అత్రాత్యన్తాసదుత్పాదత్వం సిద్ధస్య నిషిద్ధమ్. యథా స్తోకకాలాన్వయిషు నామకర్మవిశేషోదయనిర్వృత్తేషు జీవస్య దేవాదిపర్యాయేష్వేకస్మిన్ స్వకారణనివృతౌ నివృత్తేభూతపూర్వ ఏవ చాన్యస్మిన్నుత్పన్నే నాసదుత్పత్తిః, తథా దీర్ధకాలా– న్వయిని జ్ఞానావరణాదికర్మసామాన్యోదయనిర్వృత్తిసంసారిత్వపర్యాయే భవ్యస్య స్వకారణనివృత్తౌ నివృత్తే సుముత్పన్నే చాభూతపూర్వే సిద్ధత్వపర్యాయే నాసదుత్పత్తిరితి. కిం చ–యథా ద్రాఘీయసి వేణుదణ్డే వ్యవహితా– వ్యవహితవిచిత్రచిత్రకిర్మీరతాఖచితాధస్తనార్ధభాగే ఏకాన్తవ్యవహితసువిశుద్ధోర్ధ్వార్ధభాగేవతారితా ద్రష్టిః సమన్తతో విచిత్రచిత్రకిర్మీరతావ్యాప్తిం పశ్యన్తీ సమునమినోతి తస్య సర్వత్రావిశుద్ధత్వం, తథా క్వచిదపి జీవద్రవ్యే వ్యవహితావ్యవహితజ్ఞానావరణాదికర్మకిర్మీరతాఖచితబహుతరాధస్తనభాగే ఏకాన్త– వ్యవహితసువిశుద్ధబహుతరోర్ధ్వభాగేవతారితా బుద్ధిః సమన్తతో జ్ఞానావరణాదికర్మకిర్మీరతావ్యాప్తి వ్యవస్యన్తీ సమనుమినోతి తస్య సర్వత్రావిశుద్ధత్వమ్. యథా చ తత్ర వేణుదణ్డే వ్యాప్తిజ్ఞానాభాసని– బన్ధనవిచిత్రచిత్ర కిర్మీరతాన్వయః తథా చ క్వచిజ్జీవద్రవ్యే జ్ఞానావర– ----------------------------------------------------------------------------- జిసప్రకార కుఛ సమయ తక అన్వయరూపసే [–సాథ–సాథ] రహనే వాలీ, నామకర్మవిశేషకే ఉదయసే ఉత్పన్న హోనేవాలీ జో దేవాదిపర్యాయేం ఉనమేంసే జీవకో ఏక పర్యాయ స్వకారణకీ నివృత్తి హోనేపర నివృత్త హో తథా అన్య కోఈ అభూతపూర్వ పర్యాయహీ ఉత్పన్నహో, వహాఁ అసత్కీ ఉత్పత్తి నహీం హై; ఉసీప్రకార దీర్ధ కాల తక అన్వయరూపసే రహనేవాలీ, జ్ఞానవరణాదికర్మసామాన్యకే ఉదయసే ఉత్పన్న హోనేవాలీ సంసారిత్వపర్యాయ భవ్యకో స్వకారణకీ నివృత్తి హోనే పర నివృత్త హో ఔర అభూతపూర్వ [–పూర్వకాలమేం నహీం హుఈ ఐసీ] సిద్ధత్వపర్యాయ ఉత్పన్న హో, వహాఁ అసత్కీ ఉత్పత్తి నహీం హై.

పునశ్చ [విశేష సమఝాయా జాతా హై.]ః–

జిస ప్రకార జిసకా విచిత్ర చిత్రోంసే చిత్రవిచిత్ర నీచేకా అర్ధ భాగ కుఛ ఢఁకాహుఆ ఔర కుఛ బిన ఢఁకా హో తథా సువిశుద్ధ [–అచిత్రిత] ఊపరకా అర్ధ భాగ మాత్ర ఢఁకా హుఆ హీ హో ఐసే బహుత లంబే బాఁస పర ద్రష్టి డాలనేసే వహ ద్రష్టి సర్వత్ర విచిత్ర చత్రోంసే హుఏ చిత్రవిచిత్రపనేకీ వ్యాప్తికా నిర్ణయ కరతీ హుఈ ‘వహ బాఁస సర్వత్ర అవిశుద్ధ హై [అర్థాత్ సమ్పూర్ణ రంగబిరంగా హై]’ ఐసా అనుమాన కరతీ హై; ఉసీప్రకార జిసకా జ్ఞానావరణాది కర్మోంసే హుఆ చిత్రవిచిత్రతాయుక్త [–వివిధ విభావపర్యాయవాలా] బహుత బడా నీచేకా భాగ కుఛ ఢఁకా హుఆ ఔర కుఛ బిన ఢఁకా హై తథా సువిశుద్ధ [సిద్ధపర్యాయవాలా], బహుత బడా ఊపరకా భాగ మాత్ర ఢఁకా హుఆ హీ హై ఐసే కిసీ జీవద్రవ్యమేం బుద్ధి లగానేసే వహ బుద్ధి సర్వత్ర జ్ఞానావరణాది కర్మసే హుఏ చిత్రవిచిత్రపనేకీ వ్యాప్తికా నిర్ణయ కరతీ హుఈ ‘వహ జీవ సర్వత్ర అవిశుద్ధ హై [అర్థాత్ సమ్పూర్ణ సంసారపర్యాయవాలా హై]’ ఐసా అనుమాన కరతీ హై. పునశ్చ జిస ప్రకార ఉస బాఁసమేం వ్యాప్తిజ్ఞానాభాసకా కారణ [నీచేకే ఖులే భాగమేం] విచిత్ర చిత్రోంసే హుఏ చిత్రవిచిత్రపనేకా అన్వయ [– సంతతి, ప్రవాహ] హై, ఉసీప్రకార ఉస జీవద్రవ్యమేం వ్యాప్తిజ్ఞానాభాసకా కారణ [నిచేకే ఖులే భాగమేం]

౪౨