Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
শ্রী দিগংবর জৈন স্বাধ্যাযমংদির ট্রস্ট, সোনগঢ - ৩৬৪২৫০
অধিকার-২ : দোহা-১৩৪ ]পরমাত্মপ্রকাশ: [ ৪৩৯
ভাবার্থ: — হে আত্মা! অনাদিকালথী দুর্লভ, বীতরাগসর্বজ্ঞপ্রণীত, রাগ-দ্বেষ-মোহরহিত,
জীবপরিণামস্বরূপ, শুদ্ধোপযোগরূপ, নিশ্চযধর্মমাং অনে ছ আবশ্যকাদি ব্যবহারধর্মমাং অনে
গৃহস্থনী অপেক্ষাএ দানপূজাদিরূপ অথবা শুভোপযোগস্বরূপ ব্যবহারধর্মমাং রতি কর. আ ধর্মমাং
জে প্রতিকূল হোয তে মনুষ্য পোতানা গোত্রমাং জন্মেলো হোয তোপণ তেনো ত্যাগ কর, ধর্মসন্মুখ তেমাং
(ধর্মমাং) অনুকূল হোয তেনে পরগোত্রমাং জন্মেলো হোয তোপণ, পোতানো কর.
অহীং, ভাবার্থ এম ছে কে জীব বিষযসুখনে মাটে জেবো অনুরাগ করে ছে তেবো
अरे जीव जिनपदे भक्तिं कुरु सुखं स्वजनं अपहर ।
तेन पित्रापि कार्यं नैव यः पातयति संसारे ।।१३४।।
अरि जिय इत्यादि । अरि जिय अहो भव्यजीव जिण-पइ भत्ति करि जिनपदे भक्तिं
कुरु गुणानुरागवचननिमित्तं जिनेश्वरेण प्रणीतश्रीधर्मे रतिं कुरु सुहि सज्जणु अवहेरि
संसारसुखसहकारिकारणभूतं स्वजनं गोत्रमप्यपहर त्यज । कस्मात् । तिं बप्पेण वि तेन
स्नेहितपित्रापि कज्जु णवि कार्यं नैव । यः किं करोति । जो पाडइ यः पातयति । क्व ।
संसारि संसारसमुद्रे । तथाच । हे आत्मन्, अनादिकाले दुर्लभे वीतरागसर्वज्ञप्रणीते रागद्वेष-
मोहरहिते जीवपरिणामलक्षणे शुद्धोपयोगरूपे निश्चयधर्मे व्यवहारधर्मे च पुनः षडावश्यकादि-
लक्षणे गृहस्थापेक्षया दानपूजादिलक्षणे व शुभोपयोगस्वरूपे रतिं कुरु । इत्थंभूते धर्मे प्रतिकूलो
यः तं मनुष्यं स्वगोत्रजमपि त्यज धर्मसन्मुखं तदनुकूलं परगोत्रजमपि स्वीकृर्विति । अत्रायं
गाथा – १३४
अन्वयार्थ : — [अरे जीव ] हे भव्य जीव, तू [जिनपदे ] जिनपदमें [भक्तिं कुरु ]
भक्तिकर, और जिनेश्वरके कहे हुए जिनधर्ममें प्रीति कर, [सुखं ] संसार सुखके निमित्तकारण
[स्वजनं ] जो अपने कुटुम्बके जन उनको [अपहर ] त्याग, अन्यकी तो बात क्या है ? [तेन
पित्रापि नैव कार्यं ] उसे महास्नेहरूप पितासे भी कुछ काम नहीं है, [यः ] जो [संसारे ]
संसार – समुद्रमें इस जीवको [पातयति ] पटक देवे ।
भावार्थ : — हे आत्माराम, अनादिकालसे दुर्लभ जो वीतराग सर्वज्ञका कहा हुआ राग
-द्वेष-मोहरहित शुद्धोपयोगरूप निश्चयधर्म और शुभोपयोगरूप व्यवहारधर्म, उनमें भी छह
आवश्यकरूप यतीका धर्म, तथा दान पूजादि श्रावकका धर्म, यह शुभाचाररूप दो प्रकार धर्म
उसमें प्रीति कर । इस धर्मसे विमुख जो अपने कुलका मनुष्य उसे छोड़, और इस धर्मके
सन्मुख जो पर कुटुम्बका भी मनुष्य हो उससे प्रीति कर । तात्पर्य यह है, कि यह जीव जैसे
विषय – सुखसे प्रीति करता है, वैसे जो जिनधर्म से करे तो संसारमें नहीं भटके । ऐसा दूसरी