కహానజైనశాస్త్రమాలా] షడ్ద్రవ్య–పంచాస్తికాయవర్ణన
[
౪౧
ణాణావరణాదీయా భావా జీవేణ సుట్ఠ అణుబద్ధా.
తేసిమభావం కిచ్చా అభూదపువ్వో హవది సిద్ధో.. ౨౦..
జ్ఞానావరణాద్యా భావా జీవేన సుష్ఠు అనుబద్ధా.
తేషామభావం కుత్వాభూతపూర్వో భవతి సిద్ధః.. ౨౦..
-----------------------------------------------------------------------------
భావార్థః– జీవకో ధ్రౌవ్య అపేక్షాసే సత్కా వినాశ ఔర అసత్కా ఉత్పాద నహీం హై. ‘మనుష్య మరతా
హై ఔర దేవ జన్మతా హై’ –ఐసా జో కహా జాతా హై వహ బాత భీ ఉపర్యుక్త వివరణకే సాథ విరోధకో
ప్రాప్త నహీం హోతీ. జిసప్రకార ఏక బడే బాఁసకీ అనేక పోరేం అపనే–అపనే స్థానోంమేం విద్యమాన హైం ఔర
దూసరీ పోరోంకే స్థానోంమేం అవిద్యమాన హైం తథా బాఁస తో సర్వ పోరోంకే స్థానోంమేం అన్వయరూపసే విద్యమాన హోనే
పర భీ ప్రథమాది పోరకే రూపమేం ద్వితీయాది పోరమేం న హోనేసే అవిద్యమాన భీ కహా జాతా హై; ఉసీప్రకార
త్రికాల–అవస్థాయీ ఏక జీవకీ నరనారకాది అనేక పర్యాయేం అపనే–అపనే కాలమేం విద్యమాన హైం ఔర
దూసరీ పర్యాయోంకే కాలమేం అవిద్యమాన హైం తథా జీవ తో సర్వ పర్యాయోంమేం అన్వయరూపసే విద్యమాన హోనే పర భీ
మనుష్యాదిపర్యాయరూపసే దేవాదిపర్యాయమేం న హోనేసే అవిద్యమాన భీ కహా జాతా హై.. ౧౯..
గాథా ౨౦
అన్వయార్థః– [జ్ఞానావరణాద్యాః భావాః] జ్ఞానావరణాది భావ [జీవేన] జీవకే సాథ [సుష్ఠు] భలీ
భాఁతి [అనుబద్ధాః] అనుబద్ధ హై; [తేషామ్ అభావం కృత్వా] ఉనకా అభావ కరకే వహ [అభూతపూర్వః సిద్ధః]
అభూతపూర్వ సిద్ధ [భవతి] హోతా హై.
టీకాః– యహాఁ సిద్ధకో అత్యన్త అసత్–ఉత్పాదకా నిషేధ కియా హై. [అర్థాత్ సిద్ధత్వ హోనేసే
సర్వథా అసత్కా ఉత్పాద నహీం హోతా ఐసా కహా హై].
--------------------------------------------------------------------------
జ్ఞానావరణ ఇత్యాది భావో జీవ సహ అనుబద్ధ ఛే;
తేనో కరీనే నాశ, పామే జీవ సిద్ధి అపూర్వనే. ౨౦.