாநநா;
குமதி, குஶ்ருத, விபஂக–த்ரண பண ஜ்ஞாந ஸாதே ஜோவாஂ. ௪௧.