] పంచాస్తికాయసంగ్రహ
[భగవానశ్రీకున్దకున్ద
చేత్, సర్వే హి గతిస్థితిమంతః పదార్థాః స్వపరిణామైరేవ నిశ్చయేన గతిస్థితీ కుర్వంతీతి.. ౮౯..
–ఇతి ధర్మాధర్మద్రవ్యాస్తికాయవ్యాఖ్యానం సమాప్తమ్.
అథ ఆకాశద్రవ్యాస్తికాయవ్యాఖ్యానమ్.
సవ్వేసిం జీవాణం సేసాసం తహ య పుగ్గలాణం చ.
జం దేది వివరమఖిలం తం లోగే హవది ఆగాసం.. ౯౦..
సర్వేషాం జీవానాం శేషాణాం తథైవ పుద్గలానాం చ.
యద్రదాతి వివరమఖిలం తల్లోకే భవత్యాకాశమ్.. ౯౦..
యద్రదాతి వివరమఖిలం తల్లోకే భవత్యాకాశమ్.. ౯౦..
-----------------------------------------------------------------------------
ప్రశ్నః– ఐసా హో తో గతిస్థితిమాన పదార్థోంకో గతిస్థితి కిస ప్రకార హోతీ హై?
ఉత్తరః– వాస్తవమేం సమస్త గతిస్థితిమాన పదార్థ అపనే పరిణామోంసే హీ నిశ్చయసే గతిస్థితి కరతే హైం.. ౮౯..
ఇస ప్రకార ధర్మద్రవ్యాస్తికాయ ఔర అధర్మద్రవ్యాస్తికాయకా వ్యాఖ్యాన సమాప్త హుఆ.
అబ ఆకాశద్రవ్యాస్తికాయకా వ్యాఖ్యాన హై.
గాథా ౯౦
అన్వయార్థః– [లోకే] లోకమేం [జీవానామ్] జీవోంకో [చ] ఔర [పుద్గలానామ్] పుద్గలోంకో [తథా ఏవ] వైసే హీ [సర్వేషామ్ శేషాణామ్] శేష సమస్త ద్రవ్యోంకో [యద్] జో [అఖిలం వివరం] సమ్పూర్ణ అవకాశ [దదాతి] దేతా హై, [తద్] వహ [ఆకాశమ్ భవతి] ఆకాశ హై. --------------------------------------------------------------------------
జే లోకమాం జీవ–పుద్గలోనే, శేష ద్రవ్య సమస్తనే
అవకాశ దే ఛే పూర్ణ, తే ఆకాశనామక ద్రవ్య ఛే. ౯౦.
అవకాశ దే ఛే పూర్ణ, తే ఆకాశనామక ద్రవ్య ఛే. ౯౦.
౧౪౨