கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
[
௧௫
ந சைததாங்கயம் புத்கலாதந்யேஷாமமூர்தர்ர்த்வாதவிபாஜ்யாநாஂ ஸாவயவத்வகல்பநமந்யாய்யம். த்ரஶ்யத
ஏவாவிபாஜ்யேபி விஹாய–ஸீதஂ கடாகாஶமிதமகடாகாஶமிதி விபாககல்பநம். யதி தத்ர விபாகோ ந
கல்பேத ததா யதேவ கடாகாஶஂ ததேவாகடாகாஶஂ ஸ்யாத். ந ச ததிஷ்டம். ததஃ காலாணுப்யோந்யத்ர ஸர்வேஷாஂ
காயத்வாக்யஂ ஸாவயவத்வமவஸேயம். த்ரைலோக்யரூபேண நிஷ்பந்நத்வமபி தேஷாமஸ்திகாயத்வஸாதநபரமுபந்யஸ்தம்.
ததா ச–த்ரயாணாமூர்த்வாதோமத்யலோகாநாமுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யவந்தஸ்தத்விஶேஷாத்மகா பாவா பவந்தஸ்தேஷாஂ மூல–
-----------------------------------------------------------------------------
அப, [உந்ஹேஂ] காயத்வ கிஸ ப்ரகார ஹை உஸகா உபதேஶ கியா ஜாதா ஹைஃ– ஜீவ, புத்கல, தர்ம,
அதர்ம, ஔர ஆகாஶ யஹ பதார்த ௧அவயவீ ஹைஂ. ப்ரதேஶ நாமகே உநகே ஜோ அவயவ ஹைஂ வே பீ பரஸ்பர
வ்யதிரேகவாலே ஹோநேஸே ௨பர்யாயேஂ கஹலாதீ ஹை. உநகே ஸாத உந [பாச] பதார்தோஂகோ அநந்யபநா ஹோநேஸே
காயத்வஸித்தி கடித ஹோதீ ஹை. பரமாணு [வ்யக்தி–அபேக்ஷாஸே] ௩நிரவயவ ஹோநேபர பீ உநகோ ஸாவயவபநேகீ
ஶக்திகா ஸத்பாவ ஹோநேஸே காயத்வஸித்தி ௪நிரபவாத ஹை. வஹா ஐஸீ ஆஶஂகா கரநா யோக்ய நஹீஂ ஹை கி
புத்கலகே அதிரிக்த அந்ய பதார்த அமூர்தபநேகே காரண ௫அவிபாஜ்ய ஹோநேஸே உநகே ஸாவயவபநேகீ கல்பநா
ந்யாய விருத்த [அநுசித] ஹை. ஆகாஶ அவிபாஜ்ய ஹோநேபர பீ உஸமேஂ ‘யஹ கடாகாஶ ஹை, யஹ அகடாகாஶ
[ படாகாஶ] ஹை’ ஐஸீ விபாககல்பநா த்ரஷ்டிகோசர ஹோதீ ஹீ ஹை. யதி வஹா [கதஂசித்] விபாககீ
கல்பநா ந கீ ஜாயே தோ ஜோ கடாகாஶ ஹைே வஹீ [ஸர்வதா] அகடாகாஶ ஹோ ஜாயேகா; ஔர வஹ தோ ஈஷ்ட
[மாந்ய] நஹீஂ ஹை. இஸலியே காலாணுஓஂகே அதிரிக்த அந்ய ஸர்வமேஂ காயத்வ நாமகா ஸாவயவபநா நிஶ்சித
கரநா சாஹியே.
--------------------------------------------------------------------------
௧. அவயவீ=அவயவவாலா; அஂஶவாலா; அஂஶீ; ஜிநகேே அவயவ [அர்தாத்] ஏகஸே அதிக ப்ரதேஶ] ஹோஂ ஐஸே.
௨. பர்யாயகா லக்ஷண பரஸ்பர வ்யதிரேக ஹை. வஹ லக்ஷண ப்ரதேஶோஂமேஂ பீ வ்யாப்த ஹை, க்யோஂகி ஏக ப்ரதேஶ தூஸரே ப்ரதேஶரூப ந
ஹோநேஸே ப்ரதேஶோஂமேஂ பரஸ்பர வ்யதிரேக ஹைே; இஸலியே ப்ரதேஶ பீ பர்யாய கஹலாதீ ஹை.
௩. நிரவயவ=அவயவ ரஹித; அஂஶ ரஹித ; நிரஂஶ; ஏகஸே அதிக ப்ரதேஶ ரஹித.
௪. நிரபவாத=அபவாத ரஹித. [பாச அஸ்திகாயோஂகோ காயபநா ஹோநேமேஂ ஏக பீ அபவாத நஹீஂ ஹை, க்யோஂகி [உபசாரஸே]
பரமாணுகோ பீ ஶக்தி–அபேக்ஷாஸே அவயவ–ப்ரதேஶ ஹைஂ.]
௫. அவிபாஜ்ய=ஜிநகே விபாக ந கியே ஜா ஸகேஂ ஐஸே.