૫૩૨ ]
યોગીન્દુદેવવિરચિતઃ
[ અધિકાર-૨ઃ દોહા-૨૦૦
सो जिण-देउ वि स जिनदेवोऽपि एवं भवति । न केवलं जिनदेवो भवति । परम-मुणि
परम उत्कृष्टो मुनिः प्रत्यक्षज्ञानी । किं कुर्वन् सन् । मुणंतु मन्यमानो जानन् सन् । कम्
परम-पयासु परममुत्कृष्टं लोकालोकप्रकाशकं केवलज्ञानं यस्य स भवति परमप्रकाशस्तं
परमप्रकाशम् । स कः । केवल-दंसणु णाणु सुहु वीरिउ जो जि केवलज्ञानदर्शनसुखवीर्यस्वरूपं
य एव । कथंभूतं तत् केवलज्ञानादिचतुष्टयम् । अणंतु युगपदनन्तद्रव्यक्षेत्रकालभाव-
परिच्छेदकत्वादविनश्वरत्वाच्चानन्तमिति भावार्थः ।।१९९।।
अथ —
३३१) जो परमप्पउ परम – पउ हरि हरु बंभु वि बुद्धु ।
परम पयासु भणंति मुणि सो जिण – देउ विसुद्धु ।।२००।।
यः परमात्मा परमपदः हरिः हरः ब्रह्मापि बुद्धः ।
परमप्रकाशः भणन्ति मुनयः स जिनदेवो विशुद्धः ।।२००।।
ભાવાર્થઃ — ઉત્કૃષ્ટ લોકાલોકપ્રકાશક કેવળજ્ઞાન જેને છે તે પરમ પ્રકાશક છે. તે
પરમપ્રકાશને જાણતો થકો યુગપત્ અનંત દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવના પરિચ્છેદક હોવાથી તેમ
જ અવિનશ્વર હોવાથી અનંત છે એવા કેવળજ્ઞાન, કેવળદર્શન, સુખ અને વીર્યસ્વરૂપ જે છે તે
જ જિનદેવ છે, તેમ જ ઉત્કૃષ્ટ મુનિ – પ્રત્યક્ષ જ્ઞાની – છે, એ ભાવાર્થ છે. ૧૯૯.
વળી, હવે જિનદેવનાં અનેક નામ છે, એમ નક્કી કરે છેઃ —
अनंतवीर्य [यदेव अनंतम् ] ये अनंतचतुष्टय जिसके हों [स जिनदेवः ] वही जिनदेव है,
[परममुनिः ] वही परममुनि अर्थात् प्रत्यक्ष ज्ञानी है । क्या करता संता । [परमप्रकाशं जानन् ]
उत्कृष्ट लोकालोकका प्रकाशक जो केवलज्ञान वही जिसके परमप्रकाश है, उससे सकल द्रव्य,
क्षेत्र, काल, भव, भावको जाना हुआ परमप्रकाशक है । ये केवलज्ञानादि अनंतचतुष्टय एक
ही समयमें अनंतद्रव्य, अनंतक्षेत्र, अनंतकाल और अनंतभावोंको जानते हैं, इसलिये अनंत हैं,
अविनश्वर हैं, इनका अंत नहीं है, ऐसा जानना ।।१९९।।
आगे जिनदेवके ही अनेक नाम हैं, ऐसा निश्चय करते हैं —
गाथा – २००
अन्वयार्थ : — [यः ] जिस [परमात्मा ] परमात्माको [मुनयः ] मुनि [परमपदः ]
परमपद [हरिः हरः ब्रह्मा अपि ] हरि महादेव ब्रह्मा [बुद्धः परमप्रकाशः भणंति ] बुद्ध और