கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
பஸமியராகத்தோஸோ ஹவதி ஹதபராபரோ ஜீவோ.. ௧௦௪..
ப்ரஶமிதராகத்வேஷோ பவதி ஹதபராபரோ ஜீவஃ.. ௧௦௪..
துஃகவிமோக்ஷகரணக்ரமாக்யாநமேதத்.
ஏதஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்யார்தபூதஂ ஶுத்தசைதந்யஸ்வபாவ மாத்மாநஂ கஶ்சிஜ்ஜீவஸ்தாவஜ்ஜாநீதே. ததஸ்தமே– வாநுகஂதுமுத்யமதே. ததோஸ்ய க்ஷீயதே த்ரஷ்டிமோஹஃ. ததஃ ஸ்வரூபபரிசயாதுந்மஜ்ஜதி ஜ்ஞாநஜ்யோதிஃ. ததோ ராகத்வேஷௌ ப்ரஶாம்யதஃ. ததஃ உத்தரஃ பூர்வஶ்ச பஂதோ விநஶ்யதி. ததஃ புநர்பஂதஹேதுத்வாபாவாத் ஸ்வரூபஸ்தோ நித்யஂ ப்ரதபதீதி.. ௧௦௪..
இதி ஸமயவ்யாக்யாயாமஂதர்நீதஷட்த்ரவ்யபஞ்சாஸ்திகாயவர்ணநஃ ப்ரதமஃ ஶ்ருதஸ்கஂதஃ ஸமாப்தஃ.. ௧.. -----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [ஜீவஃ] ஜீவ [ஏதத் அர்தஂ ஜ்ஞாத்வா] இஸ அர்தகோ ஜாநகர [–இஸ ஶாஸ்த்ரகே அர்தஂபூத ஶுத்தாத்மாகோ ஜாநகர], [ததநுகமநோத்யதஃ] உஸகே அநுஸரணகா உத்யம கரதா ஹுஆ [நிஹதமோஹஃ] ஹதமோஹ ஹோகர [–ஜிஸே தர்ஶநமோஹகா க்ஷய ஹுஆ ஹோ ஐஸா ஹோகர], [ப்ரஶமிதராகத்வேஷஃ] ராகத்வேஷகோ ப்ரஶமித [நிவ்ருத்த] கரகே, [ஹதபராபரஃ பவதி] உத்தர ஔர பூர்வ பந்தகா ஜிஸே நாஶ ஹுஆ ஹை ஐஸா ஹோதா ஹை .
டீகாஃ– இஸ, துஃகஸே விமுக்த ஹோநேகே க்ரமகா கதந ஹை.
ப்ரதம, கோஈ ஜீவ இஸ ஶாஸ்த்ரகே அர்தபூத ஶுத்தசைதந்யஸ்வபாவவாலே [நிஜ] ஆத்மாகோ ஜாநதா ஹை; அதஃ [பிர] உஸீகே அநுஸரணகா உத்யம கரதா ஹை; அதஃ உஸே த்ரஷ்டிமோஹகா க்ஷய ஹோதா ஹை; அதஃ ஸ்வரூபகே பரிசயகே காரண ஜ்ஞாநஜ்யோதி ப்ரகட ஹோதீ ஹை; அதஃ ராகத்வேஷ ப்ரஶமித ஹோதே ஹைஂ – நிவ்ருத்த ஹோதே ஹைஂ; அதஃ உத்தர ஔர பூர்வ [–பீசேகா ஔர பஹலேகா] பந்த விநஷ்ட ஹோதா ஹை; அதஃ புநஃ பந்த ஹோநேகே ஹேதுத்வகா அபாவ ஹோநேஸே ஸ்வரூபஸ்தரூபஸே ஸதைவ தபதா ஹை––ப்ரதாபவந்த வர்ததா ஹை [அர்தாத் வஹ ஜீவ ஸதைவ ஸ்வரூபஸ்தித ரஹகர பரமாநந்தஜ்ஞாநாதிரூப பரிணமித ஹை].. ௧௦௪.. --------------------------------------------------------------------------
ப்ரஶமாவீ ராகத்வேஷ, ஜீவ உத்தர–பூரவ விரஹித பநே. ௧௦௪.