அநேக ஆத்மார்தியோஂகோ ஆத்மஜீவந ப்ரதாந கர ரஹே ஹைஂ. உநகே ஸமயஸார, ப்ரவசநஸார, நியமஸார ஔர
பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ நாமக உத்தமோத்தம பரமாகமோஂமேஂ ஹஜாரோஂ ஶாஸ்த்ரோஂகா ஸார ஆஜாதா ஹை. பகவாந
குந்தகுந்தாசார்யகே பஶ்சாத் லிகே கயே அநேக க்ரஂதோஂகே பீஜ இந பரமாகமோஂமேஂ வித்யமாந ஹைஂ ஐஸா ஸூக்ஷ்ம த்ரஷ்டிஸே
அப்யாஸ கரநே பர ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை. ஶ்ரீ ஸமயஸார இஸ பரதக்ஷேத்ரகா ஸர்வோத்க்ருஷ்ட பரமாகம ஹை. உஸமேஂ நவ
தத்த்வோஂகா ஶுத்தநயகீ த்ரஷ்டிஸே நிரூபண கரகே ஜீவகா ஶுத்த ஸ்வரூப ஸர்வ ப்ரகாரஸே–ஆகம, யுக்தி, அநுபவ
ஔர பரம்பராஸே–அதி விஸ்தாரபூர்வக ஸமஜாயா ஹை. ஶ்ரீ ப்ரவசநஸாரமேஂ உஸகே நாமாநுஸார ஜிநப்ரவசநகா
ஸார ஸஂக்ருஹித கியா ஹை ததா உஸே ஜ்ஞாநதத்த்வ, ஜ்ஞேயதத்த்வ ஔர சரணாநுயோககே தீந அதிகாரோஂமேஂ விபாஜித
கர தியா ஹை. ஶ்ரீ நியமஸாரமேஂ மோக்ஷமார்ககா ஸ்பஷ்ட ஸத்யார்த நிரூபண ஹை. ஜிஸ ப்ரகார ஸமயஸாரமேஂ
ஶுத்தநயஸே நவ தத்த்வோஂஂகா நிரூபண கியா ஹை உஸீ ப்ரகார நியமஸாரமேஂ முக்யதஃ ஶுத்தநயஸே ஜீவ, அஜீவ,
ஶுத்தபாவ, ப்ரதிக்ரமண, ப்ரத்யாக்யாந, ஆலோசநா, ப்ராயஶ்சித, ஸமாதி, பக்தி, ஆவஶ்யக, ஶுத்தோபயோக
ஆதிகா வர்ணந ஹை. ஶ்ரீ பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹமேஂ கால ஸஹித பாச அஸ்திகாயோஂகா
வஸ்துதத்த்வகா ஸார இஸ ப்ரகார ஹைஃ–
நித்ய ஹை. ப்ரத்யேக வஸ்து ப்ரதிக்ஷண அபநேமேஂ அபநா கார்ய கரதீ ஹோநே பர பீ அர்தாத் நவீந தஶாஐஂ–
அவஸ்தாயேஂ–பர்யாயேஂ தாரண கரதீ ஹைஂ ததாபி வே பர்யாயேஂ ஐஸீ மர்யாதாமேஂ ரஹகர ஹோதீ ஹைஂ கி வஸ்து அபநீ
ஜாதிகோ நஹீஂ சோதீ அர்தாத் உஸகீ ஶக்தியோஂமேஂஸே ஏக பீ கம–அதிக நஹீஂ ஹோதீ. வஸ்துஓஂகீ [–
த்ரவ்யோஂகீ] பிந்நபிந்ந ஶக்தியோஂகீ அபேக்ஷாஸே உநகீ [–த்ரவ்யோஂகீ] சஹ ஜாதியா ஹைஃ ஜீவத்ரவ்ய, புத்கலத்ரவ்ய,
தர்மத்ரவ்ய, அதர்மத்ரவ்ய, ஆகாஶத்ரவ்ய ஔர காலத்ரவ்ய. ஜிஸமேஂ ஸதா ஜ்ஞாந, தர்ஶந, சாரித்ர, ஸுக ஆதி
அநஂத குண [–ஶக்தியா] ஹோ வஹ ஜீவத்ரவ்ய ஹை; ஜிஸமேஂ ஸதா வர்ண, கஂத, ரஸ, ஸ்பர்ஶ ஆதி அநஂத குண ஹோ
வஹ புத்கலத்ரவ்ய ஹை; ஶேஷ சார த்ரவ்யோஂகே விஶிஷ்ட குண அநுக்ரமஸே கதிஹேதுத்வ, ஸ்திதிஹேதுத்வ, அவகாஹஹேதுத்வ
ததா வர்தநாஹேதுத்வ ஹைே. இந சஹ த்ரவ்யோஂமேஂஸே ப்ரதம பாச த்ரவ்ய ஸத் ஹோநேஸே ததா ஶக்தி அதவா வ்யக்தி–
அபேக்ஷாஸே விஶால க்ஷேத்ரவாலே ஹோநேஸே ‘அஸ்திகாய’ ஹை; காலத்ரவ்ய ‘அஸ்தி’ ஹை ‘காய’ நஹீஂ ஹை.
அந்ய த்ரவ்யோஂஸே பிலகுல ஸ்வதஂத்ர ஹைஂ; வே பரமார்ததஃ கபீ ஏக தூஸரேஸே மிலதே நஹீஂ ஹைஂ, பிந்ந ஹீ ரஹதே ஹைஂ.
தேவ, மநுஷ்ய, திர்யஂஞ்ச, நாரக, ஏகேந்த்ரிய, த்வீந்த்ரிய, ஆதி ஜீவோஂமேஂ ஜீவ–புத்கல மாநோ மில கயே
ஹோஂ ஐஸா லகதா ஹைஂ கிந்து வாஸ்தவமேஂ ஐஸா நஹீஂ ஹை. வே பிலகுல ப்ருதக ஹைஂ. ஸர்வ ஜீவ அநந்த
ஜ்ஞாநஸுககீ நிதி ஹை
ததாபி, பர த்வாரா உந்ஹேஂ குச ஸுகதுஃக நஹீஂ ஹோதா ததாபி, ஸஂஸாரீ அஜ்ஞாநீ ஜீவ அநாதி காலஸே
ஸ்வதஃ அஜ்ஞாநபர்யாயரூப பரிணமித ஹோகர அபநே ஜ்ஞாநாநஂதஸ்வபாவகோ, பரிபூர்ணதாகோ, ஸ்வாதஂக்ர்யகோ ஏவஂ