Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
ഭാവാര്ഥ : — ജേവീ രീതേ മേഘപടലമാംഥീ നീകളേലാ സൂര്യനാം കിരണോനീ പ്രഭാ പ്രഗട ഥഈ
ഛേ തേവീ രീതേ ജേഓ കര്മപടലനാ വിലയ ടാണേ (കര്മരൂപീ മേഘപടലനോ വിലയ ഥതാം) സകല
വിമല കേവളജ്ഞാനാദി അനംതചതുഷ്ടയനീ വ്യക്തിരൂപ, ലോകാലോകനേ പ്രകാശവാനേ സമര്ഥ, സര്വപ്രകാരേ
ഉപാദേയഭൂത കാര്യസമയസാരരൂപ പരിണമ്യാ ഛേ. കയാ നയനീ വിവക്ഷാഥീ (തേഓ കാര്യസമയസാരരൂപ
സിദ്ധപരമാത്മാ) ഥയാ ഛേ? ജേവീ രീതേ ധാതുപാഷാണ സുവര്ണപര്യായരൂപ പരിണതിനീ പ്രഗടതാരൂപേ ഥയോ
ഛേ തേവീ രീതേ തേഓ സിദ്ധപര്യായരൂപ പരിണതിനീ പ്രഗടതാരൂപേ ഥയാ ഛേ, ശ്രീ പംചാസ്തികായ
(ഗാഥാ-൨൦)മാം കഹ്യും ഛേ കേ : —
പര്യായാര്ഥികനയഥീ ‘‘अभूदपुव्वो हवदि सिद्धो’’ (ജീവ അഭൂതപൂര്വ സിദ്ധ ഥായ ഛേ),
ദ്രവ്യാര്ഥികനയഥീ തോ ജേവീ രീതേ ധാതുപാഷാണമാം സുവര്ണ ശക്തിരൂപേ രഹേല ഛേ തേവീ രീതേ, ശക്തി-
അപേക്ഷാഏ ജീവ പ്രഥമഥീ ജ ശുദ്ധ, ബുദ്ധ ഏക സ്വഭാവവാളോ ഛേ. ദ്രവ്യസംഗ്രഹ (ഗാഥാ-൧൩൩)മാം
जे जाया ये केचन कर्तारो महात्मानो जाता उत्पन्नाः । केन कारणभूतेन । झाणग्गियए
ध्यानाग्निना । किं कृत्वा पूर्वम् । कम्मकलंक डहेवि — कर्मकलङ्कमलान् दग्ध्वा भस्मीकृत्वा ।
कथंभूताः जाताः । णिच्चणिरंजणणाणमय नित्यनिरञ्जनज्ञानमयाः ते परमप्प णवेवि
तान्परमात्मनः कर्मतापन्नान्नत्वा प्रणम्येतितात्पर्यार्थव्याख्यानं समुदायकथनं संपिण्डितार्थ-
निरूपणमुपोद्धातः संग्रहवाक्यं वार्तिकमिति यावत् । इतो विशेषः । तद्यथा – ये जाता उत्पन्ना
मेघपटलविनिर्गतदिनकरकिरणप्रभावात्कर्मपटलविघटनसमये सकलविमलकेवलज्ञानाद्यनन्तचतुष्टय-
व्यक्ति रूपेण लोकालोकप्रकाशनसमर्थेन सर्वप्रकारोपादेयभूतेन कार्यसमयसाररूप परिणताः । कया
नयविवक्षया जाताः सिद्धपर्यायपरिणतिव्यक्त रूपतया धातुपाषाणे सुवर्णपर्यायपरिणति – व्यक्ति वत् ।
तथा चोक्तं पञ्चास्तिकाये – पर्यायार्थिकनयेन ‘‘अभूदपुव्वो हवदि सिद्धाे’’, द्रव्यार्थिकनयेन पुनः
അധികാര-൧ : ദോഹാ-൧ ]പരമാത്മപ്രകാശ: [ ൯
भावाथर् : — जैसे मेघ-पटलसे बाहर निकली हुई सूर्यकी किरणोंकी प्रभा प्रबल होती
है, उसी तरह कर्मरूप मेघसमूहके विलय होनेपर अत्यंत निर्मल केवलज्ञानादि अनंतचतुष्टयकी
प्रगटतास्वरूप परमात्मा परिणत हुए हैं । अनंतचतुष्टय अर्थात् अनंतज्ञान, अनंतदर्शन, अनंतसुख,
अनंतवीर्य, ये अनंतचतुष्टय सब प्रकार अंगीकार करने योग्य हैं, तथा लोकालोकके प्रकाशनको
समर्थ हैं । जब सिद्धपरमेष्ठी अनंतचतुष्टयरूप परिणमे, तब कार्य-समयसार हुए । अंतरात्म
अवस्थामें कारण-समयसार थे । जब कार्यसमयसार हुए तब सिद्धपर्याय परिणतिकी प्रगटता
रूपकर शुद्ध परमात्मा हुए । जैसे सोना अन्य धातुके मिलापसे रहित हुआ, अपने सोलहवानरूप
प्रगट होता है, उसी तरह कर्म-कलंक रहित सिद्धपर्यायरूप परिणमे । तथा पंचास्तिकाय ग्रंथमें
भी कहा है — जो पर्यायार्थिकनयकर ‘अभूदपुव्वो हवदि सिद्धो’ अर्थात् जो पहले सिद्धपर्याय