కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన
[
౨౫౭
మనాగప్యసంభావయన్తః ప్రభూతపుణ్యభారమన్థరితచిత్తవృత్తయః, సురలోకాదిక్ల్రుేశప్రాప్తిపరమ్పరయా సుచిరం
సంసారసాగరే భ్రమన్తీతి. ఉక్తఞ్చ–‘‘చరణకరణప్పహాణా ససమయపరమత్థముక్కవావారా. చరణకరణస్స సారం
ణిచ్ఛయసుద్ధం ణ జాణంతి’’..
యేత్ర కేవలనిశ్చయావలమ్బినః సకలక్రియాకర్మకాణ్డాడమ్బరవిరక్తబుద్ధయోర్ధమీలిత–
-----------------------------------------------------------------------------
బహుత పుణ్యకే భారసే మంథర హుఈ చిత్తవృత్తివాలే వర్తతే హుఏ, దేవలోకాదికే క్లేశకీ ప్రాప్తికీ పరమ్పరా ద్వారా
దీర్ఘ కాలతక సంసారసాగరమేం భ్రమణ కరతే హైం. కహా భీ హై కి – చరణకరణప్పహాణా
ససమయపరమత్థముక్కావావారా. చరణకరణస్స సారం ణిచ్ఛయసుద్ధం ణ జాణంతి.. [అర్థాత్ జో
చరణపరిణామప్రధాన హై ఔర స్వసమయరూప పరమార్థమేం వ్యాపారరహిత హైం, వే చరణపరిణామకా సార జో
నిశ్చయశుద్ధ [ఆత్మా] ఉసే నహీం జానతే.]
౧
౨
౩
[అబ కేవలనిశ్చయావలమ్బీ [అజ్ఞానీ] జీవోంకా ప్రవర్తన ఔర ఉసకా ఫల కహా జాతా హైః–]
అబ, జో కేవలనిశ్చయావలమ్బీ హైం, సకల క్రియాకర్మకాణ్డకే ఆడమ్బరమేం విరక్త బుద్ధివాలే వర్తతే
-------------------------------------------------------------------------
౧. మంథర = మంద; జడ; సుస్త.
౨. ఇస గాథాకీ సంస్కృత ఛాయా ఇస ప్రకార హైః చరణకరణప్రధానాః స్వసమయపరమార్థముక్తవ్యాపారాః. చరణకరణస్య సారం
నిశ్చయశుద్ధం న జానన్తి..
౩. శ్రీ జయసేనాచార్యదేవకృత తాత్పర్యవృత్తి–టీకామేం వ్యవహార–ఏకాన్తకా నిమ్నానుసార స్పష్టీకరణ కియా గయా హైః–
జో కోఈ జీవ విశుద్ధజ్ఞానదర్శనస్వభావవాలే శుద్ధాత్మతత్త్వకే సమ్యక్శ్రద్ధాన–జ్ఞాన–అనుష్ఠానరూప నిశ్చయమోక్షమార్గసే
నిరపేక్ష కేవలశుభానుష్ఠానరూప వ్యవహారనయకో హీ మోక్షమార్గ మానతే హైం, వే ఉసకే ద్వారా దేవలోకాదికే క్లేశకీ
పరమ్పరా ప్రాప్త కరతే హుఏ సంసారమేం పరిభ్రమణ కరతే హైంః కిన్తు యది శుద్ధాత్మానుభూతిలక్షణ నిశ్చయమోక్షమార్గకో మానే
ఔర నిశ్చయమోక్షమార్గకా అనుష్ఠాన కరనేకీ శక్తికే అభావకే కారణ నిశ్చయసాధక శుభానుష్ఠాన కరేం, తో వే సరాగ
సమ్యగ్ద్రష్టి హైం ఔర పరమ్పరాసే మోక్ష ప్రాప్త కరతే హైం. –ఇస ప్రకార వ్యవహార–ఏకాన్తకే నిరాకరణకీ ముఖ్యతాసే దో
వాక్య కహే గయే.
[యహాఁ జో ‘సరాగ సమ్యగ్ద్రష్టి’ జీవ కహే ఉన జీవోంకో సమ్యగ్దర్శన తో యథార్థ హీ ప్రగట హుఆ హై
పరన్తు చారిత్ర–అపేక్షాసే ఉన్హేం ముఖ్యతః రాగ విద్యమాన హోనేసే ‘సరాగ సమ్యగ్ద్రష్టి’ కహా హై ఐసా సమఝనా.
ఔర ఉన్హేం జో శుభ అనుష్ఠాన హై వహ మాత్ర ఉపచారసే హీ ‘నిశ్చయసాధక [నిశ్చయకే సాధనభూత]’ కహా గయా
హై ఐసా సమఝనా.