நிஶ்சயேந ஜீவஸ்ய ஸ்வபாவாநாஂ கர்த்ருத்வஂ புத்கலகர்மணாமகர்த்ருத்வஂ சாகமேநோபதர்ஶிதமத்ர இதி..௬௧..
ஜீவோ வி ய தாரிஸஓ கம்மஸஹாவேண பாவேண.. ௬௨..
ஜீவோபி ச தாத்ரஶகஃ கர்மஸ்வபாவேந பாவேந.. ௬௨..
அத்ர நிஶ்சயநயேநாபிந்நகாரகத்வாத்கர்மணோ ஜீவஸ்ய ச ஸ்வயஂ ஸ்வரூபகர்த்ருத்வமுக்தம்.
கர்ம கலு கர்மத்வப்ரவர்தமாநபுத்கலஸ்கஂதரூபேண கர்த்ருதாமநுபிப்ராணஂ, கர்மத்வகமநஶக்திரூபேண கரணதாமாத்மஸாத்குர்வத், ப்ராப்யகர்மத்வபரிணாமரூபேண கர்மதாஂ கலயத், பூர்வபாவவ்யபாயேபி த்ருவத்வா– லஂபநாதுபாத்தாபாதாநத்வம், உபஜாயமாநபரிணாமரூபகர்மணாஶ்ரீயமாணத்வாதுபோடஸஂப்ரதாநத்வம், ஆதீய– மாநபரிணாமாதாரத்வாத்க்ருஹீதாதிகரணத்வஂ, ஸ்வயமேவ ஷட்காரகீரூபேண வ்யவதிஷ்டமாநஂ ந காரகாஂதரம– பேக்ஷதே. -----------------------------------------------------------------------------
டீகாஃ– நிஶ்சயஸே ஜீவகோ அபநே பாவோஂகா கர்த்ருத்வ ஹை ஔர புத்கலகர்மோஂகா அகர்த்ருத்வ ஹை ஐஸா யஹா ஆகம த்வாரா தர்ஶாயா கயா ஹை.. ௬௧..
அந்வயார்தஃ– [கர்ம அபி] கர்ம பீ [ஸ்வேந ஸ்வபாவேந] அபநே ஸ்வபாவஸே [ஸ்வகஂ கரோதி] அபநேகோ கரதே ஹைஂ [ச] ஔர [தாத்ரஶகஃ ஜீவஃ அபி] வைஸா ஜீவ பீ [கர்மஸ்வபாவேந பாவேந] கர்மஸ்வபாவ பாவஸே [–ஔதயிகாதி பாவஸே] [ஸம்யக் ஆத்மாநம்] பராபர அபநேகோ கரதா ஹை.
டீகாஃ– நிஶ்சயநயஸே அபிந்ந காரக ஹோநேஸே கர்ம ஔர ஜீவ ஸ்வயஂ ஸ்வரூபகே [–அபநே–அபநே ரூபகே] கர்தா ஹை ஐஸா யஹா கஹா ஹை.
கர்ம வாஸ்தவமேஂ [௧] கர்மரூபஸே ப்ரவர்தமாந புத்கலஸ்கஂதரூபஸே கர்த்ருத்வகோ தாரண கரதா ஹுஆ, [௨] கர்மபநா ப்ராப்த கரநேகீ ஶக்திரூப கரணபநேகோ அஂகீக்ருத கரதா ஹுஆ, [௩] ப்ராப்ய ஐஸே கர்மத்வபரிணாமரூபஸே கர்மபநேகா அநுபவ கரதா ஹுஆ, [௪] பூர்வ பாவகா நாஶ ஹோ ஜாநே பர பீ த்ருவத்வகோ அவலம்பந கரநேஸே ஜிஸநே அபாதாநபநேகோ ப்ராப்த கியா ஹை ஐஸா, [௫] உத்பந்ந ஹோநே வாலே பரிணாமரூப கர்ம த்வாரா ஸமாஶ்ரித ஹோநேஸே [அர்தாத் உத்பந்ந ஹோநே வாலே பரிணாமரூப கார்ய அபநேகோ தியா ஜாநேஸே] --------------------------------------------------------------------------
ஆத்மாய கர்மஸ்வபாவரூப நிஜ பாவதீ நிஜநே கரே. ௬௨.
௧௦௪