కహానజైనశాస్త్రమాలా] షడ్ద్రవ్య–పంచాస్తికాయవర్ణన
యది ఖల్వాకాశమవగాహినామవగాహహేతురివ గతిస్థితిమతాం గతిస్థితిహేతురపి స్యాత్, తదా సర్వోత్కృష్టస్వాభావికోర్ధ్వగతిపరిణతా భగవంతః సిద్ధా బహిరఙ్గాంతరఙ్గసాధనసామగ్రయాం సత్యామపి కృతస్తత్రాకాశే తిష్ఠంతి ఇతి.. ౯౨..
తమ్హా గమణట్ఠాణం ఆయాసే జాణ ణత్థి త్తి.. ౯౩..
తస్మాద్గమనస్థానమాకాశే జానీహి నాస్తీతి.. ౯౩..
-----------------------------------------------------------------------------
యది ఆకాశ, జిస ప్రకార అవగాహవాలోంకో అవగాహహేతు హై ఉసీ ప్రకార, గతిస్థితివాలోంకో గతి–స్థితిహేతు భీ హో, తో సర్వోత్కృష్ట స్వాభావిక ఊర్ధ్వగతిసే పరిణత సిద్ధభగవన్త, బహిరంగ–అంతరంగ సాధనరూప సామగ్రీ హోనే పర భీ క్యోం [–కిస కారణ] ఉసమేం–ఆకాశమేం–స్థిర హోం? ౯౨..
అన్వయార్థః– [యస్మాత్] జిససే [జినవరైః] జినవరోంంంనే [సిద్ధానామ్] సిద్ధోంకీ [ఉపరిస్థానం] లోకకే ఉపర స్థితి [ప్రజ్ఞప్తమ్] కహీ హై, [తస్మాత్] ఇసలియే [గమనస్థానమ్ ఆకాశే న అస్తి] గతి–స్థితి ఆకాశమేం నహీం హోతీ [అర్థాత్ గతిస్థితిహేతుత్వ ఆకాశమేం నహీం హై] [ఇతి జానీహి] ఐసా జానో.
టీకాః– [గతిపక్ష సమ్బన్ధీ కథన కరనేకే పశ్చాత్] యహ, స్థితిపక్ష సమ్బన్ధీ కథన హై.
జిససే సిద్ధభగవన్త గమన కరకే లోకకే ఉపర స్థిర హోతే హైం [అర్థాత్ లోకకే ఉపర గతిపూర్వక స్థితి కరతే హైం], ఉససే గతిస్థితిహేతుత్వ ఆకాశమేం నహీం హై ఐసా నిశ్చయ కరనా; లోక ఔర అలోకకా విభాగ కరనేవాలే ధర్మ తథా అధర్మకో హీ గతి తథా స్థితికే హేతు మాననా.. ౯౩.. -------------------------------------------------------------------------- అవగాహ=లీన హోనా; మజ్జిత హోనా; అవకాశ పానా.
తే కారణే జాణో–గతిస్థితి ఆభమాం హోతీ నథీ. ౯౩.