Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ಶ್ರೀ ದಿಗಂಬರ ಜೈನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಂದಿರ ಟ್ರಸ್ಟ, ಸೋನಗಢ - ೩೬೪೨೫೦
ಅಧಿಕಾರ-೨ : ದೋಹಾ-೮೨ ]ಪರಮಾತ್ಮಪ್ರಕಾಶ: [ ೩೫೩
नन्दैकशुद्धात्मनो विलक्षणं पञ्चेन्द्रियविषयसुखाभिलाषरागं मणि मनसि जाम ण मिल्लइ यावन्तं
कालं न मुञ्चति एत्थु अत्र जगति सो णवि मुच्चइ स जीवो नैव मुच्यते ज्ञानावरणादिकर्मणा
ताम तावन्तं कालं जिय हे जीव । किं कुर्वन्नपि । जाणंतु वि वीतरागानुष्ठानरहितः सन्
शब्दमात्रेण जानन्नपि । कं जानन् । परमत्थु परमार्थशब्दवाच्यनिजशुद्धात्मतत्त्वमिति । अयमत्र
भावार्थः । निजशुद्धात्मस्वभावज्ञानेऽपि शुद्धात्मोपलब्धिलक्षणवीतरागचारित्रभावनां विना मोक्षं न
लभत इति ।।८१।।
अथ निर्विकल्पात्मभावनाशून्यः शास्त्रं पठन्नपि तपश्चरणं कुर्वन्नपि परमार्थं न
वेत्तीति कथयति —
२०९) बुज्झइ सत्थइँ तउ चरइ पर परमत्थु ण वेइ ।
ताव ण मुंचइ जाम णवि इहु परमत्थु मुणेइ ।।८२।।
बुध्यते शास्त्राणि तपः चरति परं परमार्थं न वेत्ति ।
तावत् न मुच्यते यावत् नैव एनं परमार्थं मनुते ।।८२।।
ಭಾವಾರ್ಥ: — ಜೇ ಜೀವ ಅಣುಮಾತ್ರ ಪಣ – ಸೂಕ್ಷ್ಮಪಣ – ಏಕ (ಕೇವಳ) ವೀತರಾಗ ಸದಾನಂದರೂಪ ಶುದ್ಧ
ಆತ್ಮಾಥೀ ವಿಲಕ್ಷಣ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯೋನಾ ವಿಷಯಸುಖನೀ ಅಭಿಲಾಷಾರೂಪ ರಾಗನೇ ಜ್ಯಾಂ ಸುಧೀ ಮನಮಾಂಥೀ ಛೋಡತೋ
ನಥೀ, ತ್ಯಾಂ ಸುಧೀ ತೇ ಆ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಪರಮಾರ್ಥ ಶಬ್ದಥೀ ವಾಚ್ಯ ಏವಾ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವನೇ ವೀತರಾಗ
ಅನುಷ್ಠಾನ ರಹಿತ ಥಯೋ ಥಕೋ (ವೀತರಾಗ ಅನುಷ್ಠಾನ ವಿನಾ) ಕೇವಳ ಶಬ್ದಮಾತ್ರಥೀ ಜ ಜಾಣತೋ ಥಕೋ
ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿ ಕರ್ಮಥೀ ಮೂಕಾತೋ ನಥೀ. ಏ ಭಾವಾರ್ಥ ಛೇ ಕೇ ನಿಜ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವನುಂ ಜ್ಞಾನ ಹೋವಾ ಛತಾಂ
ಪಣ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾನೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿಸ್ವರೂಪ ವೀತರಾಗ ಚಾರಿತ್ರನೀ ಭಾವನಾ ವಿನಾ ಮೋಕ್ಷ ಮಳತೋ ನಥೀ. ೮೧.
ಜೇ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಆತ್ಮಭಾವನಾಥೀ ಶೂನ್ಯ ಛೇ ತೇ ಶಾಸ್ತ್ರನೇ ಭಣವಾ ಛತಾಂ, ತಪಶ್ಚರಣ ಕರವಾ ಛತಾಂ
ಪಣ ಪರಮಾರ್ಥನೇ ಜಾಣತೋ ನಥೀ, ಏಮ ಕಹೇ ಛೇ : —
इच्छा रखता है, मनमें थोड़ासा भी राग रखता है, वह आगमज्ञानसे आत्माको शब्दमात्र जानता
हुआ भी वीतरागचारित्रकी भावनाके बिना मोक्षको नहीं पाता ।।८१।।
आगे जो निर्विकल्प आत्म - भावनासे शून्य है, वह शास्त्रको पढ़ता हुआ भी तथा
तपश्चरण करता हुआ भी परमार्थको नहीं जानता है, ऐसा कहते हैं —
गाथा – ८२
अन्वयार्थ : — [शास्त्राणि ] शास्त्रोंको [बुध्यते ] जानता है, [तपः चरति ] और