Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
अथोत्पादव्ययपर्यायार्थिकनयेन संयुक्त ोऽपि यः द्रव्यार्थिकनयेन उत्पादव्ययरहितः स एव
परमात्मा निर्विकल्पसमाधिबलेन जिनवरैर्देहेऽपि द्रष्ट इति निरूपयति —
४३) भावाभावहिँ संजुवउ भावाभावहिँ जो जि ।
देहि जि दिट्ठउ जिणवरहिँ मुणि परमप्पउ सो जि ।।४३।।
भावाभावाभ्यां संयुक्त : भावाभावाभ्यां य एव ।
देहे एव द्रष्टः जिनवरैः मन्यस्व परमात्मानं तमेव ।।४३।।
भावाभावाभ्यां संयुक्त : पर्यायार्थिकनयेनोत्पादव्ययाभ्यां परिणतः, द्रव्यार्थिकनयेन
भावाभावयोः रहितः य एव वीतरागनिर्विकल्पसदानन्दैकसमाधिना तद्भवमोक्षसाधका-
आगे यद्यपि पर्यायार्थिकनयकर उत्पादव्ययकर सहित है, तो भी द्रव्यार्थिकनयकर
उत्पादव्ययरहित है, सदा ध्रुव (अविनाशी) ही है, वही परमात्मा निर्विकल्प समाधिके बलसे
तीर्थंकरदेवोंने देहमें भी देख लिया है, ऐसा कहते हैं : —
गाथा – ४३
अन्वयार्थ : — [य एव ] जो [भावाभावाभ्यां ] व्यवहारनयकर यद्यपि उत्पाद और
व्ययकर [संयुक्त : ] सहित है तो भी द्रव्यार्थिकनयसे [भावाभावाभ्यां ] उत्पाद और विनाशसे
(‘‘रहितः’’) रहित है, तथा [जिनवरैः ] वीतरागनिर्विकल्प आनंदरूपसे समाधिकर तद्भव
मोक्षके साधक जिनवरदेवने [देहे अपि ] देहमें भी [द्रष्टः ] देख लिया है, [तमेव ] उसीको
तूँ [परमात्मानं ] परमात्मा [मन्यस्व ] जान, अर्थात वीतराग परमसमाधिके बलसे अनुभव कर ।
भावार्थ : — जो परमात्मा कृष्ण, नील, कापोत, लेश्यारूप विभाव परिणामोंसे रहित
ഹവേ ജേ പര്യായാര്ഥികനയഥീ ഉത്പാദവ്യയഥീ സംയുക്ത ഹോവാ ഛതാം പണ, ദ്രവ്യാര്ഥികനയഥീ
ഉത്പാദവ്യയഥീ രഹിത ഛേ, തേ ജ പരമാത്മാനേ ജിനവരേ നിര്വികല്പ സമാധിനാ ബളഥീ ദേഹമാം പണ ദേഖ്യോ
ഛേ ഏമ കഹേ ഛേ : —
ഭാവാര്ഥ : — ജേ പര്യായാര്ഥികനയഥീ ഉത്പാദവ്യയരൂപേ (ഭാവാഭാവ രൂപേ) പരിണത ഛേ
(പരിണമേലോ ഛേ), ദ്രവ്യാര്ഥികനയഥീ ഭാവാഭാവഥീ (ഉത്പാദവ്യയഥീ) രഹിത ഛേ അനേ തേ ജ ഭവേ മോക്ഷനീ
സാധക ഏവീ ആരാധനാമാം സമര്ഥ ഏവീ ഏക (കേവള) വീതരാഗ, നിര്വികല്പ, സദാനംദരൂപ സമാധി
വഡേ ജിനവരോഏ ദേഹമാം പണ ജേനേ ദേഖ്യോ ഛേ, തേ പരമാത്മാനേ ജ തും ജാണ അര്ഥാത് വീതരാഗ പരമ
സമാധിനാ ബളഥീ അനുഭവ.
൭൬ ]യോഗീന്ദുദേവവിരചിത: [ അധികാര-൧ : ദോഹാ-൪൩