த்விவிதா ஹி ஸத்தா– மஹாஸத்தா–வாந்தரஸத்தா ச. தத்ர ஸவபதார்தஸார்தவ்யாபிநீ ஸாத்ரஶ்யாஸ்தித்வஸூசிகா மஹாஸத்தா ப்ரோக்தைவ. அந்யா து ப்ரதிநியதவஸ்துவர்திநீ ஸ்வரூபாஸ்தித்வஸூசிகாவாந்தரஸத்தா. தத்ர மஹாஸத்தாவாந்தரஸத்தாரூபேணா–ஸத்தாவாந்தரஸத்தா ச மஹாஸத்தாரூபேணாஸத்தேத்யஸத்தா ஸத்தாயாஃ. யேந ஸ்வரூபேணோத்த்பாதஸ்தத்ததோ–த்பாதைகலக்ஷணமேவ, யேந ஸ்வரூபேணோச்சேதஸ்தத்ததோச்சேுதைகலக்ஷணமேவ, யேந ஸ்வரூபேண த்ரோவ்யஂ தத்ததா த்ரௌவ்யைகலக்ஷணமேவ, தத உத்பத்யமாநோச்சித்யமாநாவதிஷ்டமாநாநாஂ வஸ்துநஃ ஸ்வரூபாணாஂ ப்ரத்யேகஂ த்ரைலக்ஷண்யாபாவாதத்ரிலக்ஷணத்வஂஃ த்ரிலக்ஷணாயாஃ. ஏகஸ்ய வஸ்துநஃ ஸ்வரூபஸத்தா நாந்யஸ்ய வஸ்துநஃ ஸ்வரூபஸத்தா பவதீத்யநேகத்வமேகஸ்யாஃ. ப்ரதிநியதபதார்தஸ்திதாபிரேவ ஸத்தாபிஃ பதார்தாநாஂ ப்ரதிநியமோ -----------------------------------------------------------------------------
[உபர்யுக்த ஸப்ரதிபக்ஷபநா ஸ்பஷ்ட ஸமஜாயா ஜாதா ஹைஃ–] ஸத்தா த்விவித ஹைஃ மஹாஸத்தா ஔர அவாந்தரஸத்தா . உநமேஂ ஸர்வ பதார்தஸமூஹமேஂ வ்யாப்த ஹோநேவாலீ, ஸாத்ரஶ்ய அஸ்தித்வகோ ஸூசித கரநேவாலீ மஹாஸத்தா [ஸாமாந்யஸத்தா] தோ கஹீ ஜா சுகீ ஹை. தூஸரீ, ப்ரதிநிஶ்சித [–ஏக–ஏக நிஶ்சித] வஸ்துமேஂ ரஹேநேவாலீ, ஸ்வரூப–அஸ்தித்வகோ ஸூசித கரநேவாலீ அவாந்தரஸத்தா [விஶேஷஸத்தா] ஹை. [௧] வஹா மஹாஸத்தா அவாந்தரஸத்தாரூபஸே அஸத்தா ஹைே ஔர அவாந்தரஸத்தா மஹாஸத்தாரூபஸே அஸத்தா ஹை இஸலியே ஸத்தாகோ அஸத்தா ஹை [அர்தாத் ஜோ ஸாமாந்யவிஶேஷாத்மக ஸத்தா மஹாஸத்தாரூப ஹோநேஸே ‘ஸத்தா’ ஹை வஹீ அவாந்தரஸத்தாரூப பீ ஹோநேஸே ‘அஸத்தா’ பீ ஹை]. [௨] ஜிஸ ஸ்வரூபஸே உத்பாத ஹை உஸகா [–உஸ ஸ்வரூபகா] உஸப்ரகாரஸே உத்பாத ஏக ஹீ லக்ஷண ஹை, ஜிஸ ஸ்வரூபஸே வ்யய ஹைே உஸகா [–உஸ ஸ்வரூபகா] உஸப்ரகாரஸே வ்யய ஏக ஹீ லக்ஷண ஹை ஔர ஜிஸ ஸ்வரூபஸே த்ரௌவ்ய ஹை உஸகா [–உஸ ஸ்வரூபகா] உஸப்ரகாரஸே த்ரௌவ்ய ஏக ஹீ லக்ஷண ஹை இஸலியே வஸ்துகே உத்பந்ந ஹோேநேவாலே, நஷ்ட ஹோேநேவாலே ஔர த்ருவ ரஹநேதவாலே ஸ்வரூபோஂமேஂஸே ப்ரத்யேககோ த்ரிலக்ஷணகா அபாவ ஹோநேஸே த்ரிலக்ஷணா [ஸத்தா] கோ அத்ரிலக்ஷணபநா ஹை. [அர்தாத் ஜோ ஸாமாந்யவிஶேஷாத்மக ஸத்தா மஹாஸத்தாரூப ஹோநேஸே ‘த்ரிலக்ஷணா’ ஹை வஹீ யஹா கஹீ ஹுஈ அவாந்தரஸத்தாரூப பீ ஹோநேஸே ‘அத்ரிலக்ஷணா’ பீ ஹை]. [௩] ஏக வஸ்துகீ ஸ்வரூபஸத்தா அந்ய வஸ்துகீ ஸ்வரூபஸத்தா நஹீஂ ஹை இஸலியே ஏக [ஸத்தா] கோ அநேகபநா ஹை. [அர்தாத் ஜோ ஸாமாந்யவிஶேஷாத்மக ஸத்தா மஹாஸத்தாரூப ஹோநேஸே ‘ஏக’ ஹை வஹீ யஹா கஹீ ஹுஈ அவாந்தரஸத்தாரூப பீ ஹோநேஸே ‘அநேக’ பீ ஹை]. [௪] ப்ரதிநிஶ்சித [வ்யக்திகத நிஶ்சித] பதார்தமேஂ ஸ்தித ஸத்தாஓஂ த்வாரா ஹீ பதார்தோஂகா ப்ரதிநிஶ்சிதபநா [–பிந்ந–பிந்ந நிஶ்சித வ்யக்தித்வ] ஹோதா ஹை இஸலியே ஸர்வபதார்தஸ்தித [ஸத்தா] கோ ஏகபதார்தஸ்திதபநா ஹை. [அர்தாத் ஜோ ஸாமாந்யவிஶேஷாத்மக ஸத்தா மஹாஸத்தாரூப ஹோநேஸே
௨௨